فقهی‌زاده در این نشست گفت: بیش از نگاه به گذشته، باید به آینده توجه داشته باشیم که چه سرنوشتی را می‌خواهیم برای قرآن در جمهوری اسلامی رقم بزنیم. تاکنون پایه‌های مستحکمی در این حوزه ایجاد شده که اثرات خوبی نیز داشته، به نوعی می‌توان گفت انقلاب اسلامی قرآن را در ایران احیا کرد.
وی افزود: باید برای آینده 10 ساله انقلاب اسلامی برنامه‌ریزی و جنبه مردمی بودن موسسات قرآنی را تقویت کنیم. قبل از انقلاب در جلسات قرآنی نشانی از حمایت‌های دولتی نبود، ولی شور و اشتیاق و تشنگی بود. وظیفه دولت و نظام، تقویت برنامه‌های قرآنی است، ولی نه به این بها که فقط آمار را بالا ببریم و شور و اشتیاق مردمی از بین برود. باید کاری کنیم نهادها و موسسات قرآنی مردمی شوند و مردمی نقش‌آفرینی کنند. به موازات حمایت‌های دولتی و رسمی برای راه‌اندازی و سامان‌بخشی موسسات، باید باب‌های جدیدی هم رو به دیگر حوزه‌ها باز شود.
رئیس بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم، با اشاره به اهمیت گسترش مقوله آموزش و پژوهش در حوزه فهم و عمل، بیان کرد: به بیان مقام معظم رهبری، قرآن و تلاوت، مقدمه فهم و تدبر و فهم و تدبر مقدمه عمل به قرآن است. گذرگاه تاریخی بزرگی با گردنه‌های صعب‌‌العبور را در این 40 سال پشت‌سر گذاشتیم و موفقیت‌های بزرگی را کسب کردیم، ولی نباید به همین اندازه اکتفا کنیم، بلکه باید آموزش و پژوهش‌های ناظر به قرآن را نیز گسترش دهیم.
فقهی‌زاده ادامه داد: تقویت تعامل قرآن با هنر به‌ویژه با جلوه‌های بصری و سینما از دیگر عرصه‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد. این تعامل می‌تواند تحولات شگرفی را ایجاد کرده و ما را به فهم و عمل به قرآن نزدیک‌تر کند. همچنین حضور قرآن در فضای مجازی نیز باید تقویت شود. شاید امروز حتی 10 درصد از محتوای فضای مجازی هم به حوزه قرآن اختصاص نداشته باشد.
وی در بخش پایانی سخنانش گفت: تقویت و توسعه فعالیت‌های بین‌المللی قرآن کریم از منظر اهل‌بیت (ع) نیز باید در اولویت برنامه‌ها قرار گیرد، چراکه تمام دنیا ما را پرچمدار معارف اهل‌بیت (ع) می‌دانند. میلیاردها دلار در دنیا هزینه می‌شود که این توهم را ایجاد کنند که قرآن شیعه، متفاوت از قرآن رایج در دیگر نقاط دنیای اسلام است. لذا برای پاسداشت آرمان‌های اصیل انقلاب و مکتب اهل‌بیت (ع) باید بر قرآن تاکید و نگرش علما و مفاخر شیعه در طول تاریخ را تبلیغ کنیم، در غیر این‌صورت وظایف فرهنگی خود را درست اَدا نکرده‌ایم.
جمهوری اسلامی، پرچمدار جریان ترجمه و تفسیر قرآن کریم است
ولی یاراحمدی، فعال قرآنی نیز در این نشست با اشاره به اینکه قرآن مبنای اعتقادی و انگیزشی شکل‌گیری و پیشرفت انقلاب اسلامی بوده، اظهار کرد: امام خمینی (ره) یک انقلاب قرآنی را برای احیای اسلام پایه‌گذاری کرد. قرآن بر سایر حوزه‌ها نیز تاثیرگذار و در آن‌ها نقش‌آفرین بوده است. دفاع مقدس ما یک جهاد قرآنی و بیداری اسلامی هم ادامه بیداری قرآنی است. رهبری امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، رهبری قرآنی است و هر دو گفتار، رفتار، منش و مدیریت قرآنی دارند.
