به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «جشنواره فارابی و تعاملات دانشگاهی در حوزه بین‌الملل» عصر امروز دوشنبه 17 اردیبهشت ماه با حضور عبدالوحید علیزاده مدیرکل امور دانشجویان وزارت علوم، تحقیقات و فن‌آوری، حسین میرزایی رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، عبدالامیر نبوی دبیر علمی جشنواره فارابی و احمد شاکری مشاور پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در سرای ملل مصلای امام‌خمینی(ره) برگزار شد.
میرزایی در این نشست درباره حمایت از آثار دانشگاهی در عرصه بین‌المللی توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: چنانچه ما در این حوزه آثار استاندارد نداشته باشیم در عرصه بین‌الملل جایگاهی پیدا نمی‌کند و اگر در آثار ایران‌شناسی و اسلام‌شناسی برای مطالعه به دیگران رجوع کنیم معلوم می‌شود که ما این حوزه را به شوخی گرفته‌ایم. باید توازنی در عرصه ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی و غرب‌شناسی داشته باشیم و اساسا برای اینکه دیالوگی بین طرفین برقرار شود باید محصولی برای عرضه وجود داشته باشد.
وی با بیان اینکه تا زمانی که محصول اصیلی برای عرضه در نظام جهانی نداشته باشیم با مشکل مواجهیم گفت: اکنون در نظام جهانی با مقوله جهانی شدن روبرو نیستیم بلکه در معادلات جهانی باید با امر محلی وارد شویم. در عرصه جهانی آنچه که کشورهای دیگر می‌خواهند از ما ببینند براساس داشته‌هایمان است. اگر جامعه‌شناسی، فلسفه و مدیریت و... بخواهد در عرصه بین‌المللی وارد تعامل شود باید با ترجمه آثار دانشگاهی اصیل این اقدام را انجام دهد.
میرزایی افزود: به طور مثال وبر کتاب «اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری» را درباره جامعه خود نوشت و ما نیز باید تلاش کنیم نسبت بین دولت وملت و دولت و دین را براساس داشته‌های خود عرضه کنیم. ما می‌توانیم در عرصه جهانی سهم ایجاد کنیم چنانچه حرف خودمان را عرضه کنیم و تنها مترجم و بهره‌بردار نباشیم. در نشر دانشگاهی باید اصالت بوجود بیاید تا کارها برای ترجمه ارائه شود.
این استاد جامعه‌شناسی در بخش دیگری از سخنانش درباره تجربیات پژوهشکده متبوع در نمایشگاه فرانکفورت سخن گفت و افزود: در نمایشگاه فرانکفورت کتاب فرانکفورت بیش از 430 میز مذاکره برای عرضه محصولات وجود داشت و ما نیز چنانچه قرار باشد در این حوزه سرمایه‌گذاری کنیم باید استراتژی مشخصی داشته باشیم این درحالی است که آثار ما زبان انگلیسی، فرانسه و... بسیار محدود است و حتی برای افغانستان که از آن به عنوان ایران فرهنگی یاد می‌کنیم نتوانستیم منابع تامین‌کننده آموزش عالی را داشته باشیم چراکه همواره در این عرصه برنامه استراتژیک نداشته و سلیقه‌ای عمل کردیم.
میرزایی با تاکید بر اینکه باید حرفی برای گفتن درنظام جهانی داشته باشیم افزود: تا زمانی که در شبکه توزیع جهانی نقشی نداریم نمی‌توانیم شناخته شویم.
رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی در ادامه سخنانش درباره روند رشد علمی ایران در عرصه جهانی توضیح داد: اکنون وضعیت ما آستانه‌ای است و در پیچ تاریخی قرار دارد و به تناسب سیاستگذاری‌های در این حوزه وضعیتمان سامان خواهد یافت. البته من معتقدم سیاست‌های موجود برای رشد علمی در عرصه مقالات با استاندارد ISI به ذات خود ایرادی ندارد اما مهم این است که در عرصه جهانی به چه میزان به این مقالات ارجاع داده می‌شود.
وی افزود: از سوی دیگر در حوزه مقالات علمی باید این نکته را توجه داشته باشیم که سهم مقالات علوم انسانی در مقایسه با علوم پایه و پزشکی بسیار پایین است و در غیر این صورت چهره‌ای که هم‌اکنون از ما در عرصه بین‌المللی ارائه می‌شود چهره کاریکاتوری است. چراکه بسیاری از اطلاعات در حوزه علوم انسانی به دلیل محرمانه بودن ارائه نمی‌شود و اساسا باید تدابیری صورت گیرد تا آثار علوم انسانی با زبان بین‌المللی ارائه شود.
