یکشنبه ۱۵ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۵:۴۸
از لذت عامه تا هنر برای هنر

به تازگی دو کتاب بی پرده با تکرار و دیدن و تماشای مجهول از سردار شمس آوری در حوزه تئاتر و ادبیات منتشر شده است.

به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) «بی‌پرده با تکرار و دیدن» و «تماشای مجهول» دو کتاب تالیفی جدیدی هستند که به‌تازگی در نشر حکمت کلمه منتشر شده‌اند. هر دو کتاب، مقالات و یادداشت‌های سردار شمس‌آوری در حوزه‌ ادبیات و تئاتر هستند. شمس‌آوری برای هر دو کتاب مقدمه‌ای مشترک نوشته است.

 در تکه‌ای از مقدمه چنین می‌خوانیم: عمیقاً اعتقاد دارم که این خودِ امرِ نوشتن است که همیشه و به‌تنهایی افشاگرانه بوده است. افشای همه‌ طرف‌های حاضر و غایب در نوشته. افشایِ هر آن چیزی که موجباتِ نوشته بوده است. آری، هر نوشته‌ای که با نوشته‌شدن و انتشار، با خود داعیه‌ای از جدی بودن را هم حمل می‌کند، هم‌زمان که جنبه‌هایی از خودش را و از موضوع نوشته‌اش را توضیح می‌دهد، از فیگور نویسنده‌اش هم رونمایی می‌کند، از آنچه نویسنده‌اش خوانده و نخوانده نشانه‌هایی دارد، از برداشت‌های وی، از گارد وی، از موضوع و موضِعِ وی نسبت به ادبیات و روشنفکری افشاگری‌هایی در خود دارد، مخاطبان نویسنده را، و به طبع آن خواستگاه نوشته‌های نویسنده را معلوم می‌دارد.

منابع نویسنده، جایی را و نوعی را که نویسنده قبل از نوشتن مورد خطاب واقع شده را هم برملا می‌کند، آنچه سیاست و تاریخ و اقتصاد و اجتماع و ایدئولوژی از نویسنده‌ "نوشته" ساخته است را نوشته‌ "نویسنده" نشان می‌دهد. و به‌همین دلایل است که نوشتن نوعی اعتراف به چگونه و چطوربودن است.

«بی‌پرده با تکرار و دیدن» دربرگیرنده‌ هشت‌مقاله و یادداشت است که با مقاله‌ای به نام "درباره‌ی چهار صندوق بیضایی" آغاز می‌شود. پس از این مقاله به‌ترتیب مقاله‌هایی درباره نمایشنامه‌ اشباح ایبسن، ملاقات با بانوی سالخورده‌ دورنمات، هملت ماشین ِ هاینر مولر، ایلکوچ ستاره‌ هادی حوری می‌خوانیم.

ششمین مقاله نقدیست دربازه‌ نقدی دیگر یا به‌قول نویسنده تحشیه‌ای دربا‌ره‌‌ی یک نقد و پس از آن مطلبی درباره‌ی داستان نمایش" تیستو سبز انگشتی" اثر موریس دورئون و در نهایت نگاهی مختصر به نمایشنامه‌ی "از پشت شیشه‌ها"ی اکبر رادی را می‌خوانیم.



تماشای مجهول هم چون این کتاب دربرگیرنده‌ هشت‌مقاله درباره‌ آثار ادبی اعم از شعر و داستان و مقالاتی راجع‌به نظریه و  زیبایی‌شناسی ادبی است. در سومین مقاله‌ این کتاب - والتر بنیامین و تلاش برای صورت‌بندی تلقی زیبایی شناسانه‌ی او از هنر در دوران معاصر- می‌خوانیم:
 اما مسئله‌ به‌غایت مهم‌تر بنیامین از این به بعد پیچیدگی خود را می‌نماید: چنین تاکیدی بر تکینگیِ اثر هنری و فاصله‌گیری‌اش از لذت عامه می‌رود تا اثر هنری را به انتزاع و رویکردهایی چون "هنر برای هنر" بکشاند. رویکردهایی که بنیامین اعتقاد دارد به‌نوعی زندگیِ انگل‌وارِ هنر در کنار آیین تداوم می‌بخشد. "می‌دانیم که نخستین آثار هنری برای استفاده در مراسم آیینی _ نخست مراسم جادوگران و سپس مراسم مذهبی _ ساخته شدند. نکته‌ مهم این‌جاست که هستیِ اثر هنری و تجلی (یا هاله‌ی) آن هرگز از کارکرد آیینی آن کاملاً جدا نیست به‌عبارت دیگر ارزش یگانه‌ی اثرِ هنریِ اصیل ریشه در آیین یعنی ارزش کاربرد آغازین آن دارد. این بنیان آیینی هرچه هم دور از ذهن باشد هنوز هم حتی در کفرآمیزترین اشکال پرستش زیبایی به صورت آیینی(سنتی) دنیوی و غیرمذهبی دیده می‌شود.
 
هر دو کتاب با تیراژ 500 نسخه و قیمت هشت‌هزار تومان به چاپ رسید است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها