نمایشگاه بینالمللی کتاب بلگراد امروز (29 مهرماه) به طور رسمی کار خود را آغارکرد.اما به نظر میرسد این رخداد فرهنگی بیشتر از اینکه جایی برای تبادل فرهنگی بازدیدکنندگان باشد به بخش تجاری دنیای نشر میپردازد.
در سالهای اخیر انتشاراتیهای مطرح، از نمایشگاه کتاب بلگراد برای تمرکز زیاد بر فروش انتقاد کرده و آن را به «سوپرمارکتی بزرگ» تشبیه کردند که بویی از فرهنگ نبرده است.
انتقادات نسبت به نمایشگاه امسال حتی بیشتر از سالهال پیش بوده است و ناشران از اینکه فضای اختصاصدادهشده به هر ناشر بر اساس میزان سوددهی آن غرفه تعیین شده، گِله دارند.
مدیران نمایشگاه به تعداد کارمندان و درآمد یک نشر برای تعیین اندازه غرفه توجه میکنند. همین موضوع سبب شده است اتحادیه ناشران صربستان که بسیاری از انتشاراتیهای بزرگ از جمله «آرکیپلیگو»، «کلیو»، «پایدیا»، و «جئوپتیکا» در آن عضویت دارند از نمایشگاه کتاب انتقاد کنند.
گوکو بوزاویچ، مدیر نشر «آرکیپلیگو» معتقد است نمایشگاه با رسیدن به شصت و دومین سال برگزاریاش هویت فرهنگی خود را گم کرده اما همچنان مهمترین رخداد فرهنگی صربستان است. وی میگوید: «نمایشگاه کتاب بلگراد اتفاق فرهنگی مهمی برای کشور و البته برای ما، ناشران است اما قطعاً راه خود را گم کرده و کمتر بر پیشرفت فرهنگ و ادبیات متمرکز شده است و به نظر شبیه فروشگاه یکهفتهای حراج لباس است!»
البته با وجود انتقادات فراوان بوزویچ از نمایشگاه، او و دیگر ناشران در نمایشگاه امسال شرکت کردهاند. «مردم همچنان به نمایشگاه میآیند. البته فقط به خاطر کتابها به نمایشگاه نمیآیند بلکه این رخداد فرهنگی برای مردم صربستان جذابیت فراوانی دارد و آنها را به این مکان میکشاند.»
ایوان بِوک، ویراستار انتشارات «بوکا» معتقد است، مسئولین نمایشگاه تحت تأثیر ناشرانی هستند که میزان فروش بالایی دارند. «مسئولین کنونی نمایشگاه را تبدیل به سمساری کردهاند و فروش بالا به معنای کار فرهنگی نیست.»
البته بسیاری از ناشران تصمیم به تحریم نمایشگاه گرفتند و در آن شرکت نکردند. دیلان ایلیک، صاحب انتشارات «بوک فکتوری» که در سال 2011 ناشر برتر نمایشگاه کتاب بلگراد شد از سال 2013 تاکنون در این نمایشگاه شرکت نکرده است. آنها تصمیم گرفتند همزمان با نمایشگاه، کتابهای خود را با تخفیف در کتابفروشی معروف «بپولیس» در بلگراد به فروش برسانند.ایلیک در این باره میگوید: «به نظر من باید کتابفروشیها را حفظ کنیم زیرا علاقهمندان به کتاب در کتابفروشیها به دنبال ادبیات هستند. در بیشتر شهرهای اروپا میزان فروش در نمایشگاه کتاب اهمیت ندارد، بلکه ارائه درست ادبیات و کتابهای خوب مهم است.»
البته مسئولین نمایشگاه این ادعاها که نمایشگاه ارزش فرهنگی را فدای پول و فضای تجاری کرده است، رد میکند. مدیر روابط عمومی نمایشگاه کتاب بلگراد معتقد است سوددهی غرفهها تأثیری در تعیین اندازه غرفه ناشران ندارد. این مسئول میگوید: «بازاریابی و فروش یکی از نکاتی است که به آن توجه کردهایم. نمایشگاه کتاب بلگراد هنوز هم اوج تبلور فرهنگ کشور است و برنامههای امسال این موضوع را اثبات میکند.»
نمایشگاه کتاب بلگراد امروز آغاز به کار کرد و 450 غرفهدار از کشورهای همسایه صربستان و دیگر کشورهای دنیا در آن شرکت کردند. آلمان مهمان افتخاری سال 2017 نمایشگاه کتاب بلگراد است. عنوانی که این کشور سال گذشته از ایران دریافت کرد.
نظر شما