به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عصر امروز جمعه (15 اردیبهشت‌ماه) در این مراسم فلچینا فرارو، فاطمه عسگری، پرفسور کارلو چرتی، دکتر امیرمسعود شهرام‌نیا، علی پورمرجان و سید عباس صالحی، مجید نجات پور، دکتر افشین کرمی و شادی جمالی به سخنرانی پرداختند.
در ابتدای برنامه گروه موسیقی انام سه قطعه موسیقی از ترانه‌سرایان ایتالیایی از دهه 60 و 70 ایتالیا اجرا کردند. آنها درباره این ترانه‌سرایان گفتند: آنها در قالب موسیقی به اصطلاح سبک و تا آن لحظه غیرفرهنگی مسائل روز جامعه را وارد موسیقی کردند و نشان دادند محتوا از فرم مهم‌تر است.
سپس فلچیتا فرارو از مدیران انتشارات سیوسهپل در ایتالیا که آثار فرهنگی ایرانی را در ایتالیا عرضه می‌کند، گفت: رابطه فرهنگی بین ایران و ایتالیا خیلی عمیق و قدیمی است. متأسفانه در ایران زیاد زبان ایتالیایی نمی‌دانند اما در سال‌های اخیر زبان ایتالیایی با همکاری دانشگاه تهران و آزاد بیشتر آموزش داده شد.
وی افزود: بخش زبان ایتالیایی این دو دانشگاه اساتید فوق‌العاده‌ای دارد که به دانشجو علاوه بر زبان علاقه به فرهنگ و کتاب را یاد می‌دهد. از جمله این اساتید خانم دکتر عسگری است. در کتاب «تاریخ ادبیات ایتالیایی در ایران» فهرست دقیقی از آثار زبان ایتالیایی که در صد سال اخیر به فارسی ترجمه شده وجود دارد. مولفین ایتالیایی مهمی در این لیست دیده می‌شوند.
رایزن فرهنگی سابق ایتالیا در ایران ادمه داد: اولین کتاب ایتالیایی که به زبان فارسی ترجمه شد مجموعه شعر کلاسیک «دکامرون» بود که در سال 1905 ترجمه شد. البته خلایی در ترجمه آثار فارسی به ایتالیایی وجود دارد. آثار کلاسیک ایتالیایی به فارسی ترجمه شده‌اند ولی جای آثار معاصر فارسی خالی است.
وی افزود: آثار نویسنده‌های سال‌های 50،60،70 بیشتر به فارسی ترجمه شده‌اند. ازجمله ایتالوکالوینو که در ایران پرفروش شد و هنوز از آن استقبال می‌شود.
فرارو خاطرنشان کرد: برای شناختن مردم و فرهنگ و دوست داشتن این مردم دو راه وجود دارد. اول سفر که برای همه ممکن نیست و دوم خواندن ادبیات توسط ادبیات. ما می‌توانیم به‌کمک ادبیات به عمیق‌ترین لایه‌های روح آدم‌ها برسیم به‌همین خاطر انتشارات سیوسهپل را پایه‌گذاری کردم که تا الان خیلی موفق شده است.
وی ادامه داد: رابطه بین کشورها برای صلح و پیشرفت‌های آینده خیلی مهم است و کتاب نقش مهمی در این زمینه دارد.
فاطمه عسگری ابتدا درباره مقدمه کتاب توضیحاتی ارایه کرد و گفت: در این کتاب درباره تاریخچه ترجمه از زبان ایتالیایی صحبت کرده‌ام و اشاره‌ای به‌تمام ترجمه‌ها از ایتالیایی به فارسی در صدسال اخیر داشته‌ام. چه ترجمه کامل آثار چه بخش‌هایی از یک اثر، از دوران پهلوی که در مجلات به صورت پاورقی داستان‌هایی از زبان ایتالیایی منتشر می‌شد تا ترجمه‌ها به شکل برنامه رادیویی به‌خصوص تئاترهای پیراندلو. همچنین داستان‌های کودک به‌خصوص پینوکیو کارلو کولودی.
وی افزود: همچنین در بخشی از کتاب به پرفروش‌ترین نویسندگان ایتالیایی در ایران اشاره شده است. من دوست ندارم از اطلاعات ویکی‌پدیا برای شناخت نویسنده استفاده کنم ولی باید بتوانید با نگاه نقدی و آکادمیک به نویسنده نگاه کنید.
