خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- محمدرضا چهارسوقی: نهال تجدد در 6 اسفند 1338 در تهران چشم به جهان گشود. پدرش، رضا تجدد، نویسنده ایرانی و مادرش، مهین جهانبگلو از پیشگامان نمایشنامه‌نویسی در ایران است. او در دهه 70 میلادی برای فراگیری فرهنگ و ادبیات چین به فرانسه سفر کرد. درآنجا موفق به اخذ مدرک دکتری ادبیات چینی شد. از آثار او می‌توان به «عارف جان سوخته»، «در جست‌وجوی مولانا» و «روشنایی خاموش شده» اشاره کرد. او هم اکنون همراه با همسرش ،ژان-کلود کریر فیلمنامه‌نویس مشهور فرانسوی در فرانسه زندگی می‌کند.
فرصتی پیش آمد تا با این بانوی نویسنده مصاحبه‌ای کوتاه داشته باشیم که در ادامه شما را به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
- ایران، فرانسه و چین سه کشوری هستند که شما توانسته‌اید فرهنگ‌هایشان را لمس کنید، چه شباهت‌هایی بین فرهنگ این سه کشور وجود دارد؟
هرگز نمی‌توانم بگویم به طور کامل با فرهنگ چین، فرانسه و حتی ایران آشنایی دارم. اما چهل سال اقامت در فرانسه تا اندازه‌ای این اجازه را به من می‌دهد که خود را با این فرهنگ آشنا بدانم. نقطه اشتراک این سه کشور، بدون شک، اهمیتی است که هر یک برای فرهنگ، تاریخ و هنر خود قائل هستند.
- از ادبیات فارسی و مولانا تا ادبیات چین، چه چیزی باعث شد تا به ادبیات علاقه‌مند شوید؟
مادر‌م، مهین تجدد، در دانشکده ادبیات شاگرد اساتیدی چون بدیع‌الزمان فروزانفر، محمد معین و مجتبی مینوی بود و طبیعتا خانه ما بازتاب جلسات دانشگاهی بود و همین قضیه من را تا حد زیادی به ادب فارسی علاقه‌مند کرد. البته تخصص من در متون چینی قرون هفتم و هشتم میلادی، به ویژه متون مانوی که توسط ایرانیان مانوی به‌چینی نوشته شده است.
- آشنایی مردم کشورهای دیگر با مولانا در چه حد است و استقبال مردم از کتاب‌های شما در کشور فرانسه چگونه است؟
در فرانسه آشنایی مردم با مولانا تازگی دارد و همواره نظر من این است که با معرفی مولانا به غرب، ما هدیه خارق‌العاده‌ای به ساکنین این سرزمین‌ها می‌دهیم. کتاب‌هایی که در مورد مولانا نوشته‌ام (زندگینامه،ترجمه صد غزل و برداشتی از مثنوی) خوشبختانه مورد استقبال فرانسوی‌ها قرار گرفته و حتی به زبان‌های انگلیسی، عربی و ترکی نیز ترجمه شده است.
- تصور کنید که مولانا و شمس همدیگر را نمیدیند ، آن وقت راه مولانا به کجا کشیده می‌شد؟
رابطه مولانا و شمس ورای شرح و تفسیر است. به سختی می شود گفت اگر شمس پدیدار نمی‌شد، مولانا چه می‌کرد و چه می‌گفت. مولانا زندگی خود را به سه بخش تقسیم کرده است: «خام بدم، پخته شدم، سوختم»
به نظر من «خام بدم» زمان پیش از حضور شمس است. «پخته شدم» زمان حضور شمس و «سوختم» زمان پس از غیبت شمس است.
- منظومه‌های فکری مولانا بر چه پایه‌هایی استوار است و اگر این منظومه تبدیل به حرکت اجتماعی شود ،آن حرکت چه ویژگی‌هایی خواهد داشت؟
آثار مولانا همچون عطار در اوج تصوف قرار دارند و در زمان حال زیباترین راه انسانی را برای ما نمودار می‌کنند.
- آیا ایرانی بودن شما و علاقه زیاد شما به مولانا، تاثیری بر نوشته‌های همسرتان گذاشته است؟
ژان-کلود کریر پیش از آشنایی با من بر اساس «منطق الطیر» عطار نمایشنامه‌ای نوشته بود که با کارگردانی پیتر بروک به صحنه آمد. البته امید دارم که من نیز سهمی در علاقه بی حد او به عرفان ایران و مولانا داشته باشم.
یکشنبه ۲۶ آذر ۱۳۹۶ - ۱۷:۱۸
نظر شما