به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، نخستین نشست ملی «فعالان ویرایش و درست‌نویسی در فضای مجازی» با همت انجمن ویرایش و درست‌نویسی و همکاری خانه کتاب، همزمان با بیست‌وششمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی، با حضور نیکنام حسینی‌پور؛ مدیر موسسه خانه کتاب و جمعی از فعالان مجازی در حوزه ویرایش عصر پنج‌شنبه (24 آبان‌ماه) در سرای اهل قلم برگزار شد.
 
تشکیل کارگروه برای فعالان مجازی در حوزه ویرایش
صالحی، عضو انجمن ویرایش و درست‌نویسی که از مسئولان گردهمایی فعالان مجازی در حوزه ویرایش از شهرهای مختلف بود، در ابتدای این نشست گفت: انجمن ویرایش و درست‌نویسی یک انجمن مردم نهاد با مجوز وزارت کشور است و جزو وظایف خودش این را قرار داده که قسمت‌های دیده نشد زبان فارسی را ببیند و ریزه‌کاری‌هایی که رها شده را سامان دهد. از قسمت‌های رها شده ویرایش و درست‌نویسی و از آن رها شده‌تر، فضای مجازی و ویرایش در فضای مجازی بود.
 
وی ادامه داد: از حدود ۱۰ سال پیش در موسسه ویراستاران تلاش فراوانی شده تا در فضای مجازی فعال و اثرگذار باشند و حداقل در سه سال گذشته از یک کانال و وبگاه به بیش از ۱۰۰ کانال صفحه شخصی و گروه رسیده‌ایم که یک اتفاق بزرگ و مبارک است که باید قدر آن را دانست و از آن حراست حمایت و برای آن برنامه ریزی کنیم.

صالحی در ادامه افزود: در انجمن به این نتیجه رسیدیم که فعالان حاضر این قابلیت را دارند که یک کارگروه تشکیل دهند و اهداف این حوزه را پیش ببرند. از دغدغه‌های هر روزه ما در ویرایش این است که چه اتفاقی برای زبان فارسی می‌افتد و چه کار می‌توان کرد. یکی از جایگاه‌هایی که باید از این کارگروه حمایت کند و در اولین فرصت از آن مطالبه خواهیم کرد، شورای عالی فضای مجازی است.
 


او در در پایان گفت: طبق برآوردی که ما داشته‌ایم نزدیک به ۱۰۰ هزار نفر تحت تاثیر یا مرتبط با اعضای این کارگروه هستند. ما باید این فضا را به سمتی ببریم که علاوه بر خدمت به مخاطبین خود، مطالبه‌ای هم داشته باشد. اگر ما در فضای مجازی یک گروه منسجم باشیم، دست‌کم برای فعالیت‌های مرتبط با زبان فارسی و ویرایش بتوانیم مطالبه جدی کنیم، امید است که حداقل در کوتاه مدت بتوانیم اثر مطلوب داشته باشیم.

 این جلسه  مقدمه‌ای است برای کارهای بزرگ‌تر
در ادامه سید حمید حیدری، مدیر کانال و وبگاه خانه ویراستار و دبیر نشست با عنوان اینکه دغدغه درست نویسی مرا وارد این حوزه کرده، بیان کرد: نه سال است که مشغول ویراستاری هستم و سعی کردم اثر مثبتی برای فعالان این حوزه داشته باشم. حدود دو سال است که مشغول جمع‌آوری و شناسایی فعالین این عرصه‌ام و نتیجه‎ این که تا به حال 93 نفریا شبکه، فضا و وبگاه فعال حوزه ویرایش پیدا کرده‌ام که در زمینه‌های مختلف این بستر فعالیت می‌کنند.
 
