خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): دانش‌‌آموزان نسل‌های گذشته و امروز خوب می‌دانند که حل تمرین‌‌های پیک‌های نوروزی آن هم در روز‌های آخر این تعطیلات، چقدر می‌تواند استرس ناتمام ماندن آن‌ها را به جان دانش‌آموزان بیاندازد. وزارت آموزش و پرورش علت ایجاد پیک نوروزی را اینگونه تعبیر می‌کرد که دانش‌آموزان در ایام تعطیلات نوروزی از یادگیری فاصله می‌گیرند و قرار است با این پیک‌ها این ‏فاصله جبران شود. اما با گذشت زمان و بنا به نظر برخی کارشناسان این حوزه، نتیجه‌ای که در برداشت تنها دانش‌آموزان و خانواده‌ها را دچار درگیری ذهنی می‌کرد.
‏
رضوان حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی در نشست خبری که دیروز برگزار شد خبر از حذف پیک‌های نوروزی را داد. وی در این نشست اذعان کرد:برای جبران مشکلاتی که پیک‌های نوروزی برای دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان به وجود می‌آوردند، توزیع این پیک‌ها از شکل سراسری به استانی و بعد منطقه‌ای و مدرسه‌ای تبدیل شد. این پیک‌ها در تعمیق و تثبیت یادگیری نقشی نداشتند و تنها دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان را دچار ‏درگیری ذهنی می‌کردند. کودکان تا آخرین روز مشغول تفریح بودند و در روز آخر پیک را تکمیل می‌کردند.
 
در طرحی که به عنوان جایگزین پیک‌های نوروزی قرار است از نوروز سال جاری اجرا شود این است که دانش‌آموزان می‌توانند امسال در ایام تعطیلات یک کتابی را بخوانند و آن را خلاصه‌نویسی کنند و یا می‌توانند روایت‌گر یک داستان یا خاطره‌ای باشند که آن را با صدای خود ضبط کردند یا از خود فیلم گرفته‌اند.
 
این طرح نیاز به پشتیبانی خانواده‌ها و معلمان دارد
محمود امانی طهرانی، مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری در گفت‌‌وگو با ایبنا درباره این دستورالعمل گفت: به نظر من حذف پیک نوروزی و جایگزینی فرهنگ کتاب‌خوانی، ایده خوبی است که هم معلمان و هم خانواده‌ها اگر پشیبانی کنند بسیار می‌تواند موفق عمل کند.
 
وی درباره جنبه‌های مطرح شده از این طرح گفت: از چند منظر به این طرح می‌توان با دید مثبت نگاه کرد اینکه نفس کتابخوانی امر کاملا مطلوبی است که در کشور ما باید به صورت مضاعف مورد تاکید قرار بگیرد و باید تقویت شود. نکته دوم اینکه مهارت خواندن همراه با درک و فهم یکی از کلیدهای پیشرفته یادگیری است که نه فقط بر روی دروسی مانند ادبیات و زبان فارسی دانش‌آموزان اثر مثبتی دارد بلکه بر سایر دروس می‌تواند تاثیر بسیار مطلوبی داشته باشد.
   
امانی افزود: جنبه‌ سومی که می‌توانم به آن بپردازم این است که با اجرای این طرح نوعی یادگیری لذت ‌بخش می‌تواند اتفاق بیفتد؛ آن‌هم به جای تکالیفی که همراه با اکراه از سوی دانش‌آموزان صورت می‌گرفت اما کتاب خواندن می‌تواند نتیجه معکوس برای آنان داشته باشد.
 
مدیرکل دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری درباره انتخاب کتاب‌ها از سوی دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان گفت: اگر بخواهم بگویم چه کتابی می‌تواند برای دانش‌آموزان مورد تایید باشد، کتاب‌هایی که در سامان‌بخشی کتاب‌های آموزشی توسط سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش و پرورش تایید شده است می‌تواند در محدوده انتخاب دانش‌آموزان قرار گیرد. این کتاب‌ها به هرحال ارزیابی و داوری شده‌اند و خانواده‌ها و مدارس می‌توانند با اطمینان کامل آن‌ها را تهیه کنند.
 
امانی طهرانی گفت: در مجموع این اقدام را اقدامی مثبت می‌بینم و امیدوارم به فرهنگی تبدیل شود که در طول سال و در دیگر ایام تعطیلات طولانی اجرا شود. به عقیده من از هر جهت مورد تایید است.
 
