به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) مفهوم‌های کلیدی دنیای ستاره‌شناسی و فیزیک از مجموعه کتاب‌های(در چند دقیقه) با عناوین «نجوم در چند دقیقه» و «فیزیک در چند دقیقه» منتشر شد. جایلز اسپارو، نویسنده این اثر به بازگویی علم فیزیک و نجوم به زبان ساده پرداخته و از سوی موسسه نشر شهر(سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران) انتشار یافته است.

جایلز اسپارو، عضو انجمن سلطنتی نجوم است، در کالج دانشگاهی لندن به تحصیل نجوم پرداخته و تحصیلاتش را در کالج سلطنتی لندن در رشته ارتباطات علم پی گرفته است. اسپارو همکار بسیاری از نشریات نجومی مشهور از قبیل(همه چیز درباره فضا) و (آسمان در شب) و نویسنده بسیاری از کتاب‌های پرفروش علمی برای عموم است.

«نجوم در چند دقیقه»
سید امیرسادات موسوی، سردبیر مجله رشد، ویراستار علمی کتاب «نجوم در چند دقیقه» را برعهده داشته است. این کتاب شامل حدود دویست سرفصل و شرحی مختصر بر هرکدام است که با تصویرهایی مرتبط همراه شده است. هر یک از این کتاب‌ها دائره‌المعارفی کوچک و مصور با زبانی ساده و عامه فهم و مناسب برای آشنایی مقدماتی است. این کتاب به قلم سید علی‌اکبر رضوی‌حائری ترجمه شده است.

«اکتشافات کیهان»، «منظومه شمسی»، «صورت‌های فلکی»، «زندگی ستارگان»، «مرگ ستاره»، «کهکشان‌ها»، «کیهان‌شناسی» عناوین هفت سرفصل کتاب «نجوم در چند دقیقه» است.

سرفصلی از کتاب به روایت زندگی ستارگان اختصاص دارد که در این بخش می‌خوانیم: «ستاره‌ها مهمترین موجودات جهان هستند. آنها توپ‌های عظیم گازی‌اند که چگالی و حرارتشان به قدری زیاد شده که درون هسته‌شان واکنش‌های هسته‌ای اتفاق می‌افتد. آنها منبع بی نهایت پرتو افشانی با انرژی بالا مانند نور مرئی هستند و همچنین از روی آنها می‌توان دریافت که چطور عناصر سنگین‌تر و پیچیده‌تر مانند آنچه بدن ما از آن ساخته شده است، تبدیل می‌شوند.

در آسمان کاملا تاریک، کسی که چشم سالم و تیزبینی دارد، حدود 3000 ستاره مشاهده می‌کند. میزان درخشندگی و رنگ ستاره‌ها دو اختلاف کلیدی میان آنها است این دو مولفه می‌تواند خواص ذاتی ستاره‌ها را بیان کند، ولی فاصله ستاره‌هایی که با چشم غیر مسلح دیده می‌شوند، به شدت با هم متفاوت و از چند سال نوری تا چندین هزار سال نوری متغیر است؛ بنابراین نمی‌توان تنها از روی تماشای این درخشندگی و قدر ظاهری ستاره‌ها در آسمان به قدر حقیقی‌شان پی‌برد. در حقیقت چشم غیر مسلحی که آسمان تاریک زمین را مشاهده می‌کند محدود به عواملی است که حتی نمی‌تواند تمام ستارگان داخل کهکشان راه‌شیری را که زمین ما در آن قرار دارد، ببیند.»

کتاب «نجوم در چند دقیقه» در 416 صفحه، شمارگان 3000 نسخه و به قیمت 16 هزار تومان از سوی انتشارات نشر شهر به چاپ رسید.
 
«فیزیک در چند دقیقه»
ترجمه کتاب «فیزیک در چند دقیقه» به قلم مائده گلچین‌عارفی، فاطمه اربابی‌فر و ویراستاری علمی آن از سوی محمود حاج‌زمان انجام شده است. این کتاب از 10 فصل تشکیل شده است که عناوین آن به ترتیب شامل «مکانیک کلاسیک»، «امواج»، «ترمودینامیک»، «الکترومغناطیس»، «ماده»، «الکتریسیته»، «فیزیک هسته‌ای»، «فیزیک کوانتومی»، «فیزیک ذرات»، «نسبیت و کیهان شناسی» است.

جایلز اسپارو در مقدمه کتاب نوشته است: «فیزیک در مقام علم، می‌تواند به نحو اغفال کننده‌ای ساده و هم به‌طور گیج کننده‌ای پیچیده باشد. کتاب «فیزیک در چند دقیقه» خوانندگان را به سفری در جهان فیزیک می‌برد که آغازش از آزمایش‌های کلاسی است تا مرزهایی که علم در فلسفه ادغام می‌شود. این کتاب با دویست موضوع و با نیت پرهیز از معادلات پیچیده تا حد ممکن فقط توانسته است اندکی به موضوعات نزدیک شود، اما امیدوارم زمانی که به پایان کتاب رسیدند افکارشان برانگیخته باشد.»
در بخشی از کتاب می‌‌خوانیم: «نیروی گداخت قابلیت تولید میزان عظیمی انرژی ارزان و پاک را نوید می‌دهد. در واقع هدف راکتور گداخت این است که اتفاق‌هایی را که در دل خورشید روی می‌دهد تکرار کند؛ یعنی هسته‌های هیدروژن را با هم بیامیزد تا سبک‌ترین عنصر بعدی، هلیم، را به وجود آورد و انرژی آزاد کند. گداخت هسته‌های هیدروژن «عادی» شرایطی می‌طلبد که ایجاد آن روی زمین هنوز میسر نشده است. بنابراین راکتورهای آزمایشی برای بازسازی و تکرار مرحله بعدی زنجیره گداخت خورشیدی طراحی شده‌اند و هسته‌های ایزوتوپ‌های سنگین‌تر هیدروژن یعنی دوتریم و تریتیم را ترکیب می‌کنند تا هلیم تولید کنند. هرچند مقداری پرتوزایی صورت می‌گیرد، ایزوتوپ‌های درگیر نیمه عمرهای کوتاهی دارند و مدیریت پسماند را آسان‌تر می‌کنند.»

کتاب «فیزیک در چند دقیقه» در 416 صفحه، شمارگان سه‌هزار نسخه و به قیمت 16 هزار تومان از سوی انتشارات نشر شهر روانه کتاب‌فروشی‌ها شد.