به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتابی در حوزه اقلیم‌شناسی با عنوان «آب و هواشناسی سینوپتیک ایران» نوشته دکتر محمد سلیقه، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران به چاپ رسید. این کتاب از سوی انتشارات سمت در کنار کتاب‌های دانشگاهی جای گرفت.
دید همه‌جانبه همان دید سینوپتیکی است
برخی از اقلیم‌شناسان در حوزه سینوپتیک بر این باورند که آب‌وهوای یک مکان شرایط لحظه‌ای هوای آن نیست بلکه با دیدی کلی به میانگین دما، بارش، رطوبت و فشار می‌توان آب و هوای یک منطقه را تعریف کرد. آنها معتقدند وقتی می‌گوییم هوا چطور است؟ می‌خواهیم هوای همان لحظه را بدانیم اما وقتی می‌پرسیم وضعیت آب و هوای یک منطقه چگونه است؟ تمام عناصر آب و هوایی را در طول یه بازه زمانی مشخص باید بدانیم.
اقلیم‌شناسی سینوپتیک عناصر جوی مانند دما، بارش، رطوبت و به طور ویژه فشار را به صورت یکپارچه و با دیدی همه‌جانبه مطالعه می‌کنند و این امکان را به محقق می‌دهد که بتواند پس از بررسی سینوپتیکی در طول زمان طولانی شناخت کاملی از وضعیت آب و هوایی آن منطقه به‌دست بیاورد.
صاحب‌نظران بسیاری در کتاب‌های اقلیم‌شناسی سینوپتیک بر این اصل اتفاق نظر دارند که اگر یک روز، یک هفته و یا حتی یک ماه از سال دمای هوای شهری بالاتر از حد میانگین خودش بود و یا میزان بارش از میزان سالیانه همان پایین‌تر آمد، نمی‌توان گفت این شهر دارای آب و هوای گرم و خشک است؛ بلکه گاهی بر اثر گردش عمومی جو و سیستم‌های سینوپتیکی در سطح کره زمین، شرایط روزانه و ماهانه مکانی می‌تواند بسیار متفاوت‌تر از شرایط کلی آب و هوایی آن باشد. برای مثال می‌دانیم که اردبیل از استان‌های سردسیر کشورمان است اما امکان دارد روزهایی از سال در فصل تابستان دما در این استان به 38 درجه سانتی‌گراد هم برسد؛ بنابراین نمی‌توان گفت که اردبیل شهری با دمای هوای بالاست.
آب و هواشناسی سینوپتیک ایران
کتاب «آب و هواشناسی سینوپتیک ایران» به بررسی شرایط سینوپتیکی آب و هوای ایران پرداخته و شناختی همه جانبه از آب و هوای ایران به خوانندگان ارائه می‌دهد. نویسنده مقالات و تالیفات پژوهشی بسیاری که برای بار اول از سوی پژوهشگران ایرانی تالیف یافته را به عنوان منبع اصلی در نگارش این کتاب استفاده کرده است.
محمد سلیقه، نویسنده این کتاب را به زبان غیر آماری و غیر ریاضی به نگارش درآورده تا خوانندگان را با عملکرد سیستم‌های سینوپتیک متاثر گردش عمومی جو و تبیین قوانین حاکم بر تروپسفر منطقه جغرافیایی ایران آشنا کند. همچنین به بررسی دیدگاه‌ها و نظریه‌های درباره وضعیت متغیر آب و هوایی ایران پرداخته است. این وضعیت متغیر آب‌وهوای ایران ناشی از گسترش وسیع آن در عرض‌های جغرافیایی است.
کتاب «آب و هواشناسی سینوپتیک ایران» شامل شش فصل است که فصل اول آن به کلیات و اصول آب و هواشناسی اختصاص دارد. در این فصل تعاریفی از آب و هواشناسی سینوپتیک، پیشینه آن، داده‌ها و اصول آب و هواشناسی سینوپتیک و روش مطالعه در این رشته ارائه شده است. در فصل دوم با عنوان «عوامل و مشخصات آب و هوای ایران» به بررسی عواملی نظیر عرض جغرافیایی، عوامل غیر جوی، سیستم‌های سینوپتیک و موقعیت ایران که در یک منطقه گذار آب و هوایی و تحت تاثیر آب و هوای جنب حاره‌ای و برون‌حاره‌ای قرار دارد، پرداخته شده است.
فصل سوم کتاب «مراکز فعالیت جوی دوره سرد سال» نام دارد در این فصل دوره سرد سال و سیستم‌های سینوپتیک فعال در این دوره تحلیل شده است. در فصل چهارم مراکز فعالیت جوی دوره گرم سال بررسی و سیستم‌هایی که سبب خشکی ایران می‌شود تشریح شده است. عنوان فصل پنجم «آب و هوای محلی و سیستم‌های سینوپتیک موثر در آن» است. در این فصل تلاش بر این اساس بوده است که ضمن بررسی عوامل محلی موثر بر آب و هوا، سیستم‌های سینوپتیک موثر نیز ارزیابی شود. فصل آخر به عوامل سینوپتیک فرین‌های آب و هوایی اختصاص یافته است و فرین‌های آب و هوایی بررسی شده است. این فرین‌ها سبب ایجاد شرایط مخاطره‌آمیز طبیعی در ایران می‌شود.
کتاب «آب و هواشناسی سینوپتیک ایران» در 264 صفحه، شمارگان 500 نسخه و به قیمت 14 هزار تومان از سوی انتشارات سمت راهی کتابفروشی‌ها شد.
شنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۶ - ۱۲:۱۵
نظر شما