به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم اختتامیه نخستین کنگره ملی شعر کتاب چهارشنبه (11 اسفند) با حضور سیدرضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، محمدعلی مجاهدی، محمدعلی بهمنی و اسماعیل آذر از شاعران پیشکسوت کشور، جمعی از چهره‌های برجسته حوزه شعر و کتابداران با معرفی و تقدیر از برگزیدگان در سالن اجتماعات کتابخانه عمومی محقق حلی تهران برگزار شد.

سیدرضا صالحی امیری، ضمن تسلیت ایام فاطمیه، درباره جایگاه شعر و شاعری در جامعه ایرانی گفت: از منظر مطالعات فرهنگی، برداشت من این است که شعر بخشی از هویت فرهنگی ما است و اگر بنا باشد عناصر هویت فرهنگی این جامعه را احصاء کنیم، قطعا یکی از عناصر اصلی آن «شعر» است و بر این اساس «شاعر» هویت بخش این جامعه است. با همین تعریف می‌توان به جایگاه و منزلت شعر و شاعر در فرهنگ ایرانی و اسلامی پی برد.

وی با تأکید بر تبلیغ و تجلیل از شعر و شاعران، گفت: شعر علی رغم همه تحولاتی که ما در عرصه فرهنگی و اجتماعی طی 4 دهه گذشته و به ویژه تحولات ورود به فضای مجازی و شبکه‌های گسترده اجتماعی، داریم هیچ گاه در فرهنگ ایرانی دچار کهنگی نشد. نو بودن و تکرار حیات شعر در جامعه ایران، همچنان محسوس و هویدا است. شعر کهنگی نمی‌پذیرد و دائما در حال نو شدن است.

«شعر» عنصر تداوم دهنده حیات زبان فارسی
صالحی امیری در ادامه به نقش شعر در شکل‌گیری غرور و وحدت ملی ایرانیان و مسلمانان در ادوار تاریخی اشاره کرد و گفت: بزرگانی چون فردوسی حق بزرگی بر گردن ما و شما دارند و ما پس از هزار سال همچنان به این زبان وفادار ماندیم؛ چرا که شعر توانسته است حیات زبان فارسی را تضمین کند و اگر امروز من و شما به زبان شیوای فارسی سخن می‌گوییم مدیون شعر و شاعری هستیم. بر این اساس یکی از عناصر تداوم دهنده حیات زبان فارسی در جامعه ایران «شعر» است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هویت دینی و هویت شعری را دارای ارتباطی ناگسستنی خواند و گفت: امتزاج فرهنگ دینی با زبان شعر در جامعه ایرانی یک سابقه و تبار تاریخی بسیار طولانی دارد که از صدر اسلام تا امروز استمرار یافته است. بخشی از هویت دینی این سرزمین مدیون شاعران است و باید افتخار کنیم که در سرزمینی زندگی می‌کنیم که هویت دینی با هویت شعری یک رابطه وثیقی پیدا کرده است.

وی همچنین درباره رابطه موسیقی و شعر نیز گفت: شعر به موسیقی هویت می‌دهد و هویت موسیقی ایرانی از شعر و شاعری است. موسیقی سنتی، محلی، نواحی، آیینی همه از شعر هویت می‌گیرند. آن دسته از موسیقی‌ها که از مضامین شعر بهره‌مند نیست، دچار بی‌هویتی است. اساسا وقتی شما از موسیقی شعر را بردارید، هجو و بی‌هویت می‌شود.

«شعر» چشمه جوشانی بدون مرز
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی عرصه شعر را فاقد مرزبندی‌های سنی، جنسی، جغرافیایی و محلی دانست و گفت: جریان شعر و شاعری در ایران تبار تاریخی است که به مثابه چشمه جوشانی است که همه انسان‌های تشنه با همه گرایش‌ها و نحله‌های فکری می‌توانند از آن سیراب شوند و این از فضیلت‌های شعر و شاعری است.

صالحی امیری تصریح کرد: شعر و کتاب همواره دارای رابطه‌ای وثیق بوده‌اند؛ کتاب چراغ راه نجات بشر گم‌گشته و سرگشته امروز است. جامعه‌ای که با کتاب انس ندارد دچار چالش‌ها و آسیب‌های گسترده‌ای می‎شود؛ ایدز، طلاق، خشونت، نا امنی، حاشیه‌نشینی، همگی محصول جهل است و اخلاق، فضیلت، معرفت، همدلی  و همنوایی و همگرایی محصول علم و آگاهی و دانش است که ثمره آن «کتاب» است. از این منظر جامعه‌ ایران بیش از هر زمان دیگری به کتاب و کتابخوانی نیاز دارد.

