به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست علمی «ساحت پیامبر اعظم (ص) از نگاه شرق‌شناسان» به همت انجمن علمی و بخش تاریخ دانشگاه شیراز و انجمن ایرانی تاریخ اسلام (فارس) با حضور قاسم کاکایی، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه شیراز، شکرالله خاکرند، عضو هیأت علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز و دبیر انجمن ایرانی تاریخ اسلام، یاسمن یاری و راضیه سیروسی، محقق تاریخ اسلام، در تالار علامه جعفری این دانشگاه برگزار شد.
شکرالله خاکرند، عضو هیأت علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز در این نشست با ارزیابی و نقد تطبیقی شیوه سیره‌نگاران و خاورشناسان و مورخین مسلمان، گفت: رویکردی که اروپاییان بعد از جنگ‌های صلیبی نسبت به اسلام و تاریخ اسلام داشتند در قالب خاورشناسی بیان می‌شود و خاورشناسی در دو دسته تقسیم شده است: خاورشناسی در خدمت کلیسا و خاورشناسی در خدمت استعمار. در هر دو مورد چهره‌ای نامناسب از پیامبر(ص) و اسلام معرفی می‌شد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا همگان به دنبال سیره‌نگاری و شناخت پیامبر بودند؟، افزود: پیامبر انسانی در طراز اسلام است و طبیعتا مورخین مسلمان به دنبال معیار و شاخصی برای الگو و اسوهسازی بودند که این اسوه و الگو در سوره مبارکه احزاب آیه ۲۱ (لَقَد كانَ لَكُم في رَسولِ اللَّهِ أُسوَةٌ حَسَنَة)ٌ نیز بیان شده است.
این استاد دانشگاه شیراز در نقد و بررسی روش برخی از سیره‌نگاران و مورخان مسلمان، بیان کرد: حدیث‌نگاران مسلمان به دنبال جمع‌آوری متون دینی که شامل فقه و حدیث می‌شد، بودند و از این‌رو به ۴۰ سال اول زندگی پیامبر (ص) اعتنایی نکردند و یکی از اشکالات مربوط به این سیره‌نگاران همین مورد است.
دبیر انجمن ایرانی تاریخ اسلام با بررسی روش سیره‌نگاران مسلمان و شرق‌شناسان در پایان گفت: اصلی‌ترین منبع برای شناخت سیره پیامبر (ص) قرآن کریم است.
نادیده گرفتن جنبه‌های الوهیت اسلام از نگاه شرق‌شناسان
قاسم کاکایی، عضو هیات علمی دانشگاه شیراز و رئیس دانشکده الهیات دانشگاه شیراز نیز در این نشست در سخنانی کوتاه به تبیین واژه شرق شناسی پرداخت و افزود: مواجهه غرب با اسلام با مسئله مسیحیت بود.
وی با بررسی وضعیت اسلام در دوره‌های مختلف تاریخی، بیان کرد: شرق‌شناسی در یک دوره‌ای از دانشگاه‌ها و محافل آکادمیک آغاز شد و در این زمینه تحقیقات زیادی انجام دادند و آثار خوبی هم تالیف کردند، زیرا به دنبال شناخت اسلام بودند و در این بین بیشتر از همه به جنبه‌های تاریخی پرداختند و جنبه‌های الوهیت را نادیده گرفتند.
این استاد دانشگاه در پایان به بررسی دیدگاه شرق‌شناسان درباره اسلام و پیامبر (ص) پرداخت.
شرق‌شناسی در ابتدا نوعی تبلیغ دین مسیحیت بود
یاسمن یاری، محقق تاریخ اسلام به‌عنوان دیگر سخنران این آئین با بیان نکاتی درباره تاثیر ایستارهای مسیونری بر گفتمان‌های تولید شده توسط غربی‌ها پیرامون پیامبر اسلام (ص)، گفت: شرق‌شناسی در ابتدا نوعی تبلیغ دین مسیحیت بوده و درصدد بودند سیطره جغرافیایی این دین را گسترش بدهند و در همین راستا به شناخت کشورهایی پرداختند که احتمال تبلیغ دین خود را در آن داشتند و بنابرین کشورهای مسلمان اولین مقصد آن‌ها بود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در دوره استعمار، سیاست غرب و کشورهای استعماری، سیطره و نفوذ بر کشورهای اسلامی بود و سیاست و مذهب همسو شده با هم در این جهت حرکت می‌کردند.
وی در ادامه به بررسی دیدگاه و گفتمان‌های تولید شده ویلیام هنری تمپل گاردنر و ویلیام مویر درباره پیامبر (ص) پرداخت.
پیشرفت حجم مطالعات پیرامون پیامبر (ص) در قرون اخیر
راضیه سیروسی، محقق تاریخ اسلام نیز در این نشست علمی در بررسی دیدگاه ویلیام مونتگمری وات درباره پیامبر(ص)، اظهار کرد: امروزه نظام سلطه در غرب با تکیه بر موقعیت برتر خود سعی در القای یک تصویر هراس‌آمیز از اسلام دارد و این در حالی است که حجم مطالعات پیرامون پیامبر (ص) در قرون اخیر پیشرفت چشمگیری داشته و محققانی با ملیت‌های مختلف دست به انتشار کتاب‌هایی در این زمینه زده‌اند.
وی افزود: نخستین موضع گیری‌ها درباره پیامبر (ص) از طرف روحانیون کلیسا و همزمان با ظهور اسلام صورت گرفت و اسقف‌ها و مبلغان مسیحی در وقایع‌نگاری‌های جهانی خود به بررسی پیامبر (ص) پرداختند که اصولا این بررسی‌ها با شخصیت حقیقی پیامبر در تضاد است.
این محقق تاریخ اسلام گفت: تصویری که در آثار وات در مورد پیامبر(ص) ارائه شده، کاملا تصویری متعادل است و از پیامبر(ص) شخصیتی رئوف و نیکو یاد می‌کند.
چهارشنبه ۹ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۷:۱۸
نظر شما