هفدهمین کتاب از مجموعه مشاهیر نشر کتاب ایران با عنوان «رضا مدرس یزدی» نوشته حسین مسرت منتشر شد. رضا مدرس یزدی یکی از بنیانگذاران بنگاه گلبهار در یزد بود که نزدیک به 30 سال تنها چاپخانه، کتابفروشی و انتشارات در یزد رذا اداره میکرد.
رضا مدرس یزدی (1290 – 1366) مشهور به محمدرضا مدرسزاده، یکی از بنیانگذاران بنگاه گلبهار در یزد بود که در حدود سال 1310 از اصفهان به یزد آمد و با همکاری عبدالمولی مولوی و آقارضا سعیدی این بنگاه را در بخشهای چاپخانه، کتابفروشی، روزنامه و انتشارات سرو سامان داد. او پس از کنارهگیری شرکاء در سال 1322 خود یک تنه مدیریت آن را عهدهدار شد. به حدی که نزدیک به 30 سال تنها چاپخانه، کتابفروشی و انتشارات در یزد بود. خوشبختانه این بنگاه کماکان به همت فرزندانش به کار خود ادامه میدهد.
هفدهمین کتاب از مجموعه مشاهیر نشر کتاب ایران با عنوان «رضا مدرس یزدی» که به قلم حسین مسرت در 6 فصل مقدمه مدیرعامل موسسه خانه کتاب، تولد و تحصیل، زندگی حرفهای، کارنامه نشر، درگذشت و پینوشت تدوین شده، با شمارگان هزار نسخه در 48 صفحه به بهای پنج هزار تومان از سوی انتشارات موسسه خانه کتاب در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
مجید غلامیجلیسه، مدیر عامل موسسه خانه کتاب در مقدمه این کتاب نوشته است: «نشر کتاب در ایران با سابقهای دویست ساله از جمله صنوف تأثیرگذار فرهنگی است که نقش پررنگی در دورههای مختلف زمانی و در عرصههای گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... داشته و دارد. اما مایه تأسف است که هیچگاه این نقش پررنگ آنگونه که باید ظهور و بروز نداشته و کمتر بدان پرداخته شده است.
تعداد کتابهایی که به معرفی ناشران و فعالیتهای آنها میپردازد بسیار کم و محدود است و اطلاعات ما از ناشران در دورههای مختلف بسیار اندک. انتشار موفق مجموعه مشاهیر کتابشناسی معاصر ایران که به یاری نویسندگان عزیز و همت استاد بزرگوار سید فرید قاسمی به انجام رسید؛ انگیزهای شد که این سلسله در دیگر حوزههای مرتبط با کتاب استمرار پیدا کند. امروزه با افتخار شاهد انتشار مجموعهای با نام مشاهیر نشر کتاب ایران هستیم، باشد که سرآغازی برای تحقیق و پژوهش در این حوزه شود و امکانی فراهم آورد برای معرفی نقش ناشرانی که هر یک سهم بسزایی در توسعه فرهنگ این مرز و بوم داشتهاند.»
در بخشی از این کتاب با عنوان «زندگی حرفهای» که به تأسیس بنگاه گلبهار اشاره کرده آمده است: «زندگی حرفهای مدرس یزدی ارتباط مستقیمی با آغاز به کار بنگاههای گلبهار در اصفهان و سپس پیامدهای آن در شهرهای یزد، کرمان و زاهدان دارد. از این رو این زندگینامه با پیگیری مبحث گلبهار در ایران آغاز میشود. نخستین اشاره به نام گلبهار در اصفهان در مقاله «احصائیه کتابفروشان ایران در سال 1314ش» دیده میشود که از چاپخانه گلبهار (بنیان: 1283ش) به مدیریت حاج سید سعید {بن نصرالله بن سعید طباطبایی نائینی} در خیابان مشیر نام برده شده است. اما مرتضی تیموری سال بنیان آن را 1291ش میداند و مینویسد: طباطبایی نائینی اصفهانی سرآمد پیشکسوتان و کتابفروشان اصفهان در این سال، کتابخانه، کتابفروش، مطبعه و مدرسه گلبهار را در محله گلبهار اصفهان نزدیک دروازه اشرف بنیان نهاد.
بنابر آمار سال 1317 از صورت کتابفروشیهای اصفهان، دیگر نه نامی از گلبهار استنه نامی از حاجی سیدسعید طباطبایی. حتی نام حاج سیدحسین سعید هم دیده نمیشود. در حالی که کتابفروشی گلبهار تا سال 1382 بنا به نوشته مرتضی تیموری فعال بوده است.»
نظر شما