او در ادامه عنوان کرد: در این کتاب سی نویسنده ایتالیایی را معرفی کرده‌ام و توضیح داده‌ام که آنها ایتالیا را چه‌طور به دنیا نشان داده‌اند. همچنین از مترجمین ایرانی نام بردم با مهم‌ترین آثاری که ترجمه کرده‌اند، چه مترجمانی که آثار ایتالیایی را از زبان واسطه ترجمه کرده‌اند و چه آن‌هایی که مستقیماً از ایتالیایی.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: در بخش میانی کتاب با همکاری خانه‌کتاب فهرست‌واره‌ای از تمام آثار چاپ شده ایتالیایی در چهل سال اخیر در ایران تنظیم کرده‌ام. در بخش نهایی ستونی اطلاعات کلیه نویسندگان ایتالیایی که آثارشان در ایران چاپ شده یا درباره آثارشان نقد و نظری در مجله یا روزنامه‌ای منتشر شده را آورده‌ام.
سید عباس صالحی، رئیس نمایشگاه در ابتدای سخنان خود خاطرنشان کرد: ترجمه و سفر دوبال در ارتباط فرهنگی بین ملت‌ها هستند. بین ایران و ایتالیا این دو راه ارتباطی از دوران باستان تاکنون برقرار بوده است.
وی افزود: فرهنگ مکتوب ایتالیا برای ایران شناخته شده است به‌خصوص در صد سال اخیر. آثاری که با واسطه یا مستقیماً از زبان ایتالیایی ترجمه شده‌اند در خاطر و ذهن علاقه‌مندان ماندگار شده‌اند. از آثار فلسفی توماس آکوئیناس گرفته تا زبان‌شناسان و نشانه‌شناسان مثل امبرتو اکو. همچنین آثار داستانی، نمایشی، فیلمنامه‌ها و آثار حوزه علوم انسانی، هنر و معماری و زبان اسطوره‌ای.
صالحی یادآور شد: اسطوره‌ها و زبان‌های اسطوره‌ای مشترکی بین ایران و ایتالیا وجود دارد. نماد مشخص آن پینوکیو است که بال به بال سندباد در اسطوره‌های ملل، حرکت کرده است و در ایران حدود هفتاد بار چاپ و تجدید چاپ شده است. همچنین کمدی الهی دانته در کمتر از چندسال با تیراژهای چندهزارتایی تجدید چاپ شد. این نشان می‌دهد جامعه فرهنگی ایران با ایتالیا روابط خوبی دارد.
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار امیدواری کرد: امیدواریم این نمایشگاه فرصتی باشد برای ادامه این فعالیت‌ها. ایران و ایتالیا ریشه در اعماق تاریخ بشر دارند به‌همین خاطر نقاط تلاقی ارتباطی زیادی با هم دارند. ارتباط فرهنگی دو کشور با کارهایی که در این ده روز انجام شد و اتفاق‌هایی که قرار است بعد از نمایشگاه بیفتد ادامه پیدا می‌کند.
پرفسور کارلو چروتی، رایزن فرهنگی سفارت ایتالیا در ایران نیز در ادامه این نشست گفت: فکر می‌کنم آشنایی به آثاری که از زبان ایتالیایی به فارسی ترجمه شده مهم است. همچنین آشنایی با آثار فارسی به زبان ایتالیایی. از طرف دیگر رنسانس ایتالیا در قرون وسطی به این خاطر برپا شد که از زبان‌های فارسی و عربی کتاب‌هایی به زبان ایتالیایی ترجمه شدند.
وی افزود: این سومین سالی است که غرفه ایتالیا در نمایشگاه کتاب وجود دارد. سال اول با کمک شهر کتاب غرفه کوچکی داشتیم، سال دوم غرفه کمی بزرگتر شد و امسال در سومین سال حضورمان به دعوت آقای صالحی مهمان ویژه نمایشگاه کتاب شدیم. به‌همین خاطر از سال پیش تا الان سعی کردیم هرماه یک برنامه داشته باشیم که تابه‌حال با همکاری مجله بخارا، شهرکتاب و موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران به این هدف رسیدیم.
چروتی در پایان تاکید کرد: امیدوارم دوازده ماه آینده تا نمایشگاه بعدی این فعالیت‌ها ادامه یابد. امسال ناشران و مدیران نشر زیادی از ایتالیا آمدند و با ناشران ایرانی صحبت و تعامل کردند. قراردادهایی نیز امضا کردند. مسلما این یک شروع از ارتباطات آینده است.
علی پورمرجان در ابتدای سخنان خود به‌رابطه ایران و ایتالیا در زمان باستان اشاره کرد و گفت: روم باستان و ایران باستان بیش از هفت قرن همسایه بودند. آنها بیشتر از پانصدوچهل سال با صلح در کنار هم بودند البته چندسالی هم فرازونشیب‌هایی داشتند.
وی افزود: از همان دوران باستان فرهنگ ایران به ایتالیا منتقل می‌شده است. به‌عنوان مثال در دوره ایلخانان سفیر ونیز در تبریز هرچه نسخه خطی مربوط به تمدن اصیل ایرانی بوده به‌خاطر علاقه‌اش به فرهنگ و تمدن ایران به ونیز منتقل می‌کند.
