به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «جدال نظریه‌های جامعه‌شناسی در قاب رمان» شنبه 20 آبان‌ماه با حضور عالیه شکربیگی و حسین ابوالحسن تنهایی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی برگزار شد.
شکربیگی در این نشست با اشاره به تفاوت پارادایم‌ها و دیدگاه‌ها در علم جامعه‌شناسی به کتاب «دورکیم مرده است» نوشته آرتور آسابرگر اشاره کرد و گفت: آسابرگر جامعه‌شناس نیست و در علم ارتباطات صاحب آثار متعددی است و در این کتاب نگاهی به نظریه‌های جامعه‌شناسی داشته است. البته در جامعه‌شناسی اساسا دسته‌بندی واقعیت‌ها یکی از مهمترین گام‌هایی است که دانشمندان ناگزیر از انجام آن بوده‌اند.
وی ادامه داد: مبانی مکاتب نظریه‌های جامعه‌شناسی را در تعریف سه مفهوم انسان، جامعه و روابط متقابل انسان و جامعه می‌توان تعریف کرد. از سوی دیگر نظریه‌های جامعه‌شناسی براساس تاریخ زندگی نظریه‌پرداز، موضوع جامعه‌شناسی، سطح یا استراتژی پژوهشی و نیز براساس موضوع طبقه‌بندی می‌شود.
این استاد جامعه‌شناسی با بیان اینکه در کتاب «دورکیم مرده است» به تفاوت پارادایمی پرداخته شده است، افزود: این کتاب می‌خواهد پیام‌آور جدال تفاوت پارادایم‌ها در قاب رمان باشد البته این یک روش آموزشی است که در قالب یک فیلم، کتاب و... پیام را به مخاطب منتقل می‌کند.
شکربیگی در بخش دیگری از سخنان برخی از اهداف کتاب «دورکیم مرده است» را برشمرد و گفت: درکی از نیروهای خیره‌کننده عقلانی نقش‌آفرینان متفاوت در کتاب، شناختی از بینش‌های به‌دست‌آمده جامعه‌شناسان، پرداختن کتاب به موضوع جدال نظریه‌های جامعه‌شناسی و توجه به مفاهیم نظریه‌های اجتماعی از منظر جامعه‌شناسانه بزرگ از جمله اهداف این کتاب است.
همچنین موضوعاتی که برگر در کتاب مورد توجه قرار داده اگرچه مربوط به یک قرن پیش از گاهی هنوز هم مطرح است و در این کتاب هریک از جامعه‌شناسان نماینده یک مکتب فکری است به‌طور مثال لنین نماینده مارکس، بئاتریس نماینده فمینیسم، دوبوآ نماینده مناسبات نژادی و فروید هم نماینده مسایل روانشناسی است اما در مجموع مشخص نیست که صدای مسلط جامعه‌شناسی در کتاب متعلق به کدام جامعه‌شناس است.
وی با اشاره به اینکه آسابرگر در کتاب دیدگاه زیمل و فروید را در کتاب بیشتر مورد توجه قرار داده دیدگاه انتقادی خود را نسبت به کتاب را نیز مطرح کرد و گفت: جامعه‌شناسی رفتن به سوی تجربه‌های عینی است و دورکیم علی‌رغم تجربه‌گرایی از روش پدیدارشناسانه در کتاب استفاده می‌کند بدین معنی که باید نظم موجود را به‌هم بریزیم تا واقعیت روشن شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: اما شیوه علمی رفتن به سوی واقعیت است، در هرحال نظریه‌پردازی اجتماعی در قالب رمان امکان ارایه بهتری را خواهد داشت.
شکربیگی در پایان سخنانش گفت: تاکید دورکیم بر دزدی در کتاب تاثیرپذیری از پارادایم تفسیرگرایی است درحالی که دورکیم انسجام‌گرا است و نقد مثبت کتاب می‌تواند این باشد که مفاهیم انتزاعی از طریق رمان نشان‌دهنده تبلور یک اندیشه است با این وجود دیدگاه یکجانبه‌ای دارد و رویکرد دورکیم در آن برجسته‌تر شده است.
رمان بستر جذابی برای ارائه جامعه‌شناسی نظری
تنهایی نیز در این نشست طی سخنانی کوتاه گفت: کتاب «دورکیم مرده است» به عنوان یک مصداق می‌تواند بستر خوبی برای ارائه جامعه‌شناسی نظری به مخاطبان باشد چراکه به نظر می‌آید ارائه نظرات جامعه‌شناسی از طریق رمان برای مخاطبان جذاب‌تر باشد.
الهام قادری دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی نیز در بخش دیگری از این نشست توضیحاتی را درباره کتاب «دورکیم مرده است» ارایه کرد و گفت: آسابرگر در این کتاب سعی کرده است به مفهوم پارادایم اشاره کند. این واژه‌ای است که در علوم مختلف استفاده می‌شود و در علم جامعه‌شناسی وجود پارادایم‌های گوناگون اجتناب‌ناپذیر است و همان‌گونه هم که در کتاب مشاهده می‌شود دیدگاه‌های مختلف جامعه‌شناسی از زبان نمایندگان آن‌ها ارایه می‌شود.
وی گفت: در این کتاب بزرگان جامعه‌شناسی در شرایط متفاوت رفتارهای پارادایمی از خود نشان می‌دهند و در نهایت آنچه که در کتاب برجسته می‌شود رویکرد اثبات‌گرایی دورکیم است.
یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ - ۱۰:۰۰
نظر شما