کتاب‌خواندن، نوعی تفریح است
به گفته این فعال در عرصه آموزش و پرورش، اگر در خواندن کتاب انتخاب‌های خوبی صورت گیرد، خود کتاب نوعی تفریح به حساب می‌آید. با توجه به اینکه برخی افراد اوقات فراغت خود را با کتاب می‌گذرانند، در اجرای این دستور‌العمل نباید نگرش خانواده‌ها و کارشناسان به گونه‌ای باشد که تکلیف اجباری به دانش‌آموزان داده شده است؛ بلکه  باید بدانیم که فرصتی را برای پیشرفت کتابخوانی را زنده می‌کنیم.
 
وی خاطر نشان کرد: من معتقدم که آن چیزی که می‌تواند جو مطلوبتری در مدارس برای دانش‌آموزان فراهم آورد اجرای چنین برنامه‌هایی است که می‌تواند یک فضای مشارکتی برای دانش‌آموزان به وجود آورد. فعالت‌هایی از جمله اهدای کتاب، معرفی کتاب از سوی دانش‌آموزان و غیره می‌تواند از تاثیرات مطلوب این طرح‌ها باشد.
 
به گفته امانی این طرح جزو آن دسته از طرح‌هایی است که اگر خوب اجرا شود، می‌تواند ثمرات بسیاری را در جهت یادگیری دانش‌آموزان داشته باشد و اگر با بی‌میلی و منفی‌بافی به آن نگاه شود، طبیعی است که نمی‌تواند موفق عمل کند در اینجا نقش معلم و خانواده بسیار حائز اهمیت است.
 
نباید دانش‌آموزان را به کتاب خواندن مجبور کنیم
فریبرز درتاج؛ معاون پژوهشی سازمان نظام روان‏شناسی و مشاوره کشور با نگاهی متفاوت درباره اجرای این طرح به ایبنا، گفت: به نظر من به اندازه کافی حجم کتاب‌های درسی در همه مقاطع تحصیلی نسبت به استاندارد‌های جهانی بالا است؛ اینکه در ایام تعطیل دانش‌آموزان مجبور شوند کتابی را بخوانند و خلاصه‌ آن را هم بنویسند به نظر نمی‌تواند چندان سودمند باشد.
   
وی افزود: هر طرح جدیدی که منجر به خلاصه‌نویسی از کتاب شود و در ایام تعطیلات اجرا شود نتیجه معکوس می‌دهد چرا که در طول سال به اندازه کافی دانش‌آموزان با کتاب‌های درسی و فعالیت‌های اینچنینی سر و کار دارند. اینکه در تعطیلات نوروز فعالیتی را به دانش‌آموزان محول کنیم که مرتبط با فعالیت‌های مدرسه باشد چندان معقولانه نیست.
 
درتاج گفت: هر پروژه‌ای که در ایام نوروز اجرا می‌شود در درجه اول باید برای دانش‌آموزان جنبه تفریحی داشته باشد و الزامی برای انجام دادن آن نباید صورت بگیرد.
 
به گفته درتاج، برای اینکه دانش‌آموزان بتوانند آنچه را که آموخته‌اند را ارائه دهند، باید به آ‌ن‌ها یاد داد که چگونه مشاهده درست داشته باشند تا بدانند که یک مشاهده خوب چه ویژگی‌هایی دارد. اینکه دانش‌آموزان بتوانند پدیده‌های اطراف را خوب مشاهده کنند توانایی است که در سنین بالاتر بسیار می‌تواند برای آن‌ها مفید واقع شود.
 
کتاب باید انتخاب یک دانش‌آموز باشد نه یک تکلیف
معاون پژوهشی سازمان نظام روان‏شناسی و مشاوره کشور سودمند بودن حذف پیک نوروزی و اجرای طرح کتاب‌خوانی را در انتخاب خود دانش‌آموزان دانست و گفت: اگر کتاب‌ها از سوی دانش آموزان انتخاب شوند و طرحی داوطلبانه باشد می‌تواند تا حدی و با اجرای برخی ظوابط، موفق واقع شود و باید دانش‌آموزان را آزاد گذاشت و اجباری برای آن‌ها وجود نداشته باشد و باید متناسب با علاقه و نیاز آ‌ن‌ها اجرا شود.