رسول اسماعيل‌زاده‌دوزال، اولین سخنران این نشست در شروع صحبت‌های خود گفت: عده‌ای بر اين عقيده‌اند كه مترجم بايد بومي باشد، زیرا ممكن است براي ترجمه به زبان مقصد اشتباهاتي داشته باشد، اما به نظر من، دو مترجم، بومی و غیر بومی، يكديگر را تكميل مي‌كنند. ادبيات داستاني يكي از موضوعاتي است كه در مركز ساماندهي ترجمه و نشر مورد توجه بوده است، همچنين ادبيات كلاسيك ايران در جهان مشهور بوده و شخصيت‌هايي مثل فردوسي و سعدي و حافظ و... براي جهانيان شناخته شده هستند، یعنی در جهان ايران را به اين شاعران و نويسندگان مي‌شناسند.
وی با بیان اینکه از مواردي كه اكثر نمايندگان ما در خارج از كشور بر آن تاكيد دارند اين است كه، نويسندگان و پژوهشگران بر ما ايراد مي‌گيرند كه ما با ادبيات کلاسیک ايران آشنا هستيم ولي با ادبيات معاصر آشنايي نداريم، اضافه کرد: لازم است تلاش‌هاي بيشتري در اين زمينه صورت گيرد، چرا که ادبيات معاصر نيز پابه پاي ادبيات كلاسيك بوده است. يكي از انواع ادبيات معاصر، ادبيات دفاع مقدس است كه در قالب قصه، حكايت و دیگر قالب‌ها، به ويژه ادبيات طنز و فكاهي ارائه مي‌شود. دفاع مقدس يكي از ژانرهايي است كه در طول هشت سال دفاع مقدس نيز درباره آن قلم فرسايي شده و به وفور یافت می‌شود.
مركز ساماندهي ترجمه و نشر تصمیم دارد در زمينه ادبيات دفاع مقدس غربالگري كند
رئيس مركز ساماندهي ترجمه و نشر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با اشاره به اينكه يكي از مشكلات اين است كه ما با انبوه ادبيات دفاع مقدس روبه‌رو هستیم، ادامه داد: ما معمولا در انتخاب زبان‌هاي خارجه به مشكل برمی‌خوریم. مركز ساماندهي ترجمه و نشر در نظر دارد در زمينه ادبيات دفاع مقدس غربالگري كند و بهترين‌ها را انتخاب کند. در همین راستا از نويسندگان دعوت می‌كند که به انتخاب شاخص‌هاي اين ادبیات کمک کنند تا بهترين‌ها را انتخاب كنيم. نمايندگي‌هاي ما در خارج از كشور نيز در اين زمينه کم کار نبوده و در اين زمينه فعاليت داشته‌اند و آثاری از نويسندگان مختلف هم ترجمه و منتشر كرده‌اند. البته در اين رابطه، نهادهاي مختلف كشور نيز، رشته‌های مختلفی تحت عناوين ادبيات پايداري و ادبيات دفاع مقدس را در دانشگاه‌ها و مراكز فرهنگي برپا كرده‌اند. مجلات مختلفي در اين زمينه منتشر شده و ناشران مختلفي براي آن فعاليت مي‌كنند.
اسماعیل‌زاده با بیان اینکه طرح تاپ، آثاري كه در اين زمينه وجود دارد را در نظر دارد، توضيحاتي در زمينه طرح تاپ ارائه کرد و افزود: در اين طرح 30 تا 70 درصد هزينه‌هاي فرآيند ترجمه و نشر در حوزه بين‌الملل تحت عنوان حمايت به ناشران خارجي پرداخت مي‌شود. همچنين ترجمه‌هاي ما به كشورهاي جهان راه پيدا مي‌كند و از نويسنده و ناشر كتاب حمايت مي‌شود. يكي از ناشراني كه در زمينه‌هاي ادبيات داستاني و دفاع مقدس فعال است، انتشارات شمع و مه است كه در اكثر نمايشگاه‌ها حضور دارد.
افشين شحنه‌تبار، از دیگر سخنرانان نشست ضمن اشاره به طرح تاپ و مشکلاتی که برای انتشار آثار داخلی به زبان‌های خارجی و انتشار آن‌ها در بازارهای جهانی وجود دارد، گفت: ادبیات جنگ در همه دنیا مقدس است. مثلا ادبیات جنگ در کشور ژاپن جایگاه ویژه‌ای دارد. در آمریکا ده‌ها کتاب درباره جنگ نوشته شده و واقعا تقدیس شده است. حتی در آلمان هم چندین کتاب درباره جنگ برلین نوشته شده است، ولي متاسفانه ادبيات دفاع مقدس در كشور ما در حوزه دولتي است و تبديل به موضوعي دولتي شده در صورتي كه این‌طور نيست.