وی ادامه داد: بسیاری از فعالیت‌های قرآنی سابقه‌ای در پیش از انقلاب نداشتند و به نوعی مولود انقلاب هستند که از آن‌جمله می‌توان به رادیو قرآن، شبکه قرآن و معارف سیما، مسابقات قرآنی و همین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم اشاره کرد. دیپلماسی قرآنی ما در سطح جهان از کارهای مهمی است که پس از انقلاب شکل گرفت. فعالیت‌های قرآنی شاید در برخی کشورها از ما سابقه بیشتری هم داشته باشد، ولی در مجموع روح قرآن و مفاهیم آن که زندگی اجتماعی و حاکمیت را متأثر می‌کند، منحصر به انقلاب اسلامی ایران است.
رئیس سابق مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، گفت: جمهوری اسلامی ایران، پرچمدار جریان ترجمه و تفسیر قرآن کریم است. ترجمه قرآن به 130 زبان زنده دنیا به منزله توجه مفهومی به قرآن و گسترش مفهومی این کتاب آسمانی است.
امروز یک‌هزار ناشر قرآنی در کشور داریم
احمد حاج شریف، استاد و داور پیشکسوت قرآنی هم به‌عنوان یکی دیگر از حاضران در این نشست، بیان کرد: پیش از انقلاب اسلامی، تعداد ناشران قرآنی انگشت‌شمار بود. در آن دوران نظارت چندان دقیق و تخصصی پیش از چاپ روی قرآن‌ها صورت نمی‌گرفت. این رویه تا سال 1364 ادامه داشت. در این سال مسئولیت نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم به سازمان تبلیغات اسلامی سپرده شد. امروز حدود یک‌هزار ناشر قرآنی در کشور داریم.
وی افزود: از مرداد 1364 تا پایان 1396، مجوز انتشار حدود 165 میلیون و 932 هزار و 900 جلد قرآن از سوی سازمان دارالقرآن صادر شد. البته با احتساب مجوزهایی که پیش از سال 64 نیز صادر شده، این تعداد به حدود 200 میلیون جلد می‌رسد.
معاون سابق نظارت بر چاپ و نشر قرآن سازمان دارالقرآن الکریم، گفت: پیش از انقلاب، تعداد ترجمه‌های قرآن کریم، کم بود. از جمله ترجمه‌های آن دوران می‌توان به اثر مرحوم الهی قمشه‌ای یا مرحوم مصباح اشاره کرد. حدود 100 سال پیش از آن‌هم ترجمه‌های قرآن به ترجمه‌ای از بصیرالملک و چند ترجمه دیگر محدود می‌شد. امروز بیش از 130 ترجمه قرآن کریم که بیش از 90 مورد آن‌ها ترجمه فارسی هستند، در کشور انجام شده است. تعدادی ترجمه هم به زبان‌هایی همچون انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، کردی، ترکی و سواحلی صورت گرفته است. پیش از انقلاب، تنها ترجمه انگلیسی قرآن را شاکر انجام داده بود.
حاج شریف تصریح کرد: در زمینه‌های دیگر مانند خوشنویسی هم پس از انقلاب پیشرفت‌های چشمگیری حاصل شده است. پیش از انقلاب، فقط قرآن‌هایی به خط چند خوشنویس ایرانی وجود داشت و امروز بیش از 70 خوشنویس قرآنی، به کتابت مصحف شریف پرداخته‌اند.
ائمه برترین قاریان زمان خود بودند
سید محسن موسوی بلده، استاد پیشکسوت قرآنی هم با اشاره به اینکه پیامبر (ص)، پایه‌گذار جریان تلاوت و استماع بوده، گفت: این جریان از سوی ائمه (ع) پیگیری شد. همه ائمه برترین قاریان زمان خود بودند و در این میان امام سجاد (ع)، زیباترین لحن و صوت قرآن را داشت. چیزی که امروز به‌عنوان تلاوت می‌شنویم، از سوی پیامبر (ص) و ائمه و در ادامه علمای شیعه بنیانگذاری و تقویت شده است. شیعه در طول تاریخ در کنار توجه به عترت، به قرآن به‌ویژه تلاوت توجه داشته است.
