به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) میان پیشرفتِ ابزار علم و نظریات نوین کیهان‌شناسی، با دیدگاه‌­های هستی‌شناسانه دانشمندان و فیلسوفان تعامل قابل توجهی وجود دارد. این شماره از نشریه اطلاعات حکمت و معرفت کوشیده برخی از جنبه‌­های این موضوع را بررسی کند. دفتر ماه این شماره از نشریه به دبیری مریم سعدی مشتمل بر هفت نوشتار است. اولین نوشتار، با عنوان «بازگشت به دین» گفت­‌وگوی پاول فیتز جرالد با جان پوکینگ هورن، دانشمند، فیلسوف و نظریه‌پرداز حوزه علم و دین است. نحوه فاعلیت خداوند در اداره کیهان، خدایِ خودمحدود کننده، مسئله معجزه، نظریه دنیای چندجهانی و... از دیگر سؤالاتی است که پوکینگ هورن بدان پاسخ می‌گوید.

مقاله دوم با عنوان «ما چرا اینجاییم؟» عنوان مقاله‌ای درباره اصل آنتروپیک (انسان‌مداری) و چالش‌های فلسفی آن است. در این مقاله به موضوعاتی مانند «درهم‌تنیدگی انسان و جهان» یا «پیدایش جهان برای انسان» پرداخته شده است. در این مقاله، نویسنده می‌کوشد تا تصویری کلی از آراء بیان‌شده موافق و مخالف در تحلیل جنبه‌های فلسفی این اصل، ارائه کند.

رادنی دی. هولدر در سومین مقاله با عنوان «آیا جهان طراحی شده است؟» به این ایده می‌پردازد که جهان برای داشتن قابلیت ایجاد حیات، به صورت دقیقی تنظیم شده است و در نتیجه مشتمل بر طرح دقیق پیشینی است. در این راستا شواهدی را دال بر نظریه « تنظیم دقیق» بیان کرده و به بررسی رقیب مهم آن یعنی نظریه «وجود بیش از یک جهان» پرداخته است.

یکی از چالش‌های مهم در حوزه میان‌رشته‌ایِ علم و دین مقوله آغاز جهان و نقطه شروع آفرینش از نگاه کتب مقدس و نیز تئوری‌های علمی موجود است. در مقاله «آغاز جهان از نگاه علم و دین» به قلم محمدمهدی مشایخی ضمن پرداختن به نظریه‌های اینشتین و هاوکینگ، در حوزه فیزیک‌ و کیهان‌شناسی نوین؛ به پیش‌فرض‌هایی پرداخته شده که در نگرش یک دانشمند و در نتیجه در نظریه‌پردازی علمی او مدخلیت دارد. از این گذر، به تحلیل و تبیین رابطه میانِ کیهان‌شناسی دینی و کیهان‌شناسی فیزیکی پرداخته می‌شود.

یکی دیگر از دغدغه‌های دانشمندان و فیلسوفان علم و دین پایان و انجام جهان تلقی می‌شود. هر چند مدل انفجار بزرگ، تبیین می‌کند که جهانِ رو به انبساط، در آینده با کاهشِ سرعتِ انبساطِ خود مواجه خواهد شد و در نهایت روند آن برعکس و تبدیل به انقباضی شتاب‌دار می‌شود. اما به اعتقاد نویسنده، پنجمین مقاله نمی‌توان از مدل‌های دیگری که این روند را به گونه‌ای دیگر توضیح می‌دهند و در نتیجه پیامدهای الهیاتی آنها غافل ماند. تبیین نسبت میان علم  و دین از نقطه‌نظر فیلسوف نوصدرایی، از موارد دیگری است که در این مقاله بدان پرداخته شده است.

ششمین مقاله با عنوان «کیهان‌شناسی و دین اسلام» به قلم نیکلاس کمپیون تعریضی به تاریخ تطوّر کیهان‌شناسی و نجوم، و دیدگاه رایج در این باب، در دوره پس از اسلام است. نیکلاس کمپیون، در مقاله کیهان‌شناسی و دین اسلام، کیهان‌شناسی را  از سال 700 تا 1200 میلادی، بررسی می‌کند.

