به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایلنا) - پامیلا پاول، ویراستار و دبیرسرویس کتاب روزنامه نیویورک تایمز در یادداشتی این بحث را مطرح کرده که وقتی کتاب می‌خواند، مدتی بعد همه قسمت‌های فیزیکی کتاب مانند جلد، رنگ و حتی کتابفروشی را که از آن کتاب خریده است به خاطر می‌آورد، اما مطالب یا محتویات کتاب را فراموش می‌کند.
پاول به تازگی کتاب بیوگرافی بنجامین فرانکلین، نوشته والتر آیساکسون را مطالعه کرده است. این کتاب درباره فرانکلین و انقلاب آمریکا اطلاعات ارزشمندی می‌دهد. پاول می‌گوید دو روز پس از تمام شدن کتاب دیگر هیچ چیز از تاریخچه انقلاب آمریکا به یاد نمی‌آورد.
برخی افراد اگر یک بار کتابی را بخوانند یا فیلمی را تماشا کنند، کل آن را به ذهن می‌سپارند. ولی برای خیلی‌ها به قول یک استاد دانشگاه مصرف فرهنگ مانند پر کردن وان حمام با آب گرم است که ضرورتاً بعد از مدتی آب وان را خالی خواهند کرد.
فاریا سانا استادیار روانشناسی دانشگاه آتاباسکا کانادا در این خصوص می‌گوید: «حافظه عموماً دارای محدودیت‌های ذاتی است و در مغز چیزی به نام منحنی فراموشی وجود دارد که 24 ساعت بعد از یادگیری این منحنی ایجاد می‌شود. شیب این منحنی در افراد متفاوت است و بستگی به مرور اطلاعات دارد.»
در مقابل این نظریه تحقیقات جامعه شناختی محقق و استاد دانشگاه ملبورن استرالیا قرار دارد که به صورت عملی‌تر موضوع فراموشی کتاب‌ها را بررسی می‌کند. دکتر جیرد هوروات، استاد دانشگاه ملبورن به همراه همکارانش تحقیقاتی میدانی انجام داده است که نتایج تحقیقات خود را اینگونه مطرح می‌کند؛ «که هرچند جذابیت مطالب و اطلاعات در به یادسپاری آنها تاثیر دارد، اما در عصر اینترنت همه چیز با فشار دادن یک دکمه فراخوانی می‌شود و دیگر نیازی به حفظ اطلاعات وجود ندارد.»
این استاد دانشگاه استرالیایی اعتقاد دارد عدم یادگیری و حفظ مطالب و اطلاعات به خصوص اطلاعات موجود در کتاب‌ها به این خاطر است که ذهن بشر به اینترنت و ابزارهای دیجیتالی عادت کرده است و خواندن یک کتاب نمی‌تواند ضرورتاً منجر به حفظ اطلاعات آن شود.
در یک مطالعه توسط دانشگاه کلمبیا معلوم شده است که حافظه در عصر دیجیتال به سرانگشتان بشر منتقل شده است و در حقیقت گوگل و ابزارهای دیگر به حافظه خارجی انسان تبدیل شده اند که با اراده شخصی به سرعت اطلاعات را بازیابی می‌کنند. در نوشته‌های یونان باستان سقراط از نوشتن بیزاری می‌جوید چون اعتقاد دارد باعث تضعیف حافظه می‌شود.
آنها به این نتیجه رسیده اند که امروزه با رشد تکنولوژی همه لغات و جملات برای انسان فراهم می‌شود و کافی است که انسان تنها آنها را بخواند. ولی کمتر کسی سعی به نوشتن دارد که در گذشته فلاسفه یونان آن را هم موجب ضعیف شدن حافظه می‌دانستند. امروزه در عصر دیجیتال دیگر کسی از نوشته‌های کتاب‌ها چیزی یاد نمی‌گیرد و در بهترین حالت خواندن کتاب اوقات لذت بخشی برای انسان فراهم می‌کنند که البته کمتر کسی این لذت را نیز تجربه می‌کند.
خواندن کتاب در دنیای امروزی تنها حافظه روزمره را درگیر می‌کند و در این میان حافظه بلندمدت هیچ فعالیتی برای ارزیابی اطلاعات ندارد. کتاب‌ها، فیلم‌ها و اقلام فرهنگی دیگر فایل‌هایی نیستند که در مغز آپلود شوند و باقی بمانند بلکه بخشی از زندگی روزمره شده‌اند که مانند سایر اطلاعات تنها از ذهن عبور کرده بدون اینکه اهمیتی به آنها داده شود.
دوشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۶ - ۱۳:۰۶
نظر شما