اسماعیل امینی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: قبل از انقلاب شرایط برای انتشار کتاب‌های ترکی فراهم بود؛ اما سخت‌گیری‌هایی انجام می‌شد که همین سختگیریها اجازه دیدن شدن را از این حوزه گرفته بود، با این حال در همان دوره نیز آثار شهریار، صمد بهرنگی و کریمی مراغه‌ای در این دوره منتشر شده است. خوشبختانه این سختگیریها بعد از انقلاب از بین رفت و اهالی قلم ترکی به آسانی آثار خود را منتشر کردند.
وی ادامه داد: این اتفاقات باعث تغییرات گسترده در این حوزه شد و شاهد انتشار کتاب‌های مختلف در قالب‌های مختلف در این حوزه بودیم. خوشبختانه استقبال از کتاب‌های این حوزه نیز خوب است اما یک تفاوت‌های با فروش کتاب‌های سایر زبان‌ها مانند کردی دارد؛ چراکه در این زبان استقبال ویژه، مستقیما به دلیل مطالبات ادبیات نیست و به ابراز هویت برمی‌گردد.
دبیر اسبق جشنواره شعر فجر با اشاره به اتفاق ویژه شعر فجر و توجه به شعر ترکی گفت: ما باید به این نکته توجه کنیم که آیا در ایران فقط زبان فارسی استفاده می‌شود؟ ما در ایران مردمی داریم که به زبان‌های عربی، ترکی و کردی صحبت می‌کنند و ایرانی هستند و ما نمی‌توانیم زبان آنها را نادیده بگیریم؛ چراکه عده‌ای هستند که شعر و داستان به این زبان‌ها می‌نویسند وعده‌ای هم مخاطب این آثار هستند، بنابرین همه این‌ها ما را مجاب می‌کند که در رویدادهای مهم کشور به این موارد بپردازیم. یکی از افتخارات ما این است که در کشورمان تنوع جغرافیایی، دینی، زبانی و قومی داریم؛ اما با همه این تنوع‌ها با آرامش خاصی در کنار هم زندگی می‌کنیم.
وی افزود: درگذشته نیز کنگره‌های زیادی در کشور با محور ادبیات ترکی و دیگر زبان‌ها برگزار شده است و این نخستین باری نیست که به زبانی غیر از فارسی توجه می‌شود؛ اما باید این را در نظر داشت که در یک جشنواره ملی برای نخستین بار است که چنین اتفاقی رخ می‌دهد و آثار زبان دیگر بررسی می‌شود که به نظر من این اتفاق ارزشمند است.
امینی در توضیح اهمیت پرداختن به سایر زبان‌ها اظهار کرد: گسترش زبان ترکی یا هر زبان دیگری از یک طرف باعث ایجاد رقابت می‌شود و از طرف دیگر بین زبان‌ها دادوستد انجام می‌شود. برای مثال تمام کلمه‌هایی که در فارسی دارای قاف است به زبان‌های عربی و ترکی برمی‌گردند؛ یعنی کلماتی مانند قند، قاشق، یلاق، قشلاق، باغ و قشنگ هیچ کدام فارسی نیستند. از طرفی در ترکی هم کلمات بسیار زیادی است که از فارسی گرفته شده است و توجه به یک زبان در یک جایزه ملی باعث چنین دادوستدهایی می‌شود.
وی با اشاره به صحبت‌های وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره بخش ویژه جشنواره امسال گفت: هر زبان یک دنیای دیگر است و بدون شک صحبت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به همین موضوع مربوط می‌شود. باید توجه داشته باشیم که همه این دنیاهای متفاوت باعث می‌شوند که ما غنای بالای فرهنگی داشته باشیم. این در شرایطی است که ما کشورهایی را داریم که پشتوانه ادبی‌شان تنها دو سه کتاب است اما میراث مکتوب ما از میلیون گذشته و شاهکارهای ادبی‌مان بیش از چند هزارتاست.
داور دوازدهمین دوره شعر فجر جشنواره فجر را یک جشنواره غیردولتی دانست و اظهار کرد: جشنواره فجر یک جشنواره ملی است و شاید دولت از این جشنواره حمایت کند اما خودش مستقیما متولی برگزاری نیست و این جایزه را شاعر‌ها، اساتید و ادیبان برگزار می‌کنند. همانطور که گفتم قبلا نیز چنین نگاهی در ادبیات وجود داشته است اما نه به این شکل و جشنواره امسال می‌تواند آغاز این نگاه ویژه باشد. در دوره‌ای که من دبیر بودم شاعران عرب‌زبان را به کشورهای عربی فرستادیم اما بررسی آثار صورت نگرفته بود و خوشحالم که برای نخستین بار چنین اقداماتی در جشنواره امثال رخ داده است.
نویسنده کتاب «لبخند غیرمجاز» با گلایه از صدا و سیما گفت: این روزها در حال برگزاری جشنواره شعر فجر هستیم؛ اما متاسفانه صداوسیمای ما کوچک‌ترین توجه‌ای به این اتفاق ندارد و حتی یک خبر چند ثانیه‌ای از آن هم اعلام نمی‌کند و این در حالی است که برای جشنواره فیلم فجر سنگ تمام می‌گذارد و در چند شبکه به این جشنواره تریبون زنده می‌دهد. همه این اتفاقات در شرایطی رخ داده است که به واقع فیلم اهمیت کمتری از شعر دارد و هنر ملی ما نیست و یک هنر وارداتی است.
وی ادامه داد: متاسفانه این روزها رسانه‌های ما به دنبال جنجال هستند و این در حالی است که جنجال را آدم‌های ساده‌لوح می‌سازند و آدم‌های ساده‌لوح‌تر به دنبال آن می‌روند. به نظر من مساله هنری هیچ نیازی به جنجال ندارد اما این اتفاق در کشور ما رخ می‌دهد. برای مثال در جشنواره فیلم فجر ده‌ها اتفاق مثبت رخ می‌دهد که رسانه‌ها به آن توجه نمی‌کنند؛ اما یک کارگردان یک لحظه عصبی می‌شود و حرفی می‌زند که تا همین امروز رسانه‌ها در حال پرداختن به این اتفاق هستند.
امینی نگاه سطحی را عامل نپرداختن به کتاب دانست و اظهار کرد: این روزها کتاب‌های بسیار خوبی از بزرگان منتشر می‌شود اما واکنش رسانه ملی به شکلی است که گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است؛ حال کافی است که فلان بازیگر دماغش را عمل کند یا فلان فوتبالیست به فلان تیم برود، آن وقت مشاهده می‌کنید که در همین صداوسیما ساعت‌ها برنامه می‌سازند و به این که چرا دماغش را این مدلی عمل کرده است، می‌پردازند. همه این‌ها بیانگر آن است که توجه به حوزه فرهنگ اهمیتی برای صداوسیمای ما ندارد و این سازمان به مسائل سطحی می‌پردازد.
دبیر دهمین دوره جشنواره شعر فجر در بخش پایانی صحبت‌هایش گفت: جشنواره شعر فجر اتفاق ویژه‌ای است؛ چراکه به هنر ملی ما می‌پردازد و نیاز است که بیش از این‌ها رسانه‌ها به این جشن شعری کشور بپردازند که متاسفانه تا امروز چنین اتفاقی رخ نداده است و دنبال هیجان می گردند.
یکشنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۰:۵۸
نظر شما