لزوم توجه مدیران فرهنگی به عرصه شعر و هنر
محمدعلی مجاهدی، عضو هیأت داوران نخستین کنگره ملی شعر کتاب در ادامه این مراسم، با تقدیر از حمایت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت فعلی، عنوان کرد: هنر یک مدیر فرهنگی در یک زمانه و مقطع حساس تاریخی مانند امروز، رصد کردن آن سوژه‌هایی است که بن‌مایه‌های قوی فرهنگی و اجتماعی داشته باشند تا هنرمندان بتوانند در این عرصه با هنر جادویی خودشان آن عظمت را به تصویر بکشند.

وی همچنین با تقدیر از برگزارکنندگان این کنگره گفت: جناب آقای مختارپور انصافا از مدیران موفقی هستند که همیشه در صدد اجرای چنین برنامه‌های ارزشمندی هستند که در جامعه فرهنگی ما باید به فال نیک گرفته شود. اینکه شاعری بیاید درباره کتاب، کتابخوانی و فرهنگ مطالعه شعر بگوید، کار بسیار ارزشمندی است.

کار ناشده‌ای که محقق شد
در بخش دیگری از این مراسم محمدعلی بهمنی، شاعر پیشکسوت در این مراسم اظهار کرد: به باور من از کتاب گفتن کار ناشده‌ای است و نمی‌دانم چگونه می‌شود از معلمِ معلم‌های ما حرف زد. چراکه شناخت کتاب حتی در مطالعه خودش هم برای ما آسان نیست و هوشمندی خاصی را می‌طلبد. وقتی به مجموع آثار رسیده به این کنگره نگاه می‌کردم و این آثار را تورق می‌کردم با خود می‌گفتم که «گفتن از کتاب عجب کار ناشده‌ای بود که در این اتفاق، شدنی شد» و شگفتی‌هایی را درون من آفرید.

اسماعیل آذر نیز از دیگر اعضای هیأت داوران نخستین کنگره ملی شعر کتاب، برگزاری این مراسم را در حوزه فرهنگ و ادب از اقدامات ماندگار نهاد کتابخانه‌های عمومی عنوان کرد و گفت: این حرکتی که در قالب نخستین کنگره ملی شعر کتاب رخ داد، کار سترگی بود که از دیگر کارهای پیشرو و بسیار پربار جناب آقای مختارپور در حوزه کتاب و ادبیات و شعر است. نمی‌خواهم واژه اختتامیه را درباره این مراسم به‌کار ببرم، چراکه کتاب و کتابخوانی، هیچ گاه نه آغازی دارد و نه انجامی.
 
شعر با ارزش‌های والای انسانی پیوندی ناگسستنی دارد
سعید بیابانکی نیز که از اعضای هیأت داوران نخستین کنگره ملی شعر کتاب بود، بیانیه هیأت داوران این کنگره ملی را به شرح زیر قرائت کرد: شعر این رستاخیز کلمات و حشر معانی، همواره در زبان فارسی با معارف اخلاقی و ارزش‌های والای الهی و انسانی پیوندی ناگسستنی داشته و دارد. مهم نه تنها در میان آثار اخلاقی و پندها، بلکه در دیگر شاخه‌های این درخت همیشه بهار شکوفا شده است. در این میان توجه شاعرانه و نگاه هنرمندانه به موضوع کتاب و دانایی می‌تواند سبب خلق آثار تأثیرگذار در این عرصه باشد و در ادامه به گسترش بهتر و بیشتر فرهنگ کتابخوانی در سطوح مختلف جامعه گردد.

کنگره ملی شعر کتاب افتخار دارد که در نخستین سال فعالیت خود نگاه هنرمندانه شاعران پارسی زبان، به ویژه جوانان خوش ذوق را به این موضوع مهم معطوف کرده و حاصل آن استقبال چشمگیر و دریافت آثار خواندنی و شنیدنی فراوان بوده است. این کنگره پس از فراخوان پذیرای بیش از 1700 اثر در قالب‌های گوناگون از استان‌های مختلف میهن عزیزمان بود. آثار پس از تفکیک در بخش‌های کودک و نوجوان، کلاسیک، نو، طنز و ترانه در سه مرحله توسط کارشناسان و داوران هر بخش مورد ارزیابی قرار گرفت. هیأت داوران نخستین کنگره ملی شعر کتاب در جمع‌بندی نهایی و با توجه به کیفیت و کمیت آثار دریافتی در بخش‌های مختلف نظر خود را اعلام کرد.