وی ادامه داد: ما پایه‌گذار این جریان بودیم، ولی چه اتفاقی افتاد که در طول چند قرن، شیعه از این جریان فاصله گرفت و زمام کار را اهل سنت بدست گرفت. تا حدود 20 سال پیش از انقلاب نیز این روند ادامه داشت. از آن زمان این جریان در میان شیعیان و ایران دوباره شکل گرفت. در آن دوران جوانی به نام محمدتقی مروت این جریان را به‌طور آشکار در کشور احیا کرد. او با استعداد درونی خود و مطالعه کتاب‌های موجود در کتابخانه ملک در بازار، تلاوت را آموخت و هرچه را یاد می‌گرفت به سرعت به ما منتقل می‌کرد. این جریان به سرعت رشد کرد و مهمترین جلسات حفظ و قرائت قرآن پس از پیروزی انقلاب شکل گرفت.
نویسنده كتاب دو جلدى «حليه القرآن»، اظهار کرد: اتفاقات قرآنی پس از پیروزی انقلاب، مانند یک درخت بسیار پربار و تنومند رشد کرد. درختی که در پیش از انقلاب و همت اساتیدی همچون مروت، ریشه دارد.
رادیو قرآن، نخستین شبکه تاسیس شده پس از انقلاب
محمدحسین محمدزاده، مدیر شبکه قرآن و معارف سیما نیز در سخنانی کوتاه گفت: بدون شک یکی از عناصر موثر در احیای فرهنگ قرآن در عصر حاضر، امام خمینی (ره) بود. این همه خیرات و برکات و دستاوردهای قرآنی، ثمرات تلاش بنیانگذار فقید جمهوری اسلامی و موسس تمدن اسلامی در قرن حاضر است. ادامه‌دهنده این خط نیز مقام معظم رهبری است. این دو شخصیت تاثیرگذار، بدون شک منادی ایران در عصر حاضر هستند.
وی در معرفی برخی از دستاوردهای قرآنی انقلاب در حوزه رسانه، ادامه داد: رادیو قرآن، نخستین شبکه تاسیس شده پس از انقلاب اسلامی بود. پس از آن، رادیو معارف در دهه 70 تاسیس شد و در اواخر همین دهه، شاهد تاسیس شبکه قرآن و معارف سیما بودیم. دهه 80 رادیو معارف انگلیسی شکل گرفت و اوایل دهه 90 نیز رادیو تلاوت متولد شد. آخرین مولود رسانه‌ای در حوزه قرآن نیز، رادیو ترتیل بوده که دو سال از راه‌اندازی آن در ماه رمضان می‌گذرد.
شیعه همواره تقویت‌کننده قرآن بوده است
سید علی سرابی، قائم‌مقام مرکز طبع و نشر قرآن جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان یکی از فعالان قرآنی حاضر در این جلسه، بیان کرد: شیعه همواره در طول تاریخ، تقویت‌کننده قرآن بوده است. حتی در دوره‌های قاجار و پهلوی نیز ما بزرگانی همچون علامه طباطبایی داشتیم که صاحب کتاب ارزشمند «تفسیر المیزان» است. اما شاید در این دوره‌ها، ملت ما از اظهار ارادت به قرآن به‌طور آزادانه و آشکار، منع می‌شدند.
وی افزود: انقلاب اسلامی، ریشه عمیق در معارف و ارزش‌های قرآنی دارد. در ظاهر هم انقلاب اسلامی، جرقه‌ای بود که توجه‌ها را به قرآن و معارف اسلامی جلب کرد. اما نکته مهم این است که امروز اگر دولت با سیاستگذاری براساس قرآن از حکومت حمایت نکند، راه به جایی نخواهیم برد. حکومت و دولت، وظیفه‌ای مهمتر از تقویت اعتقادات مردم جامعه ندارند و طلایه‌دار و پرچمدار دین در کشور هستند.
نظر شما