به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مرتضی امیری اسفندقه، کارشناس مجری بخش ادبیات «چشم شب روشن» میزبان سعید بیابانکی برای گفت‌وگو درباره فضای مجازی شعر بود.
سعید بیابانکی در ابتدای برنامه گفت: یکی دو دهه است که جهان مجازی وارد جهان واقعی ما شده و آنقدر به ما نزدیک شده است که گاهی انگار واقعی‌تر از جهان ما است.
او ادامه داد: از زمانی که تولید متن فارسی در اینترنت میسر شد، یعنی از اوایل دهه 80 با پیدایش وبلاگ‌های فارسی، شاعران جوان هم وارد این عرصه شدند و ما با بستر و فضای مدرن روبه‌رو شدیم که به راحتی می‌شد اشعار را آنجا گذاشت و در لحظه از نظرات مخاطبان استفاده کرد.
بیابانکی در توضیح میزان تاثیر فضای مجازی عنوان کرد: درباره اینکه این فضا چقدر به شعر کمک کرده است، معتقدم باز هم در حوزه شعر جهان مجازی، هنوز مجازی است؛ یعنی شعر و شاعرانی داریم که در جهان مجازی فعال هستند و دیگرانی داریم که خارج از این جهان. گویی ما با دو جهان طرف هستیم که آنچنان به هم پیوسته نیستند.
شاعر مجموعه «رد پایی بر برف» با بیان اینکه فضای مجازی خدماتی به شعر ارائه کرده است و همچنین آثار سویی هم از خود برجای گذشته، گفت: نسل ما وقتی جوان بود، برای شاعر شدن باید حتما به یک انجمن ادبی و در محضر اساتید می‌رفتیم تا دو زانو بنشینیم و تلمذ کنیم. در شهر ما «خمینی شهر» اولین بار به انجمن سروش رفتم و در محضر اساتیدی چون خلیل بلدی، محمد مستقیمی، حداد و جلیلی شاگردی کردم. روزهای یکشنبه در برف و باران سوار دوچرخه می‌شدم و اشتیاق زیادی داشتم و به انجمن می‌رفتم.
وی ادامه داد: متاسفانه جهان مجازی این مدارج را از شعران جوان گرفته است و این افراد احساس می‌کنند به انجمن و استاد نیازی ندارند؛ به همین دلیل هر شعری که می‌سرایند در لحظه منتشر می‌کنند. این کار بسیار بسیار غلطی است. این باعث شده شعر غلط و نابسامان در این فضا زیاد باشد و اتفاقا تحسین‌های بیش از اندازه و بی‌دلیلی هم از کسانی که شعر ناشناس هستند نثارشان شود و این موضوع فضا را مسموم کرده است. به قول صائب؛ «صائب دو چیز می‌شکند، قدر شعر را/ تحسین بی تمیز و سکوت سخن شناس.»
بیابانکی با اشاره به این مصرع که «گاهی بساط عیش خودش جور می‌شود» گفت: این شعر پر از اغلاط وزنی دست به دست در فضای مجازی می‌چرخید و شاعر آن‌را هم قیصر امین‌پور معرفی کرده بودند! تا جایی که یکی از ناشران کتاب‌های آموزشی به غلط این شعر را پشت کتاب ادبیات خود چاپ کرد و باعث اعتراض خیلی‌ها شد.
او ادامه داد: این اتفاقات در جهان مجازی بسیار رخ داده است و به جهان واقعی شعر هم که من معتقدم در عرصه کتاب اتفاق می‌افتد، تسری پیدا کرده است و کتاب‌های شعری با غلط‌های وزنی، دستوری و قافیه چاپ شده است و اتفاقاً فروش بالایی هم دارند!
صاحب مجموعه شعر طنز «هی شعر تر انگیزد» افزود: جهان مجازی به جهانی برای تایید همدیگر تبدیل شده است و لایک در مقابل لایک قرار می‌گیرد! استثنائات سر جای‌شان؛ چراکه در جهان مجازی هم اساتید و شاعران صاحب ذوق و اندیشه هستند اما اغلب شاعران فضای مجازی وجود استاد را انکار می‌کنند. در حالی که شعر یک پروسه استاد شاگردی است و تا راهرو نباشی کی راهبر شوی.
بیابانکی با اشاره به تفاوت‌های نسل‌های شعری گفت: ما که نسل استاد دیده و انجمن رفته‌ایم، حداقل کمتر غلط داریم. اگر هم شعری در فضای مجازی منتشر می‌شود و لایک زیادی می‌خورد، دلیل خوب بودنش نیست و فضای فریب دهنده‌ای ایجاد شده است. مثلا ما از حافظ، چیزی جز متن نداریم، نه او را دیده‌ایم و نه صدایش را شنیده‌ایم اما شاعر فضای مجازی علاوه بر متن، تصاویری هم از خود منتشر می‌کند و فضاهای دیگر هم ایجاد شده که همراهی مخاطب را بیشتر می‌کند.
او ادامه داد: منی که در نوجوانی اشعار شفیعی کدکنی را خوانده‌ام، به او علاقمند شده‌ام و آثارش را پیگیری کرده‌ام، مخاطب او هستم اما کسی که به کتابفروشی می‌رود و یک کتاب می‌خرد مشتری است و ممکن است مخاطب نباشد. در فضای مجازی هم از طرق مختلف همچون تبلیغات افراد برای خود مشتری جمع می‌کنند.
بیابانکی با اشاره به کاربران جهان مجازی گفت: جهان مجازی دارای کابر است، کاربرانی که ممکن است مشتری یا مخاطب باشند و یا هیچ کدام نباشند. مثل این می‌ماند که شما مجله‌ای تهیه می‌کنید که از خواندن آن لذت می‌برید و یک صفحه شعر هم دارد، شما که مخاطب آن یک صفحه نیستید، مخاطب همه صفحات هستید. فضای مجازی هم چنین چیزی است که کاربران آن مخاطب تمام آن هستند به اضافه شعر.
این شاعر و طنزپرداز در پایان گفت: یک اتفاق خوب هم در فضای مجازی رخ داده است و آن این است که با راه‌اندازی تلفن هوشمند و فراگیر شدن اینترنت، مردم در گوشی‌هایشان هم شعر دارند.
«چشم شب روشن» به تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا، شنبه تا چهارشنبه هر شب ساعت ۲۳ از شبکه چهار سیما روی آنتن می‌رود.
یکشنبه ۳۰ مهر ۱۳۹۶ - ۱۴:۳۱
نظر شما