وی با عنوان اینکه ۵۶۰ هزار نفر تعداد مخاطبان جمع کوچک و بسیار اثرگذار ماست، افزود: البته این تعداد غیر از مخاطبان وبلاگ‌ها و وبگاه‌هاست که ما به تعداد آن‌ها دسترسی نداریم. ما می‌توانیم خیلی اثر داشته باشیم، جریان بسازیم و این توانایی را داریم که با یک هشتگ و ایجاد ترند یک جریان و موج ایجاد کنیم و از این طریق جلوی برخی از کارهای نادرست و تصمیمات افراد ناآگاه را بگیریم و در نهایت کمک کنیم که بهتر عمل کنند.
 
دبیر نشست درباره هدف برگزاری این نشست هم گفت:  قصد داریم این جلسه را مقدمه‌ای برای کارهای بزرگ‌تر قرار دهیم و می‌خواهیم کارگروهی تشکیل یا انجمنی را پی‌افکنیم تا بتوانیم گام‌های بلند تر برداریم.
 
در ادامه هر یک از اعضای این نشست به نوبت در حدود ۵ دقیقه به معرفی خود، فعالیتی که در فضای مجازی پرداختند. به‌ویژه گزارشی از کارهایی که در حوزه ویرایش داشتند ارائه دادند و در پایان صحبت‌های خود، اهداف، دغدغه‌های حوزه ویرایش و همچنین راه‌کارهایی که برای بهتر شدن وضعیت درست نویسی و ویرایش در فضای مجازی داشتند را عنوان کردند.



در درست‌نویسی چاره‌ای نداریم، جز اینکه یک شیوه‌نامه داشته باشیم
جمشید سرمستانی، عضو انجمن فرهنگی ویرایش و یکی از اعضای نشست و فعالان حوزه ویرایش به ویژه در فضای مجازی در قسمتی از صحبت‌های خود گفت: فعالان فضای مجازی در حوزه ویرایش مانند جزیره‌ای هستند که به صورت جداگانه کار خود را انجام می‌دهند. دغدغه بنده این است که این جزیره‌های درست‌نویسی به کشور درست‌نویسی تبدیل شوند و فعالیت منسجم تری داشته باشند.

او در ادامه افزود: ما باید از این فضای مجازی که در اختیار ما است، بهره بیشتری ببریم، چرا که فضای مجازی امروزه چه بسا تاثیرگذارتر از کتاب هم باشد. بنابراین می‌توان از همین بستر و ظرفیت‌ها استفاده کرد و درست‌نویسی کشور را هدایت کنیم. البته در بخش درست‌نویسی چاره‌ای نداریم، جز اینکه یک شیوه‌نامه داشته باشیم.

 گسست بین فضای مجازی و آکادمیک ما باید رفع شود
در خلال جلسه پیام صوتی محمدکاظم کاظمی، شاعر، نویسنده و ویراستار برای نشست پخش شد که کاظمی ضمن اشاره به فعالیت خود در حوزه ویرایش، گفت: ویرایش در حوزه متون ادبیات و فرهنگ و به‌ خصوص ادبیات و تاریخ افغانستان و ادبیات ایران داشته‌ام. در فضای مجازی هم از زمانی که پدیده‌ای به نام وبلاگ و وبلاگ‌نویسی رایج شد، به این فضا رو آوردم. از اولین کسانی بودم که وبلاگی به اسم خود تشکیل داده و در آن غالبا مباحث آموزشی از جمله درباره ویرایش و ویراستاری مطرح می‌شد.
 
کاظمی ضمن اشاره به فعالیت خود در شبکه‌های مختلف مجازی، پیشنهاد داد: تا حدی که مقدور است باید بتوانیم فضای آموزشی و آکادمیک خود را متأثر و در عین حال تاثیر گذار بر فضای مجازی کنیم. به نظر می‌رسد یک گسست قابل توجه بین این فضا و فضای آکادمیک ما وجود دارد و بسیاری از مباحثی که در این فضا مطرح می‌شود، جلوه آکادمیک ندارد؛ یا برعکس بسیاری از پیشنهادهای خوبی که در اینجا مطرح می‌شود، در محیط های دانشگاهی و آموزشی حضور و وجود ندارد. بنابراین می‌تواند داد و ستد بیشتری بین این دو عرصه اتفاق بیفتد و قسمتی است که می‌تواند بسیار موثر باشد.
 
