کتاب «دیالکتیک چشمها»، تالیف شاهپور شهبازی با رویکردی متفاوت نسبت به سنت نقدنویسی سینمایی ایرانی از سوی نشر چشمه منتشر شد.
شاهپور شهبازی رویکردی متفاوت به موضوع نقد فیلم دارد. رویکردی که با سنت نقدنویسی سینمایی ایرانی بیگانه است و در واکاوی فیلمنامه و فیلم، از حوزهها و گفتمانهای مختلفی بهره میبرد. کافی است به عناوین نامتعارف مقالهها، و یا به نقلقولها و پانوشتهای این کتاب نگاهی بیندازیم، ارتباط مستقیمی با فیلم و نقد فیلم در بین این منابع نمییابیم؛ از «فلسفه هگل» و کتاب نوئل مکآفی درباره ژولیا کریستوا گرفته تا «چهار رساله» افلاطون و «اینک انسان» نیچه و «دستنوشتههای اقتصادی و فلسفی» کارل مارکس و... همگی نشان از مواجهه عمیق، متفاوت و اندیشمندانه این منتقد و تحلیلگر سینما با دنیای سینما دارد.
مولف این کتاب، در مواجهه با نقادی هر فیلم و فیلمنامهای، ابتدا خلاصه داستان را به صورت موجز و مختصر و در چند جمله ارائه میکند و سپس، روایتهای خود را پیدرپی پیشروی مخاطب قرار میدهد. نوعی پارهنویسی مبتنی بر پارههای فکر که قرار است کلیتی را بسازند. کلیتی که بدون اتکا بر دانش فلسفی، درک آن کمی دور از ذهن بهنظر میرسد. روایت اول عمده جستارهای این کتاب، به طرح پرسشهای اساسی درمورد متن فیلمنامه و فیلم اختصاص دارد. پرسشهایی که برای نیل به پاسخ آن میبایست روایتهای دیگر را جستجو کرد، به عقب بازگشت، دوباره قرائت کرد و در متن فرو رفت.
کتاب «دیالکتیک چشمها» میتواند در فقر نقد و عدم وجود آثار شاخص تحلیلی دررابطه با فیلم در کشور ما، پاسخگوی نیاز دانشجویان، روزنامهنگاران حوزه فیلم، فیلمسازان، فیلمنامهنویسان، منتقدان و اساتید دانشگاه باشد. این اثر توانایی ایجاد زمینهای برای مواجهه خارج از کلیشهها و اسلوب تثبیتشده نقادی را دارد و به پشتوانه مبانی نظری و دانش مولف آن، نوعی نگرش متفاوت و کمتر پرداخته شده به جهان فیلم را فراهم آورده است.
در پشت جلد کتاب، متنی برگرفته از پیشگفتار مولف درج شده است: «دیالکتیک چشمها جلد دوم کتاب دراماتورژی فیلم است. مجموعه مقالات و نقد فیلمهای تحلیلیای که از حیث ساختاری دو گونه سینمای دراماتیک (کلاسیک، شاهپیرنگ) و اپیک (هنری، خردهپیرنگ) را در قاب میگیرد؛ اما از منظر نقد آنچه از این مقالات یک کلیت واحد میسازد، علاوه بر رویکرد زبانی نقد، تاکید بر دیکتاتوری معنا در گونههای متفاوت ساختاری است... در این کتاب فیلمهای پسربچگی، هنوز آلیس، مرد پرندهای، قصههای وحشی، تازیانه، هتل بزرگ بوداپست، دوازده مرد خشمگین، کمالالملک، مرهم، کلاس هنرپیشگی، روغن مار، ماهی و گربه و چند فیلم الکساندر ساکوروف تحلیل و بررسی شدهاند.»
شاهپور شهبازی، پیش از این نیز دو جلد کتاب با عنوان «تئوری فیلمنامه در سینمای داستانی» را از سوی انتشارات زاوش و چشمه منتشر کرده است. همچنین نشر چشمه کتاب «دراماتوروژی فیلم» را نیز به قلم او چاپ و عرضه کرده است. شهبازی فارغ التحصیل (گرایش فیلمنامه نویسی و کارگردانی) از دانشگاه هنرهای تجسمی کالسروهه (آلمان) است. وی برنده قلم زرين بهترين تاليف سينمايی و برنده جايزه و لوح تقدير از سوی كانون فيلمنامه نويسی برای مجموعه فعاليت ها در عرصه فيلمنامه نويسی است. همچنین او مدرس فیلمنامه نویسی و تحلیل فیلم در دانشگاه هنر و معماری و دانشگاه سوره است. تاسیس کانون فیلم ایرانیان اشتوتگارت و مدیریت آن، شرکت در جشنواره های مختلف به عنوان منتقد و خبرنگار، برگزارکننده سمینار فیلم نامه نویسی در شهرهای کلن، کالسروهه و ... در فهرست فعالیتهای این منتقد و فیلمساز جای دارد.
کتاب «دیالکتیک چشمها»، تالیف شاهپور شهبازی، در 120 صفحه، شمارگان 700 نسخه و با قیمت 12هزار تومان، از سوی نشر چشمه منتشر و بهار امسال راهی بازار کتاب شده است.
نظر شما