به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست «هنر و شاهنامه فردوسی» امروز جمعه (22 اردیبهشت‌ماه) با حضور یاسر موحدفر، میرجلال‌الدین کزازی، قدمعلی سرامی و سارا عباسی به همت بنیاد فردوسی در سرای اهل قلم سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب برگزار شد.
 
کزازی در ابتدای این نشست با اشاره به سخنوری فردوسی به‌عنوان هنر اصلی‌اش گفت: فردوسی سخنوری است که نه‌تنها در ایران به‌راستی اگر به‌داد، دانشورانه، سخن‌سنجانه، بی‌هیچ یکسو نگری بنگریم و داوری کنیم بی‌همتاست و در پهنه جهان هم همالی ندارد و اگر بزرگترین رزم‌نامه‌های گیتی مانند «ایلیاد و ادیسه» و ... را با شاهنامه بسنجید آشکارا می‌بینید که شاهنامه، شاهکاری است که نه در چندی و نه در چونی با شاهکارهای دیگر سنجیدنی نیست و نمی‌توان آن را با دیگری در یک تراز نهاد.
 
وی ادامه داد:‌ از همین روی است که از دیرزمان نوشته شده است و به زبان‌ها روان گردیده که ایرانیان شاهنامه را تنها شاهکاری ادبی نمی‌دانند بلکه دفتری مینویی و فراسویی از گونه دیگر می‌شمارند. این سخن را برای نمونه ابن اثیر در تاریخ‌نامه خود آورده است.
 
وی با طرح این سوال که چرا شاهنامه متنی آن سری و مینوی است عنوان کرد: به‌پاس زبانی زنده، تپنده، شورانگیز، شکرخیز، شکربیز و بی‌مانند که در آن به کار گرفته شده است، شاهنامه متنی است فریفتار و گونه‌ای از لغزش‌گاه؛ حتی استادان سخن پارسی را شاهنامه فریفته است و لغزنده و در آن هنگام که انگاشته‌اند شاهنامه متنی است بدور از آرایش شگردها و ترفندهای ادبی یا گاه به‌گونه‌ای دریغ‌آمیز‌تر و دردانگیزتر بر آن رفته‌اند که شاهنامه شعر نیز نظم است. هنگامی که می‌پرسیم چرا می‌گویند بسیاری از ابیات شاهنامه هیچ آرایه‌ای ندارد، تو گویی، زیبایی، شیوایی و دل‌آرایی سخن در گرو این ترفند و شگردهای ادبی است.
 
کزازی با تاکید بر اینکه شاهنامه شعر ناب است، افزود: شاهنامه نیازی به بزک و آرایش ندارد و هنگامی که می‌پرسند آن زیبا چرا زیباست پاسخی برای این پرسش نداریم در واقع می‌دانیم زیباست اما نمی‌دانیم چرا. بیشترین و باشکوه‌ترین و شگفت‌آورترین نمود زیبارویی سخن در شاهنامه است آن زیباروی، زیبایی‌اش در گرو زیورها نیست و به زیورها زیبایی می‌بخشد.
 
به گفته وی بسیاری از بیت‌های فردوسی در آن سوی «آن» سروده شده است و بیهوده نیست که شاهنامه از زبان پیدایش در دل و جان ایرانیان جا گرفت چرا که شاهنامه از دل برآمده و بر دل می‌نشیند و آنچه بیت‌های شاهنامه را پدید آورده پاداش، پادشاهان نبوده بلکه باور پولادین و استوار فردوسی و دلبستگی او به ایران و تاریخ و فرهنگ و زبان بوده است و مگر من می‌توانم این همه شگفتی و شور و شعر بیافرینم.
 
کزازی در پایان گفت: هنر فردوسی در سخنوری این است و چه نیازی به شگردها و ترفندها بوده که از آن بهره ببرد. زیبایی در شاهنامه به زیبایی آن زیباروی دلستان و هوش‌ربا می‌ماند.
 
 شاهنامه گوهر ما را با هنر خودش تغییر می‌دهد
سرامی نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به اینکه بیش از 5 بار شاهنامه برای کار پژوهشی و علاقه شخصی خوانده گفت: او بلندترین سخن فرهنگ ایران‌زمین را به ما می‌فهماند. در تمام شاهنامه آن‌چیزی که جهان‌پهلوانان بزرگی مانند رستم را به خاک می‌کشد و من و شما هم در برابر آن ناکام هستیم کیهان است و قوانین جهان بر همه چیره‌تر است و بر ما پیروز می‌شود.
 
وی ادامه داد: بزرگترین کار ما آدمیان این است که یکدیگر را بنوازیم و دلجویی کنیم همان‌گونه که سعدی در گلستان خود آن را نشان آدمیت دانسته است، شاهنامه نیز کتابی است که گوهر ما را با هنر خودش تغییر می‌دهد.
 
سرامی با اشاره به معنای هنر در شاهنامه فردوسی عنوان کرد: هنر در روزگار فردوسی معنای دیگر داشته و به معنای توانایی‌هایی است که انسان می‌تواند کسب کند و نیروهای پنهان خود را فعلیت ببخشد و این معنای کلاسیک هنر در ایران باستان است که با معنای هنر امروزی متفاوت است.
 
وی تاکید کرد: در زبان فردوسی هنر به‌معنای تکنیک‌هایی است که آدم‌ها برای تکمیل هنر خویشتن انجام می‌دهند و با مردم امروزین خویش متفاوت است.
 
بخش‌های دیگری از این نشست به نقالی‌خوانی تعدادی از نوجوانان و سارا عباس‌پور از شاهنامه فردوسی اختصاص داشت که با تشویق حاضران روبه‌رو شدند. در بخش دیگری از این نشست کتاب «پیشینه هنر موسیقی در تمدن ایرانی اسلامی» نوشته یاسر موحد فرد نیز معرفی و رونمایی شد.
 
سی‎اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» و با ریاست سیدعباس صالحی تا 23 اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب میزبان علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی خواهد بود.