وي با بیان اینکه، همه كساني كه موافق و مخالف جنگ هستند، مديون اين جنگ هشت ساله‌اند، تاكيد كرد: جنگ موضوعي است كه كاملا واقعيت دارد و اتفاقاتی در آن رخ می‌دهد. ما بهترين دوستان و خانواده‌هاي خود را در جنگ از دست داده‌ايم. به هر حال جنبه اكشن جنگ نيز ممكن است براي ساير كشورها جالب باشد. يكي از موضوعاتي كه در ایران و در ادبیات دفاع مقدس با آن روبه‌رو هستيم، تداخل بين بحث عرفاني و اكشن جنگ است. همین‌جا اعلام می‌کنم که آدم خیلی مذهبی نیستم و كار در زمينه دفاع مقدس، علاقه شخصي من است و با افتخار آن را انجام مي‌دهم.
این ناشر ضمن بیان خاطراتی از شرکت و تجربه حضور آثار ادبیات دفاع مقدس در در نمایشگاه‌های خارجی، اظهار کرد: ما با كمك خانم كارولين كراسكري، حتي توانستيم بي‌بي‌سي را مجاب كنيم كه یک برنامه به ادبيات دفاع مقدس اختصاص دهد. همواره در تلاشيم كه با ترجمه استاندارد و استفاده از كار گروهي، حداقل بتوانيم لكه‌اي كه آن طرف براي ما ساخته‌اند را كمرنگ كنيم و در این راه چاره‌اي نداريم، جز اینکه بايد دست به دست دهيم. ناشران شخصي نيز مي‌توانند در اين بحث موثر باشند تا آثار به خوبي ترجمه شوند.
«عشق فصل پايان» را برای ادای دین به شهدا و جنگ ترجمه کردم
در ادامه اين نشست ساجده عثني عشري،به بیان خاطره شروع کار خود با انتشارات شمع و مه پرداخت و گفت: وقتي كتاب «عشق فصل پايان» را براي ترجمه به من دادند، به من گفته شد كه خوب است ترجمه شود، بدون اينكه بدانم موضوع چيست، كتاب را گرفتم و گفتم شايد با اين ترجمه، ديني كه به شهدا و خانواده آن‌ها دارم ادا شود. ترجمه اين كتاب بسيار طول كشيد و چون بايد اين را هم در نظر مي‌گرفتم كه براي مخاطب انگليسي زبان جذاب باشد، کار را کمی سخت‌تر می‌کرد. به هر حال اين كتاب در حال حاضر آماده ويراستاري است.
وی ضمن اشاره به قصه کتاب «عشق فصل پايان»، بیان کرد: کتاب، درباره جوان ورزشکاری است که در رشته وزنه‌برداری حتی حائز مقام آسیایی شده و برای المپیک هم انتخاب شده ولی به جبهه می‌رود و شهید می‌شود که نویسنده در بیان و توصیف زندگی این جوان و خانواده او خیلی موفق عمل کرده است و به خوبی ماجرا را شرح داده است. البته باید دید که مخاطب انگلیسی چه برداشتی از این کتاب دارد و چقدر از آن راضی است. ما باید به دنیا بگوییم که جنگ به ما تحمیل شده و ما فقط دفاع کرده‌ایم. ما هیچ‌گاه حمله نکرده‌ایم و همیشه مظلوم واقع شده‌ایم که برای بیان این مظلومیت باید کتاب‌های خوبی برای معرفی خودمان و جنگ‌مان که مقدس است به مردم کشورهای دیگر ارائه دهیم. به نظر من يك كتاب، بهترين اسلحه براي مقابله با تهاجم فرهنگي و وسيله‌اي براي گسترش فرهنگ و شناساندن فرهنگ به كشورهاي ديگر است. به نظر من کتاب مانند موشکی است که باید بر سر کشورهای دیگر شلیک کرد و ادبیات کشورمان و جنگ را به آنان ارائه کرد.
كتاب موشكي با تركش‌هایی است که مي‌تواند پر از اطلاعات درست باشد
كارولين كراسكري، مترجم آمریکایی كه یک مجموعه داستان در حوزه دفاع مقدس را به زبان انگلیسی ترجمه کرده، در ادامه عنوان كرد: در ادامه صحبت دیگر سخنرانان، بايد بگويم كه كتاب همچون موشكي، پر از تركش است که مي‌تواند پر از اطلاعات درست باشد. «من قاتل پسرتان هستم»، نوشته احمد دهقان كه مجموعه داستان كوتاه درباره جنگ تحمیلی است را ترجمه کرده‌ام. این کتاب، اثری است كه در محتوا با سياست كاري ندارد.
او ادامه داد: جنگ ایران و عراق، یک جنگ تحمیلی است، يعني جنگي كه ايران آن را شروع نكرد، ايستاد و سفت و سخت دفاع كرد که اين واقعا مقدس است. سربازان در تمام جهان عزيز و مقدس هستند و زندگي در جنگ با همه سختي‌ها و تلخي‌هایی که دارد، ادامه دارد که کتابی که من برای ترجمه انتخاب کردم، وجود دارد و اين موضوعي است كه براي من جالب بود، بنابراین آن را در ترجمه در نظر گرفتم.
وی در ادامه دو داستان کوتاه از مجموعه داستان «من قاتل پسرتان هستم» را تعریف کرد و بخشی از این کتاب را به زبان انگلیسی قرائت کرد.
نظر شما