وی در پایان اشاره کرد: موضوع دیگر، ارتباط بیشتر با فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. این توقعی است که بنده از فرهنگستان دارم، تا بیشتر وارد فضای مجازی شود. البته اطلاع دارم که چنین گروهی هم در فرهنگستان تشکیل شده، منتهی تا به حال ره‌آورد عملی کار آنها را ندیده‌ام. به نظر می‌رسد که این اتفاق باید در خود فرهنگستان بیفتد که فضای مجازی بخشی از توجه جدی آن را به خود معطوف کند.
 


نماینده شورای کتاب کودک هم در این جلسه حضور داشت و ضمن ارائه تاریخچه مختصری از درست نویسی کتاب های کودک و نوجوان گفت: ویراستاری یکی از نکات نقد کتاب های چاپی و الکترونیک شورای کتاب کودک است.

 درست‌نویسی  از مبانی استفاده از دنیای مجازی است
دکتر ذوالفقاری از دیگر شرکت‌کنندگان در این نشست گفت: مسئله درست‌نویسی در دنیای مجازی مسئله مهمی است. این جلسات و نظایر این جلسات کارشناسی می‌تواند به بهبود وضعیت خط و زبان فارسی در فضای مجازی کمک کند.  فضای مجازی، فضای خوبی است که نصیب ما شده و گفتمان تازه‌ای در عرصه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی به وجود آورده که علی‌رغم دشمنانی که دارد باید حافظ آن باشیم.
 
وی در ادامه دشمنان فضای مجازی را به دو دسته دانا و نادان تقسیم کرد و افزود: دشمنان دانا کسانی هستند که این دنیا را رقیب خودشان می‌دانند که البته در عین دشمنی که می‌ورزند، مالک بخشی از آن هم هستند. دشمنان نادان هم کسانی هستند که هنوز وارد این دنیا نشدند و با آن تعامل ندارند. البته دوستان این فضا هم دو دسته آگاه و ناآگاه هستند که روی بحث ما به دوستان نا‌آگاهی است که از این دنیا استفاده می‌کنند اما قدر آن را نمی‌دانند و مقدمات و مبانی آن را رعایت نمی کنند.
 


ذوالفقاری درست‌نویسی را یکی از مبانی استفاده از دنیای مجازی خواند و افزود: اگر قرار باشد که از یک فضا استفاده کنیم و قدر آن را ندانیم عملا باعث می‌شود که وضع ما در دنیای حقییقی رو به اخلال بگذارد و این کار اشتباهی است. ما علاوه بر اینکه باید تلاش کنیم رسم الخط فارسی در فضای مجازی را اصلاح کنیم، باید در کتاب‌های آموزشی خود هم تفاوت رسم الخط فارسی در فضای حقیقی و مجازی را توضیح دهیم.
 
در ادامه مدیران کانال‌های تلگرامی فعال در حوزه ویرایش و برخی از ویراستاران فعال در انتشارات‌های مختلف که صفحات مجازی این ناشران را مدیریت می‌کنند هم از دغدغه‌ها و اهداف خود برای بهتر شدن وضعیت ویرایش و درست نویسی صحبت و اعلام نظر کردند.
 
این نشست چهار ساعته با تبادل نظر  اعضای نشست و همچنین استفاده از نظریات فعالان این عرصه که به صورت صوتی و متنی از راه دور با جلسه  همراه بودن، با ارائه بیانیه ۷ بندی پایانی نخستین نشست فعالان ویرایش و درست نویسی در فضای مجازی، به کار خود پایان داد.