«درآمدی بر کییرکگور»به هیچ وجه کوششی برای خلاصه کردن تفکر کییرکگور به عنوان جایگزینی برای خواندن آثار او نیست بلکه این کتاب کوششی در جهت برداشتن برخی از موانع در راه خواندن صادقانه کییرکگور است.
برای محققانی که راجع به کییرکگور مینویسند رسم است که انجام تحقیقشان را توجیه کنند. کییرکگور دائم استاد دانشگاه را تمسخر میکرد و تا حدی به تلخی پیشگویی میکرد که پس از مرگش محققان مواد ادبی او را برای مقاصد خودشان دستچین میکنند و همین طور هم بوده است.
با وجود این، بنا به آنچه که نویسنده کتاب در مقدمه اثر میگوید، او اقدام به نگارش درآمدی به کییرکگور به عنوان فیلسوف میکند برای آنهایی که به خواندن آثار او علاقه دارند و هیچ توجیهی ارائه نمیدهند. استیون اونز معتقد است کسانی از ما کییرکگور را دوست دارند و مرتب کییرکگور را تدریس میکنند میدانند که یک مواجهه با آثار او چقدر میتواند مهیج و برانگیزاننده باشد. با این همه، به عقیده دانشجوی معاصر و حتی استاد دانشگاه میان دنیای او و دنیای ما تفاوتهای فرهنگی و فلسفی وجود دارد که فهم نوشتههای او را دشوار میسازند.
کتاب حاضر به هیچ وجه کوششی برای خلاصه کردن تفکر کییرکگور به عنوان جایگزینی برای خواندن آثار او نیست بلکه این کتاب کوششی برای برداشتن برخی از موانع در راه خواندن صادقانه کییرکگور است. نویسنده کتاب را با تمرکز بر مفاهیم مهم در آثارش از لحاظ موضوع و مضمون معرفی میکند. این ساختار سازماندهنده اصلی را یک مجموعه کلیدی از مفاهیم موجود در آثار کییرکگور یعنی تصور کییرکگور از سه مرحله هستیداری، یا سه سپهر هستیداری فراهم میکند. وقتی اینها در قالب مرحله مورد فهم قرار میگیرند روایتی از یک طریق به سوی خود بودن اصیل را تدارک میکنند؛ اما این مفاهیم زمانی که در قالب سپهر مورد فهم قرار میگیرند توصیفی از سه دیدگاه رقیب در باب هستیداری انسان و معنای آن را فراهم میکنند.
پس این شیوه به خوبی مناسب آن است که مبنایی برای فهم تفکر کییرکگور باشد. بنابراین کتاب حاضر پس از دو فصل مقدماتی که از زندگی و آثار کییرکگور و از جمله آراء خاص او در باب ابلاغ بحث میکنند، خوانندگان خود را از میان سپهرهای زیباییشناسانه اخلاق و دینی حرکت میدهد و با تحلیلی از فهم کییرکگور راجع به تفکر مسیحی و ارتباط آن با جهان معاصر به اوج میرساند. از آنجا که بسیاری از دورههای درسی در باب کییرکگور این مجموعه سه مفهومی را به عنوان وسیلهای سازمان دهنده به کار میگیرند، این کتاب در سیر خود از میان مراحل سهگانه هستیداری به جد کییرکگور را یک فیلسوف تلقی میکند و به طور کامل به آنچه که نویسنده کتاب، آرا معرفتشناختی، اخلاقی، و مابعدالطبیعه وی میداند، میپردازد.
بر طبق خوانش نویسنده کتاب، کییرکگور چالش عمیقی را با سنت رایج در فلسفه جدید مطرح میکند. اما از چند جهت با اصناف اگزیستانسیالیست یا پست مدرن هم جور در نمیآید که برخی کوشیدهاند وی را مصداق آنها بدانند. مولف کتاب در نظر به کییرکگور در مقام یک فیلسوف تلاش کرده که حق منحصر به فرد بودن کییرکگور در مقام یک متفکر و شیوههایی را که بر طبق آنها کارش را با قالب متعارف فلسفی جور در نمیآورد، به جا آورد.
اونز در کتاب از آثار خاص کییرکگور بحث میکند. بنابراین آنهایی که مشخصا به دنبال درآمدهایی به آثار خاص وی هستند ممکن است از نظر دقیق به آن بخشها سودی عایدشان شود برای مثال فصل 2 از دیدگاه نسبت به کار نویسنده در مقام یک مولف و چند بخش از تعلیقه غیر علمی نهایی که به ابلاغ غیر مستقیم میپردازد بحث میکند. فصل 3 بحثی گسترده درباره به دیدگاهی درباب خود دارد که در بیماری تا لب مرگ یافت میشود و برای پرداختن به مضامین حقیقت به مثابه انفسی بودن و نقد این اندیشه هگلی که درباب واقعیت میتوان در قالب یک نظام به تفکر پرداخت، به تعلیقه غیر علمی نهایی بازمیگردد.
فصل چهارم عمدتا بر جلد اول یا این یا آن تمرکز دارد در حالی که فصل 5 به تمثالی از زندگی اخلاقی نظاره میکند که در یا این یا آن جلد، جلد دوم ارائه شده است و همچنین تصویری را مورد ملاحظه قرار میدهد که در ترس و لرز، جایی که زندگی اخلاقی در تقابل با زندگی مومنانه قرار میگیرد، آمده است. فصل 6 باز هم یک گزارش دیگر از زندگی اخلاقی به تعلیقه غیر علمی نهایی بازمیگردد، گزارشی که امر اخلاقی را نقطه آغازی میداند برای یک زندگی دینی که با ترک، رنج و جرم شکل میگیرد. فصل 7 شماری از مسائل فلسفی را مورد بررسی قرار میدهد که آنها را فهم کییرکگور از ایمان مسیحی، به خصوص نسبت میان با عقل، تجسد که به مثابه باطل نمای مطلق فهمیده میشود و نسبت میان ایمان به مسیح و شاهد تاریخی مطرح میکند.
این فصل برای انجام این وظایف عمدتا از پاره نوشتههای فلسفی و بلکه برای اینکه کییرکگور از مسیحیت به مثابه یک دین وحیانی را روشن سازد از کتاب در باب آدلر هم بحث می کند. در نهایت فصل 8 برای یک تصویر انضمامی از هستی داری انسانی به بیماری تا لب مرگ باز میگردد، اما این فصل همچنین مشتمل بر بحثی در باب کارهای عشق است، در این کتاب کییرکگور در مقام یک متفکر مسیحی، فهم به کمال رسیده خود را در باب اخلاق را که که در فرمانهای بزرگ نسبت به عشق ورزیدن به خدا و همسایه خلاصه شده به نمایش میگذارد.
نویسنده کتاب از آنجایی که هدفش نه خلاصه کردن تفکر کییرکگور بلکه برانگیختن خوانندگان به مواجهه با او تنهایی و برای خودشان بود، بر آن شده این کتاب را به نسبت کم حجم و قابل دسترس نگه دارد. به همین دلیل ارجاعات به آثار ثانوی به نسبت اندک هستند اگرچه نویسنده به جای کتابشناسی مرسوم و فهرست آثار مورد ارجاع، یک راهنمای بسیار شخصی برای مطالعه بیشتر پیرامون کییرکگور گنجانده است.
کتاب «درآمدی بر کییرکگور» نوشته استیون اونز به ترجمه اصغر پوربهرامی با شمارگان 600 نسخه در 452 صفحه از سوی انتشارات حکمت منتشر شده است.
نظر شما