رئیس دبیرخانه جشنواره فارابی در بخش پایانی سخنانش اعلام آمادگی کرد تا از میان برگزیدگان نهمین جشنواره فارابی براساس تصمیم کمیته‌ای که تشکیل خواهد شد یک کتاب را برای عرضه در عرصه بین‌المللی ترجمه کرده و به آن گرنت ترجمه اختصاص دهد.
علیزاده نیز در این نشست با تاکید بر فراهم آوردن زیرساخت‌های انسانی و فیزیکی برای بین‌المللی‌سازی آموزش عالی ایران گفت: باید اقدامات درستی را برای عرضه محصولات برای عرصه بین‌المللی تدوین کنیم. ما نیز آمادگی داریم تا بخشی از اعطای بورسیه به متقاضیان این حوزه را منوط به فعالیت آنها در بخش ترجمه آثار بین‌المللی کنیم. ما سال گذشته به دانشگاهها اعلام کردیم تا ابزار خودشان را برای ارائه در بازار جهانی به همراه بیاورند اما متاسفانه مشاهده کردیم که دانشگاهها ابزارشان که کتاب بود را نتوانستند ارائه کنند.
وی افزود: ما از دانشگاهها خواسته‌ایم که به اسباب بین‌المللی مسلط شوند و این تسلط نیز در گرو ارائه محصولات در فضای مجازی به زبان بین‌المللی و حضور در نمایشگاه‌های کتاب خارجی با زبان بین‌المللی است. ما در نمایشگاه فرانکفورت مشاهده کردیم که چگونه عربستان توانست تمام کتاب‌های دانشگاهی‌اش را به زبان بین‌المللی ارائه کرده و در این نمایشگاه جولان دهد. ما نیز اگر بخواهیم در این حوزه حضور داشته باشیم باید صبور باشیم و تلاش کنیم تا درآمد حاصل از جذب دانشجوهای خارجی را در اقتصاد خود فعال کنیم این مسیر نیز میسر نمی‌شود مگر اینکه به زبان بین‌المللی کتاب ارائه کنیم.
علیزاده در پایان گفت: مسیر ما طولانی اما سخت است با این وجود ما پتانسیل‌های بین‌المللی شدن را داریم و سرمایه اصلی ما در این راه نیروی انسانی مسلط است که اگر در قالب بسته‌های تشویقی جذب شود آموزش عالی می‌تواند از مسیر نشر دانشگاهی در فضای بین‌المللی حضور داشته باشد.
نبوی نیز در بخش دیگری از این نشست به مراحل ورود نشر دانشگاهی به عرصه بین‌المللی اشاره کرد و گفت: برای حضور در عرصه بین‌المللی باید به زبان انگلیسی، فرانسه، آلمانی و ... آثار خود را ارائه کنیم این درحالی است که عمده ناشران دانشگاهی محصولات خود را برای مخاطبان داخلی تولید می‌کنند و شناختی از مخاطبان خارجی و بازارهای بین‌المللی ندارند.
وی افزود: ما حتی درباره خلیج فارس که درباره آن دعاوی حقوقی داریم نتوانسته‌ا یم کتاب‌های کافی به زبان معتبر بین‌المللی تولید کنیم. آخرین دستاوردهای ما در آموزش عالی نیز نتوانسته حضور موثری در عرصه‌های جهانی داشته باشد. چراکه دانشگاهها و ناشران آن علاقه چندانی برای حضور در عرصه بین‌المللی ندارند. بخشی از این موضوع به دلیل موانعی است که در اسناد بالادستی نسبت به بین‌المللی شدن آموزش عالی وجود دارد. با این وجود باید تلاش کرد که این موانع را مرتفع کنیم.
نبوی در پایان با اشاره به آثاری که در جشنواره فارابی حضور پیدا می‌کند گفت: تلاش ما در این جشنواره این است که تعامل در حوزه بین‌المللی جدی باشد و جشنواره دهم نیز با همین رویکرد آیینه تمام‌نمای علوم انسانی در کشور است.
سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا 22 اردیبهشت در مصلای بزرگ امام برپاست.
دوشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۷ - ۱۷:۳۰
نظر شما