خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) همه ما تجربه حداقل یک بار پژوهش و تحقیق را در دوران مدرسه داشته‌ایم و طبیعتا در آن روزگار منابع اطلاعاتی ما رسانه‌ها مانند روزنامه‌ها، مجلات و کتاب‌ها بودند. این روش معمولا روشی مورد قبول معلمان بود و تقریبا هیچ دانش‌آموزی روشی دیگر و مخالف روش همکلاسی‌هایش اتخاذ نمی‌کرد.
امروزه سایت‌ها و شبکه‌های اینترنتی به منابع قبلی اضافه شده و شاید دانش‌آموزان مایل به پیمودن راهی دیگر نیستند. در دانشگاه‌ها هم تقریبا همین روال وجود دارد و اغلب دانشجویان بر اساس راهنمایی استادان و چیزی که تاکنون آموخته‌اند به پژوهش و تحقیق می‌پردازند. روش‌هایی که بعضا درست و در برخی موارد هم منسوخ شده است.
اما واقعیت این است که «دانش آنگاه به دست می‌آید که الهامی می‌گیریم، دستی به کار می‌بریم یا خردی می‌ورزیم تا چیزی دریابیم. اگر بر ساختار دانش نگاهی اندازیم، اصل درخشان اندیشه بر بینش ما می‌تابد. ناگفته پیداست که بن‌مایه دانش‌پژوهی، اندیشه است و آنچه اندیشه را بالنده بارور و ورزیده می‌کند، مبادرت به اندیشیدن است.» این بخشی از کتاب «در حاشیه دانش‌پژوهی» نوشته یدالله غلامی مایانی است.
کتاب «در حاشیه دانش‌پژوهی» گفتارهایی در زمینه روش تحقیق است که به قلم یدالله غلامی‌مایانی به رشته تحریر درآمده است. این اثر حاوی مجموعه‌ای از آگاهی‌های همگانی ابتدایی درباره بینش علمی، ادبی، مذهبی، تاریخی به زبان ساده و در قالب چند مقاله ناگسسته برای ایجاد افق دید و شروع دانش‌پژوهی است.
نگارنده خود یکی از مدرسان دانشگاه است که تجربه تدریس روش تحقیق را دارد وی در این اثر بر مقدمات پژوهش و روش جست‌وجو در دانش تاکید بسیاری دارد و برای رفتن به مراحل بعدی شتاب نکرده است. غلامی‌مایانی بر این باور بوده است که بدون مقدمات روش‌شناسی و پژوهش در دانش نمی توان نشانه راه‌های هموار و درست را دید و نشانه شناسی کرد.
پژوهش زاییده نیاز
همانطور که گفته شد این اثر مجموعه مقالات درباب روش تحقیق و ابزارهایی است که از گذشته تاکنون مورد استفاده پژوهشگران بوده است. در یکی از مقالات درباره آغاز و گونه‌های دانش آمده است: «داستان توسعه دانش و ایجاب تخصص، آغاز ساده‌ای داشته است انسان ای=بتدایی نیازهایی داشته و برای رفع آن‌ها ناگریز از پژوهیدن در حد خود بوده است. زمانی را که در زمینه خاصی تبحر یافته است، می‌توان زمان متخصص شدن او را در این زمینه انگاشت. بدون تردید دانش‌پژوهی در اینجا به معنی جست‌وجو برای رفع نیازهایی است که بخشی از آن‌ها مادی است، مانند تهیه خوراک، پوشاک، ابزار و وسایل اختراع بر خلاف کشف بیش از آنکه زاییده کنجکاوی باشد، زاییده نیاز است.»
کتاب «در حاشیه دانش‌پژوهی»، در 230 صفحه، به شمارگان یک‌هزار نسخه و به قیمت بیست‌هزار تومان از سوی انتشارات متن در متن روانه بازار کتاب شد.
یکشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۷ - ۱۹:۱۶
نظر شما