به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) «فرهنگ نامک» مجموعه مقاله‌ای، در نکوداشت یاد و خاطره شادروان فرهنگ خادمی ندوشن، استاد باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس است. کتاب در 311 صفحه شامل یازده مقاله، مقدمه به قلم گردآورنده (عمران گاراژیان) و مُروری بر زندگی علمی دکتر خادمی به قلم همسر آن مرحوم (فروزنده جعفرزاده‌پور) است. فصول یازده گانه‌ی کتاب در سه بخش مجزا بر مبنای دوره‌های زمانی باستان‌شناختی یا روش‌های مختلف پژوهش هستند.
فصل اول «درمسیر شدن» تاریخچه و فراز و نشیب‌های باستان‌شناسی ایران را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. اضافه بر تاریخچه باستان‌شناسی ایران در دوره‌های قاجار و پهلوی‌ها که مقاله و کتاب در مورد آن فراوان است، شاید برای نخستین بار، باستان‌شناسی ایران پس از انقلاب اسلامی در این فصل از منظری تاریخی و تاریخچه‌ای بحث می‌شود. فصل دوم «فرآیندهای پس از نهشت شدن» منظری روشی و نوین با رویکردهای باستان‌شناسی مدرن را به بحث گذاشته است. فصل سوم «بررسی روشمند تپه خدایی در دشت سُنقر» با دیدی آماری و روشی به معرفی اثری در منطقه‌ای ناشناخته می‌پردازد. فصل چهارم «سلسله مراتب مکان‌های باستانی و ارتباط فضایی آنها بایکدیگر» را در مورد استقرار مشهور شهر سوخته و اقمار آن است.
بخش دوم، مقالات دوران تاریخی است. فصل پنجم «الی پی»، حکومتی محلی در هزاره اول قبل از میلاد در زاگرس مرکزی را با رویکرد باستان‌شناسی تاریخی بحث و بررسی می‌کند. فصل ششم «تحلیل بن مایه‌های فلسفی پیکرتراشی یونان» از منظری تاریخ هنرشناسانه و فلسفی به موضوع می‌پردازد. همراهی تصاویر برگزیده با متن به رسایی بحث کمک کرده است. فصل هفتم درباره تاریخ هخامنشیان و «روایت عهد عتیق از رویدادهای پس از زمان کوروش کبیر» است. نویسنده با ارجاع دقیق به عهد عتیق به بحث و بررسی پس از کوروش پرداخته است. فصل هشتم، ویژگی‌های ظاهری و ساختار و کارکرد کمان در ارتش هخامنشیان را با رویکرد باستان‌شناسی تاریخی تجریه و تحلیل می‌کند.
بخش سوم: مدخل‌هایی روشی در استقرارهای دوران اسلامی است. فصل نهم «بررسی تطبیقی متون و اسناد تاریخی جهت تبین راه‌های موصلاتی خراسان بزرگ» است. جغرافیای تاریخی خراسان قرن سوم تا هفتم هجری درا ین مقاله بحث و بررسی شده است. فصل دهم «بررسی سیر تغییرات فرهنگی در محوطه استقراری قلعه کهنه مود در خراسان جنوبی» است. تغییرات فرهنگی از دیدی تاریخی- سیاسی و با اتکا به یافته‌های کاوش باستان‌شناختی در این مقاله بحث شده است. فصل یازدهم که فصل پایانی کتاب است به زمان معاصر منتهی می‌شود و عنوان آن « تغییرو استمرار از سایت باستانی به سایت زنده» پا تپه ملایر را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد.
گردآورنده مجموعه‌ای متجانس از مباحث منطقه‌ای، روشی و دوره‌ای را در این مجموعه مقاله گرآورده است. خواننده با عناوین طبقه‌بندی شده ذیل هرمدام از بخش‌های مواجه می‌شود. گرچه مباحث تخصصی هستند اما با زبان و بیانی رسا وشیوا ارائه شده‌اند که برای هر خواننده علاقمند به تاریخ، باستان‌شناسی، جغرافیا و مطالعات منطقه‌ای، سیاسی و فرهنگی جذاب است.
یکشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۰:۴۵
نظر شما