رایزن فرهنگی سابق ایران در ایتالیا ادامه داد: در دوران صفوی روابط ونیز و اصفهان به اوج خود می‌رسد. حتی رابطه سیسیل و اصفهان به حد اعلای خود رسیده و اولین گروه هنری از اصفهان به سیسیل وارد شده و در مقابل شاه‌عباس صفوی گروه هنری سیسیلی را به اصفهان دعوت می‌کند.
پورمرجان خاطرنشان کرد: درحال حاضر نسخه‌های خطی ایرانی در کتابخانه‌های مختلف ایتالیا از جمله ونیز، جنووا و ناپل وجود دارد. اخیراً در کتابخانه واتیکان نیز مجموعه‌ای از کتاب‌های مربوط به فرهنگ و تمدن ایرانی به ایتالیایی ترجمه شده است.
وی افزود: در فواصل مختلف مترجمین کتاب‌هایی را که رنگ شرقی - غربی داشته‌اند از فارسی به ایتالیایی برگردانده‌اند، مثلاً کتاب «قانون» بوعلی سینا که به ایتالیایی ترجمه شد.
ریاست بخش اقیانوسیه و آسیا سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اضافه کرد: کتاب‌شناسی‌های مختلفی در دوره‌های قبل جمع‌آوری شد از جمله نسخه‌ای که در سال 1982 به‌چاپ رسید. از آن زمان به بعد در رایزنی فرهنگی یادداشت‌هایی در این زمینه جمع‌آوری شد ولی امسال آقای دکتر شهرام‌نیا توصیه به تدوین آن نوشته‌ها در قالب یک کتاب کردند. البته این کتاب هنوز جای کار دارد.
وی افزود: کتاب «کتاب‌شناسی گزیده ایران در ایتالیا» شامل تمام نسخه‌های خطی، کتاب‌های ترجمه شده از فارسی به ایتالیایی از سال 1979 به بعد است. امیدواریم در سال‌های آینده یک کتاب‌شناسی جامع داشته باشیم.
پورمرجان ادامه داد: بنده از سال 1390 که به ایتالیا سفر کردم به‌عشق و علاقه ایتالیایی‌ها به فرهنگ ایرانی ایمان آوردم. ایتالیا 250 نفر ایران‌شناس در دانشگاه‌ها، موسسات و NGOها دارند که تعدادی از آنها بیش از 50 سال از عمرشان را به مطالعه آثار فرهنگی و تاریخی ایران گذرانده‌اند. آنها مروج و منتقل‌کننده فرهنگ ایرانی هستند و باید به‌عنوان سرمایه‌های ارتباطی بین فرهنگ دو کشور بتوانیم هر سال از یک یا دو تا از این ایران‌شناسان در همین نمایشگاه تقدیر کنیم.
وی در پایان گفت: خوشحالم که به‌بهانه مهمان ویژه‌شدن ایتالیا در نمایشگاه کتاب دور هم جمع شدیم امیدوارم این اتفاق به مناسبتی چند روزه محدود نشود و روابط فرهنگی دو کشور به‌طور مستمر به‌خصوص در حوزه نشر ادامه یابد. همچنین باهمکاری پرفسور چروتی ایران بتواند به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه‌های کتاب ایتالیا حضور داشته باشد.
شادی جمالی، نویسنده کتاب «روابط فرهنگی ایران و ایتالیا» در ادامه جلسه گفت: به خاطر محدودیت زمانی این کتاب در حجم محدودی تدوین شد. واژه فرهنگ مفهموم بسیار گسترده‌ای دارد و شامل بخش‌های گوناگونی است.
وی افزود: بخش بطنی فرهنگ شامل اساطیر، آیین‌ها، آداب و رسوم و اندیشه است و بخش مادی یا عینی فرهنگ بارزترینش هنر است که شامل طیف گسترده‌ای می‌شود از ادبیات شفاهی عامه(فولکلوریک) تا سینما. پس گستردگی فرهنگ خیلی زیاد است و نمی‌شود در یک مجموعه کوچک از فرهنگ دو ملت و ارتباط بین آنها گفت. این کتاب گلچینی از شاخص‌ترین ابعاد فرهنگی دو کشور را در برمی‌گیرد و شامل پنج فصل است. ادبیات توسط آقای نجات‌پور، مذهب و آداب و رسوم توسط دکتر افشین کرمی و اندیشه و هنر توسط من تدوین و گردآوری شده است.
سیاُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» و با ریاست سیدعباس صالحی از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب میزبان علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی خواهد بود
جمعه ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۷:۳۷
نظر شما