داستان گالیله و توهم تعارض علم و دین؛ عنوان مقاله‌­ای از جیمز کلی کلارک است. کلارک در این مقاله، ضمن ارائه تبیینی نوین از داستان تَنِشِ میان گالیله و اهالی کلیسا در اولین کشفِ کیهانیِ مهم و به ظاهرِ معارض با کتاب مقدس؛ ایده دکترین دو کتاب (کتاب مقدس و کتاب آفرینش) را برای تبیین نبود تعارضِ میان علم و دین، تقریر می‌کند.

دفتر کیهان‌شناسی و دین، سومین پرونده از چهارگانه علم و دین است که در شماره 131 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت به آن پرداخته شده است. در دو شماره قبلی به فیزیک معاصر و نظریه تکامل، پرداخته شده و پیامدهای الهیاتی این دو نظریه علمی بررسی شده است. پرونده روان‌شناسی و دین نیز به‌عنوان آخرین پرونده این چهارگانه علم و دین به‌زودی منتشر خواهد شد.

دومین بخش نشریه ادب و هنر نام دارد و مشتمل بر دو نوشتار است. ابتدا گفت‌­وگویی با عنوان «ریشه­‌های ناگسستنی فرهنگ ایرانی در فرانسه» با حسین بیک باغبان و دومین نوشتار مقاله‌­ای با عنوان «حکمت الهی» به قلم احمد مهدوی دامغانی، نجفقلی حبیبی است.

سومین بخش نشریه با عنوان «اندیشه و نظر» از سه مقاله تشیکل شده است. نخستین مقاله با نام «می‌اندیشم، پس هستم: استنتاج یا کنش؟» به قلم یاکو هینتیکا و ترجمه مرتضی قرایی گرکانی، محمدمهدی موسوی است. دومین مقاله این بخش را سیدحسین نصر با عنوان «تفسیر سوره فاتحه» نگاشته و انشاءالله رحمتی به فارسی ترجمه کرده است. آخرین مقاله این بخش با عنوان «موکشه» به قلم کلاوس. کی. کلوسترمایر و ترجمه مریم باقرزاده است.

بخش چهارم نشریه «کتاب» نام دارد. در این بخش ابتدا نوشتاری با عنوان «حکمت حکایت» به قلم سیدمسعود رضوی آمده است. سپس منیره پنج­‌تنی، دبیر بخش کتاب این نشریه، در یادداشتی به بررسی اهمیت «نقش ناشران در تحول تاریخ فکر» پرداخته و به مناسبت انتشار کتاب «تاریخ و تحول نشر» (انتشارات خانه کتاب- 1395) با عبدالحسین آذرنگ، نویسنده اثر گفت‌­وگو کرده است.

همچنین در این بخش 9 عنوان کتاب در حوزه اندیشه معرفی شده­‌اند که عبارتند از «زبان و آگاهی» (نیلوفر)، «تاریخ مختصر فلسفه جدید: از دکارت تا ویتگنشتاین» (حکمت)، «هنر خوشبختی از دیدگاه اپیکور» (پندار تابان)، «روش تحقیق کیفی در مکاتب بشری» (اطلاعات)، «کندی» (کتاب پارسه)، «جهت‌­ها و حرکت‌­ها: اندیشه‌­های اسلامی در تمدن جهانی» (جیحون)، «عارفی در غربت غربیه» (سلمان آزاده)، «دریای راز و روشنایی» (اطلاعات)، «جریان­‌های فکری در حوزه معاصر قم» (نی). بخش پایانی کتاب به گزارش برخی از وقایع حوزه اندیشه در یک ماه اخیر اختصاص دارد.

شماره 131 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت به مدیر مسئولی و سردبیری انشاءالله رحمتی با بهای پنج هزار تومان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفت.