کامیار عابدی در این مراسم با اشاره به شروع فعالیت‌های شعر سپید گفت: اگر به تاریخ شعرنو نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که جریان اصلی از سال 1320 شروع شده است. در طول دهه 20 تا 50 شاهد حضور پررنگ سیاست در شعر هستیم و ماه به ماه و سال به سال این حضور پررنگ‌تر می‌شود. در دهه 60 بحث چپگرایی اوج می‌گیرد و بعد از آن فضا به سمت جنگ و دفاع مقدس می‌رود. در چنین شرایطی عجیب نیست که در دهه 70 یک نوع دلزدگی پیش می‌آید.
وی ادامه داد: این جریان تا نیمه دهه 80 ادامه پیدا می‌کند و بعد از آن شاهد تعدیل فضا هستیم و رفته‌رفته با شعر جدیدی روبه‌رو می‌شویم. در آن 15 سال دهه 70 تا 80 شاهد یک نوع گسست میان شاعران جوان و قدیمی هستیم. تصور من این است که جایزه شعر خبرنگاران پلی میان این شاعران ایجاد کرده است و قصد دارد که این گسست را پوشش دهد.
این پژوهشگر با اشاره به سخنی از تی‌اس‌الیوت گفت: تی‌اس‌الیوت در چند اثرش گفته است؛ اینکه یک اثر جزء مجموعه ادبیات است یا نه، باید با معیارهای ادبی صورت بگیرد؛ اما بزرگی هر اثر ادبی الزاما با مولفه‌های ادبی تبیین نمی‌شود؛ چون انسان در مسیر ادبیات است و ما نمی‌توانیم انسان را از ادبیات حذف کنیم.
عابدی با اشاره به منصور اوجی، شاعر تجلیلی در این دوره از جایزه کتاب سال شعر به انتخاب خبرنگاران اظهار کرد: منصور اوجی فعالیت‌های ادبی خود را از دهه 40 آغاز کرد. او از نسل دوم شاعران بعد از نیماست؛ چراکه او از نسلی است که یا نیما را ندیده‌اند، یا بسیار کم دیده‌اند. اصولا شاعرانی که بعد از سال 1310 متولد شدند چندان با نیما همنشین نبودند.
وی افزود: اگر ما توجه ویژه به شعرهای منصور اوجی داشته باشیم متوجه می‌شویم که آثار او علاوه بر اینکه به فرم، موسیقی و تصویر توجه دارند، مجموعه‌ای از تلقی شاعر از هستی، انسان و طبیعت است. شعرهای منصور اوجی درلحظه شکل می‌گیرد و یک نوع رفت‌وآمد میان تغزل و تفکر است.
این پژوهشگر با اشاره به اهمیت توجه به آثار منصور اوجی گفت: شفیعی کدکنی معتقد است که اخوان پلی میان خراسان و یوش زده است؛ خود اخوان نیز می‌گوید که سایه بین یوش و تبریز کشوری درست کرده است (شهریار و نیما)، من نیز معتقدم که چنین کاری را مفتون امینی میان تبریز و یوش انجام داده است اما منصور اوجی مثلی میان شیراز، نیشابور و یوش ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: اوجی در کارهایش تغزلی دارد که به سعدی و حافظ بسیار نزدیک است. همچنین مرگ‌اندیشی‌ای مانند خیام دارد که او را به نیشابور نزدیک می‌کند؛ از طرفی او نوگراست و این به نیما و یوش مربوط می‌شود. همه این موارد در شعر اوجی نمایان است به همین دلیل وقتی ما آثار او را بررسی می‌کنیم، متوجه می‌شویم که او شعر به شعر و کتاب به کتاب گسترده‌تر و شفاف‌تر شده است.
عابدی در توضیح دیگر ویژگی‌های شعر اوجی اظهار کرد: سیمین بهبهانی و سیمین دانشور در مقاله‌های مختلفی به شعر اوجی پرداخته‌اند و معتقد بودند که او شاعر لحظه‌ها یا شکارچی لحظه‌هاست و این نکته قابل تقدیر است. در مجموع باید بگویم که به اعتقاد من منصور اوجی مهم‌ترین و موفق‌ترین شاعر نیمایی است که شعر کوتاه گفته است.
ای کاش تب سری‌دوزی و انتشار کتاب شعر فروکش کند
در ادامه این برنامه علیرضا بهرامی، دبیر جایزه کتاب سال شعر به انتخاب خبرنگار پشت تریبون آمد و گفت: بعضی وقت‌ها فکر می‌کنم که چرا این جایزه را برگزار می‌کنیم؟ و بعد چرا استمرارش می‌دهیم؟ و در آخر چرا هر سال مراسم پایانی آن در آخر اسفندماه برگزار می‌شود؟ به نوعی احساس می‌کنم که این کار خود به امضای این جایزه تبدیل شده است. یعنی زمانی که همه چیز در این کشور تعطیل می‌شود، یک جایزه، کتاب سال معرفی می‌کند. چون معمولا در پایان سال برنامه‌های فرهنگی فوران می‌کنند به این خاطر که مسئولان فکر می‌کنند که باید بودجه‌ها را به هر شکلی مصرف کنند، بعد که خیالشان راحت شد، همه چیز فرهنگ مملکت برای یک ماه تعطیل می‌شود.
دبیر جایزه شعر خبرنگاران با اشاره به محل برگزاری جایزه شعر خبرنگاران اظهار کرد: محل برگزاری جایزه شعر خبرنگاران سیال است و هرسال یک جا برگزار می‌شود اما به دلیل آنکه دوستان در مرکز تبادل کتاب به ما لطف داشتند و من نیز علاقه‌مند هستم تا مراسم را در میان کتاب‌ها برگزار کنم، امسال نیز مراسم در این مکان برگزار شد. با این حال یک روز کتابفروشی روشن وجود داشت که این مراسم در آنجا برگزار می‌شد اما مجوز آن را معلق کردند، در ابتدا کتابفروشی تعطیل شد و بعد نشر.
وی افزود: من برای سال آینده اصرار دارم که جایزه در اینجا برگزار شود و فکر می‌کنم اگر این مرکز تبادل کتاب هم مثلا روزی به یک مرکز تجاری تبدیل شود، باز هم یک کتابفروشی پیدا می‌شود که چنین مراسمی در آنجا برگزار شود.
این شاعر با تعجب به میزان کتاب شعر چاپ شده گفت: سال 92 زمانی که گفته شد بیش از دو هزار مجموعه شعر در طول یک سال منتشر شده است، حیرت‌زده شدم. امسال حیرتم بیشتر شد وقتی یکی از داوران جایزه شعر فجر گفته بود در این دوره بیش از سه هزار و 500 کتاب شعر داوری شده است. هنوز نمی‌توانم باور کنم این مقدار کتاب شعر در شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه ما منتشر شود.
وی ادامه داد: دو سال پیش در برگزاری مراسم اختتامیه آرزو کردم که ای کاش تب سری‌دوزی و انتشار کتاب شعر فروکش کند اما امروز می‌بینم که متاسفانه ناشرانی جدید فعال شده‌اند که به سری‌دوزی کتاب شعر روی آورده‌اند. در چنین شرایطی می‌بینیم که برگزیده جایزه شعر خبرنگاران ناشر-مولف است. البته امیدوارم که این کتاب ویرایش و بعد از آن در یک نشر معتبر منتشر شود.
بهرامی با گلایه از وضعیت چاپ کتاب شعرهای پولی اظهار کرد: در این مراسم از دوستانی که قصد دارند چهار، پنج میلیون به ناشر بدهند تا کتاب شعر برای‌شان چاپ کند و به جمع آن سه هزار و 500 نفر بپیوندند، خواهشی دارم؛ از این افراد می‌خواهم چنین کاری نکنند؛ چراکه اگر فرد شاعر باشد، می‌تواند ساکن شهر چناران باشد و در همین شهر به عنوان ناشر-مولف کتاب چاپ کند و برگزیده هم شود.
این روزنامه‌نگار در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: از دوستان خواهش می‌کنم به اصالت و درستی کار توجه کنند و با نازل کردن مقام مجموعه‌شعر به کارت ویزیت تلاش نکنند تا شاعر شوند؛ چراکه چنین کاری امکان‌پذیر نیست و با پرداخت پول و چاپ کتاب تا به حال کسی شاعر نشده است.
نظر شما