به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «میان رشتگی در الهیات و کلام (مساله شر» نوشته پیترفان اینواگن به ترجمه منصور متین از سوی انتشارات میان رشته‌ای منتشر شده است.
ماجرای شکل‌گیری کتاب ریشه‌دار است. در اواخر قرن نوزده میلادی، متفکری حقوقدان و سیاستمدار به نام لرد آدام گیفورد که استاد الهیات و عضو مجلس سنای اسکاتلند بود، موقوفه‌ای از خود بر جای گذاشت که هر ساله بخشی از درآمد آن برای برگزاری نشست‌های علمی در چند دانشگاه مانند گلاسکو، ایدنبورو و سنت آندورز صرف می‌شود.
کتاب حاضر نیز شامل سلسه سخنرانی‌های هشتگانه‌ای است که پروفسور فان اینواگن استاد فلسفه دانشگاه نوتردام، در سال 2003، در دانشگاه سنت آندورز و مطابق سنت گیفورد ایراد کرده است. گفتارهای مذکور نهایتا در سال 2006 تدوین، ویرایش و با افزودن توضیحاتی تحت همان عنوان ـ‌یعنی «مساله شر»ـ منتشر شده است.
گفتارهای 3-1 کتاب، با طرح تعابیر مختلف از شر و نیز بحث‌هایی درباره صفات خداوند، مبادرت به شبیه‌سازی یک محکمه فکری فلسفی قدیمی می‌کند که در آن انسان ملحد و انسان موحد به نقد براهین همدیگر درباره شرور می‌پردازند.
در گفتارهای 6-4، خود نویسنده یا سخنران نیز وارد پاسخگویی به انسان موحد فرضی می‌شود که سعی دارد با تکیه بر بحث اختیار ناسازگاری وجود شرور واقعی در دنیای ما را حل کند. بنابراین از زبان انسان ملحد براهین اختیار را تخریب می‌کند. برای نمونه
مثال‌هایی در کتاب آمده است که درباره اختیار اطلاعاتی را به خواننده ارائه می‌هد.
الف) اختیار با جبر باوری ناسازگار است؛
ب) اختیار با بحث علم پیشین الهی سازگاری ندارد؛
ج) رویدادهای فاقد عامل انسانی مانند زلزله و بلایای طبیعی‌ـ اصطلاحا شر طبیعی ـ وجود دارند که ربطی به اختیار بشر ندارد!
در این راستا نمونه‌های مشخصی از رنج و آلام دهشتناک را بررسی می‌کند که در آن بشر صاحب اختیار یا حتی حیوانات مقصر نیستند. حتی چشم‌انداز بحث را به وسعت تاریخ طبیعی و سرنوشت حیوانات گسترش می‌دهد تا درباره رنج‌های و بلایایی که کشیده‌اند به پرسشگری بنشیند.
بالاخره در دو گفتار 7 و 8 کتاب است که مولف دیدگاه نهایی خود را آشکار می‌کند. ابتدا با یک سری مقدمات و استدلات می‌کوشد که ـ بدون کمک از بحث وجود خدا ـ به نتایج منطقی در زمینه شرور برسد. اما به طور مشخص در گفتار 8 اصل بحث را متوجه خداوند می‌کند که به زعم او باید آیات و نشانه‌هایی از خود بر جای می‌گذاشت تا همه متقاعد شوند.
نویسنده ریشه همه مشکلات را عدم پاسخگویی خداوند به واسطه نهان بودن و غیبت از چشم موجودات بشری می‌رساند و به طور غیر مستقیم اثبات عقلانی برخی صفات الهی مانند عدل را از طریق عقلی غیر ممکن می‌بیند. این همان چیزی است که باعث شده بود، در اوایل کتاب فهرست صفات خداوند را ـ از منظر ادیان و مکاتب مختلف ـ متنوع و متفاوت نشان دهد!
کتاب «میان رشتگی در الهیات و کلام (مساله شر» نوشته پیترفان اینواگن به ترجمه منصور متین با شمارگان 500 نسخه در 326 صفحه به بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات میان رشته‌ای منتشر شده است.
دوشنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۷ - ۰۹:۲۱
نظر شما