به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «همزیستی اتحاد و افتراق: هفت مقاله در سیاست چندفرهنگی» نوشته سیدعلیرضا بهشتی توسط انتشارات ناهید منتشر شده است.
تعدد فرهنگی و سیاست: صورت مساله؛ جامعه مدنی و تعددگرایی؛ همزیستی اتحاد و افتراق: بنیان‌های نظری سازگارسازی تنوع فرهنگی و همبستگی ملی؛ نقش تغییر رویکرد به تنوع و تعدد فرهنگی در رشد اقتصادی؛ حق تفاوت؛ اندر مواضع نظری گفت‌وگو تمدن‌ها و حقوق بشر در بستر گفت‌وگوهایی میان فرهنگی: نسبی‌گرایی فرهنگی و ساز و کار امر عقلایی عناوین بخش‌های مختلف این کتاب است.
سال‌هاست که دغدغه اصلی ذهنی نویسنده، تلاش برای یافتن پاسخ به یک پرسش اساسی بوده است: چگونه می‌توان ضمن به رسمیت شناختن تنوع و تعدد در یک جامعه سیاسی، چارچوب عادلانه‌ای فراهم آورد که پیروان الگوهای زیستی متفاوت، بتوانند در کنار یکدیگر در نظم و صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز زندگی کنند؟
به گفته نویسنده، زمینه شکل‌گیری این پرسش دو چیز بود: یکی حوادثی که در ایران، به‌ویژه پس از گذشت سال‌های نخست بعد از پیروزی انقلاب اسلامی رخ داد و به‌طور فزاینده‌ای عرصه را بر تنوع و تعدد افکار و آراء تنگ کرد؛ حوادثی که در آن هم طرفداران جمهوری اسلامی و هم مخالفان آن، سهیم بوده‌اند و صد البته، تهدیدها و توطئه‌های قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در تشدید آن نقش داشته است.
دوم، نقدهایی بود که بر مبنای اصول و مفاهیم مطرح در فلسفه سیاسی معاصر بر عملکرد نظام نوپا وارد می‌شد و بسیاری از آنها درخور تأمل و نظر بودند. طبیعتاً تلاشی که صرفا بخواهد بر پاسخ‌گویی به شبهات وارده استوار باشد، نتیجه‌ای جز شکل‌گیری خطابات جدلی در برنخواهد داشت و جایی برای اقامه براهین و اندیشه‌ورزی‌های بنیادین باقی نمی‌گذارد.
بهشتی در همین باره می‌نویسد: «راه صحیح، فهم دقیق صورت مسئله و تلاش برای یافتن راه‌حل‌هایی است که ما را در حل مشکلات‌مان یاری دهد از همین رو بود که پایان‌نامه دکتری را در همین زمینه گذراندم. پس از بازگشت به میهن، طرح مسئله و ارائه یافته‌هایم با هم‌میهنانم برایم اهمیت داشت، چراکه می‌دانستم اولاً افراد بسیار دیگری هم همانند من درگیر پاسخ‌‌یابی به همین پرسش اساسی هستند و ثانیاً، دیدگاه‌هایم باید در عرصه نقد و نظر مورد ارزیابی قرار گیرند.»
مقالاتی که در این مجموعه گردآوری شده، همه به گونه‌ای و از زاویه‌ای با این مسئله سروکار دارند و به استثنای یک مقاله، طی دو دهه در همایش‌های علمی یا نشریات پژوهشی ارائه و منتشر شده‌اند. ازهمین‌روست که مخاطبان ممکن است به تکرار برخی مطالب در مقالات مختلف برخورد کنند که به علت رعایت امانت، گریزی از آن نبود. مقاله منتشر نشده «همزیستی اتحاد و افتراق: بنیان‌های نظری سازگارسازی تنوع فرهنگی و همبستگی ملی» اگرچه در جلسه نقد و بررسی جمع همکاران و دانشجویان در گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس ارائه و به بحث گذاشته شد، امکان انتشار نیافت و برای نخستین‌بار است که در معرض نظر قرار می‌گیرد.
این مقاله متأخرترین و خلاصه‌ترین جمع‌بندی از مباحثی است که در این زمینه مطرح شده و مبنای طرح درسگفتارهای بیست‌وپنج‌گانه نویسنده با موضوع «عدالت اجتماعی در جوامع چندفرهنگی» شد که در مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد ارائه شده است و قرار است در آینده‌ای نه‌چندان دور تدوین و آماده انتشار شود؛ مجموعه‌ای که با تفصیل بیشتر به موضوعات مطرح‌شده در مقاله یاد شده می‌پردازد.
در پشت جلد کتاب هم درباره این اثر می‌خوانیم: «پرسش مشترکی که مجموعه مقالات این کتاب در پی یافتن پاسخ به آن است این است که در اجتماعات چندفرهنگی (از جمله ایران)، چگونه می‌توان نظام عادلانه‌ای به‌وجود آورد که در آن، جوامع فرهنگی گوناگون بتوانند در عین حال که هویت‌های متفاوت خود را حفظ می‌کنند، در کنار یکدیگر همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند. به بیانی دقیق‌تر، فرایندهای تصمیم‌گیری سیاسی در کشورهایی که تنوع و تعدد فرهنگی در آنها بارز است چگونه باید شکل بگیرند که نه‌تنها این گوناگونی فرهنگی و تنوع الگوهای زیستی را تحمل کنند، بلکه در تصمیم‌گیری‌های کلان لحاظ کنند. بدین منظور لازم است صورت مسئله و ابعاد گوناگون آن به‌درستی فهم شود و تأثیر تفاوت‌های بنیادین در هویت‌های فرهنگی گوناگون در عرصه‌هیا مختلفی مانند حقوق شهروندی، مناسبات اقتصادی و حقوق بین‌المللی بررسی شود؛ وظیفه‌ای که به‌نظر می‌رسد مجموعه حاضر در جهت انجام آن گام برداشته باشد.»
کتاب «همزیستی اتحاد و افتراق: هفت مقاله در سیاست چندفرهنگی» نوشته سیدعلیرضا بهشتی با شمارگان 550 نسخه در 142 صفحه به بهای 12 هزار تومان توسط انتشارات ناهید روانه بازار نشر شده است.
دوشنبه ۱۹ تیر ۱۳۹۶ - ۱۰:۰۰
نظر شما