درباره روز تولد، برخی معتقد به شب نوزدهم ماه رمضان سال 195 هستند و برخی ديگر به نيمه ماه رمضان اشاره کرده‌اند. شيخ طوسی نيز در کتاب «مصباح» نوشته که امام جواد (ع) در روز دهم ماه رجب سال 195 هجری قمری متولد شده است. فرازی از دعای «ناحيه مقدسه»، قول شيخ طوسی را تاييد می‌کند آنجا كه امام زمان (عج) می‌فرمايند: «اللهم انی اسئلك بالمولدين فی رجب محمدبن علی الثانی و ابنه علی بن محمد المنتخب.»
جواد محدثی به مناسبت این روز درباره کیفیت پژوهش‌های انجام شده درباره سیره ائمه (ع)، گفت: مجموعه کتاب‌هایی درباره ائمه (ع) در سطوح مختلف تدوین شده است. درباره زندگانی و سیره و شخصیت امام جواد (ع) هم تاکنون آثاری منتشر شده است. از آنجا که بسیاری از این آثار پیش از انقلاب و یا سال‌های ابتدایی انقلاب به چاپ رسیده‌اند و ممکن است بعد از مدتی فراموش یا از دسترس عموم و پژوهشگران خارج شوند، نیاز به تولید آثار جدید درباره سیره اهل بیت (ع) احساس می‌شود.
وی ادامه داد: درباره برخی ائمه، کتاب‌های بیشتری به چاپ رسیده، ولی درباره سیره و زندگانی برخی از معصومان همچون امام جواد (ع)، آثار چندانی منتشر نشده است. در کتاب «تاریخ سیاسی ائمه» که به سیره سیاسی 10 امام (از امام حسن مجتبی (ع) تا امام حسن عسکری (ع)) اختصاص دارد، بخشی را به امام جواد (ع) اختصاص داده‌ام که بازهم کافی نیست و باید آثار بیشتری با رویکرد پژوهشی در این حوزه تدوین شود.
این نویسنده و پژهشگر حوزه دین، بیان کرد: امام جواد (ع) از جهات مختلف ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد از جمله سن امامت و سن شهادت (25 سالگی). همچنین در اقوال امام رضا (ع) آمده که امام هشتم، ولادت امام جواد (ع) را از پربرکت‌ترین ولادت‌ها برای جهان اسلام می‌داند. امام رضا (ع) تا سنین بالا صاحب فرزند نشد و زمانی که امام جواد (ع) به دنیا آمد، این ولادت نشانه تداوم امامت و مایه برکت برای شیعه و امت اسلام بود.
محدثی افزود: امام جواد (ع)، نه به دلیل علایق شخصی و اختیار، بلکه با توجه به شرایط زمانه، با ام‌الفضل دختر معتصم عباسی ازدواج کرد و همین زن نیز ایشان را مسموم کرده و به شهادت رساند. جمیع نکات ذکر شده، ضرورت اهتمام بیشتر به زندگی و سیره و به‌ویژه شخصیت علمی این امام همام را بیشتر می‌کند. پرداختن به زندگی جوان‌ترین امام شهید می‌تواند برای ما الگویی ارزشمند باشد.
وی با اشاره به گوشه‌ای از زندگانی حضرت که در منابع معتبر تاریخی بیان شده، گفت: خانه امام جواد (ع) همیشه پناهی برای مردم نیازمند بود. امام رضا (ع) در خراسان نامه‌ای به فرزندش می‌نویسد و در آن مطرح می‌کند که شنیده‌ام افراد خانواده شما از در فرعی خانه رفت‌و‌آمد دارند تا کمتر با فقرا و نیازمندان مواجهه داشته باشند. امام رضا (ع) فرزندش را به حق پدری که بر گردن امام جواد (ع) دارد قسم می‌دهد که خانواده ایشان هم از همان درب اصلی تردد کنند. همچنین به امام توصیه می‌کند که همیشه پول زیادی همراه خود داشته باشد و به نیازمندان کمک کند. این جملات نشان از جایگاه بالای معنوی امامت دارد.
نویسنده کتاب «سیره تقوی: ترجمه و توضیح چهل حدیث درباره سیره امام جواد (ع)» همچنین در معرفی کوتاهی از این اثر گفت: کتاب حاضر شامل 40 حدیث و متن تاریخی از منابع مختلف درباره سیره عبادی، اخلاقی و رفتاری امام جواد (ع) است که نکات آموزنده‌ای دارد و جدا از ترجمه نقل و حدیث، در ذیل هریک توضیحاتی نیز ارائه شده است.
نخستین چاپ کتاب «سیره تقوی: ترجمه و توضیح چهل حدیث درباره سیره امام جواد (ع)» در 96 صفحه با شمارگان دو هزار نسخه به بهای چهار هزار تومان در سال 96 از سوی انتشارات آستان قدس رضوی (به‌نشر) راهی بازار نشر شده است.
نظر شما