کتاب «معرفتشناسی اسلامی و علم دینی؛ جستارهایی در علمپژوهی دینی»، تلاش دارد با نگاهی مقایسهای، ارتباط نظریه علم دینی با مبانی معرفتشناختی در حکمت اسلامی را تبیین کند.
«معرفتشناسی (محمد محمدرضایی)»، «دینشناسی (حجتالاسلام حمیدرضا شاکرین)»، «رابطه علم و دین (دکتر سید محمدعلی دیباجی)»، «فلسفه علم (حجتالاسلام رضا حاج ابراهیم)»، «علم دینی (حجتالاسلام ابوالفضل ساجدی)» بخشهای محتوایی کتاب هستند و بخش پایانی به ضمائم اختصاص دارد.
در فصل سوم کتاب در ذیل مقالهای با عنوان «علم و دین» میخوانیم: «هم دانش و هم دین در تاریخ بشر دستخوش دگرگونیها شدند و این دیگرشدنها فرزندان آدمی را به آرای گونهگون درباره آغاز و انجام جهان کشانده و بذر تشکیک در دلهای نهچندان روشن کاشته است. از اینروست که در سدههای اخیر، به سبب تحول شگرف و یکبارهای که در علوم پدید آمد، آن بذرهای غیرصالح روبه رشد آوردند و سرزمین علم و دین را به خار و تیغ خود آکندند تا آنکه اهالی علوم جدید، گونهای از ناسازی را در این دو ارمغان طبیعی و موهبت الهی که ارزانی انسان است، گمانه زدند. بدینصورت بود که بحثها درگرفت و لشکریان علم را اندک اندک غیر از باورمندان به دین شمردند و دین و علم را دشمن یکدیگر تلقی کردند. حساب این تلقی، البته از آن پرسشها که درباره چگونگی علم و میزان توانایی دین در رفع نیازهای آدمی طرح شدند و در سیر زمان گسترش و ازدیاد یافتند، جداست و نباید فراوانی پرسشهایی را که علم بهوجود آورد و پاسخ بسیاری از آنها را از دین طلب نمود، پدیده نامیمونی گماشت و به حساب دشمنی یا بیگانگی دانش با دین گذاشت. به عبارت دیگر، اگرچه همرازی علم و دین و بالندگی موازی آنان - به دست دانایان و پیامبران - خاستگاه همه خیرات زندگی بشر بوده است، پیشرفتهای جدید در عرصه علم سوالاتی درخور درباره جایگاه آدمی در جهان و آغاز و انجام آن طرح کرده و آوردگاه توهماتی در تعالیم دینی - بیشتر دین مسیحیت - هم شده است که حساب این دو مساله را باید با پنداره تعارض علم جدید و دین که تلقی عدهای از دانشوران و نویسندگان علمی و فلسفی است، جدا ساخت.»
کتاب «معرفتشناسی اسلامی و علم دینی؛ جستارهایی در علمپژوهی دینی» در 288 صفحه با شمارگان یکهزار نسخه به بهای 13 هزار تومان با همکاری مشترک دانشگاه معارف اسلامی و دفتر نشر معارف منتشر شده است.
محمد محمدرضایی، پژوهشگر حوزه فلسفه و کلام و استاد پردیس فارابی دانشگاه تهران است. در کارنامه علمی و پژوهشی وی تالیف و یا همکاری در تالیف آثاری همچون «اندیشه اسلامی»، «خدا از نگاه امام علی علیه السلام»، «خاستگاه نواندیشی دینی»، «الاهیات فلسفی»، «فلسفه کانت (و نقد و بررسی آن) به ضمیمه مقایسهای بین برهان صدیقین و انتولوژی» و «کلام جدید؛ با رویکرد تطبیقی» دیده میشود. وی در زمینه ترجمه نیز دستی بر قلم دارد که از آنجمله میتوان به «فلسفه دین»، «براهین اثبات وجود خدا در فلسفه غرب»، «مبانی فلسفه مسیحیت»، «فلسفه و کلام اسلامی» اشاره کرد.
نظر شما