به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) آیین اختتامیه شانزدهمین دوره جشنواره پایان‌نامه سال دانشجویی چهارشنبه (4 اسفندما) با حضور دکتر سعید پورعلی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دکتر حمیدرضا طیبی، رئیس جهاد دانشگاهی و عادل تقوی، رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری جهاد دانشگاهی برگزار شد.

محمدیان با اشاره به لزوم توجه به رشته‌‌های علوم پایه در کنار شاخه‌های علوم انسانی گفت: در جلسات مکرر در حضور مقام معظم رهبری ایشان بر توجه به تولید پایان‌نامه با رویکرد کیفی و تولید علم نافع تاکید داشته‌اند فقط 10 درصد از پایان‌نامه‌های مقطع دکترا با رویکرد رفع مشکل تدوین و بیشتر این رساله‌ها بایگانی می‌شوند. علاوه بر پایان‌نامه‌ها کتاب نیز بعد از انتشار مورد توجه قرار نمی‌گیرد بعضی از استادان راهنما یا مشاور حتی برای حضور در جلسه دفاع پایان‌نامه دانشجو را مطالعه نمی‌کنند با وجود این مشکلات باید بر علم این کشور گریست. واقعیت تلخ فضای علمی کشور ما چنین است.
 
وی افزود: پایان‌نامه‌ها فقط با هدف کمیت‌گرایی در برابر کیفیت‌گرایی، به تولید مقاله و پروژه‌ها اقدام می‌کنند. تاکید بر تولید مقاله به زبان انگلیسی برای چاپ در نشریات خارجی، تحقیر فرهنگ و زبان فارسی است.
 
محمدیان با اشاره به سرقت علمی در کشور ادامه داد: سرقت علمی از دل کمیت‌گرایی بیرون می‌آید. درج نام استادی که در تدوین مقاله و پایان‌نامه هیچ تلاشی نکرده موجب شده تا برای یکی از مسئولان شاهد انتشار آمار تولید سه مقاله در روز باشیم. قوانین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در بخش تدوین پایان‌نامه و مقاله نیازمند بازنگری مجدد است.
 
وی با انتقاد از رویکرد وزارت نفت، نسبت به پژوهش‌های جهاد دانشگاهی اظهار کرد: از وزارت نفت به‌شدت گلایه‌مندیم که چرا نسبت به ظرفیت جهاد دانشگاهی بی‌توجه است فرهیختگان دانشگاهی ما در این مرکز فعالیت می‌کنند در حالی که این وزارتخانه واردات قطعات از خارج از کشور را در برنامه قرار داده است. دانشگاهیان ما در طول بیش از سه‌دهه گذشته با شعار «ما می‌توانیم» زمینه‌های رشد کشور را فراهم کرده‌اند. نگاه و اتکاء به بیرون مشکل هیچ کشوری را درمان نکرده است.
 
نباید حق مداقه  از دانشجو سلب شود
دکتر سعید پور‌علی، ضمن گرامی‌داشت ایام فاطمیه درباره رسالت آموزش عالی گفت: مهارت‌ها در سطوح مقاطع ارشد و دکترا موتور و شتاب‌دهنده کشور به حساب می‌آید. دانشگاه، محل شناخت، کشف و پرورش استعداد‌های یک ملت و آماده‌سازی آن‌ها برای اقتدارملی و تولید ثروت است. برای کمک به فرایند توسعه کشور نیاز به اقتدار علم و سرمایه گذاری در آموزش علمی داریم.
 
وی با اشاره به تدوین پایان‌نامه به‌عنوان شرط اصلی در دانش‌آموختگی ادامه داد: تدوین پایان‌نامه فرصت مجدد برای آموختن و یادگیری بیشتر و کیفی‌تر و تمرین عملی آموخته‌ها دانشجو و تخصصی شدن گرایش‌های علمی دانشجو است. توجه به شفافیت در انتخاب موضوع، مراحل تدوین و نگارش، راهنمایی و مشاوره و دفاع از رساله اعتباربخشی به مدارک دانشگاهی را تضمین می‌کند.
 
پورعلی افزود: یکی از مهم‌ترین الزامات تدوین پایان‌‌نامه، انتخاب موضوع بدون تعصب فالب حرفه‌ای و فرهنگی و عقیدتی است. شک و مداقه در مدعیات شناختی یک اصل مسلم است و این حق را نباید از پژوهشگر سلب کرد.
 
این مقام مسئول در جهاد دانشگاهی با اشاره به نقش استاد راهنما در تدوین پایان‌نامه اظهار کرد: با احترام به تلاش متعهدانه استادان همه مراکز علمی، سیستم نظارت علمی در جریان تولید پایان‌نامه در نظام آموزش عالی کشور دچار نواقص و کاستی‌های جدی است. نطام آموزش عالی برای بهره‌‌مندی از فرصت ارزشمند از تدوین پایان‌نامه و رساله جدیدت بیشتری نیاز دارد. همه مراحل تدوین پایان‌نامه دچار آسیب است که رفع آن از وظایف مسئولان نظام آموزش عالی کشور به حساب می‌آید.
 
پورعلی گفت: افزایش تعداد پایان‌نامه و مقالات نباید به‌عنوان پیشرفت علمی کشور قلمداد شود. استفاده از فرصت تدوین پایان‌نا‌مه یک موضوع هویتی است. ضعف و بی‌انگیزگی دانشجو با ارزیابی و توجه به مکانیزیم‌های تشویقی، برطرف می‌شود موضوعی که در حال حاضر چندان مورد توجه نیست.
 
وی ادامه داد: رسیدگی به وضعیت معیشت استادان در ارتقا کیفی، پایان‌نامه‌ها بسیار موثر است؛ استادان با انگیزه‌های علمی باید در این عرصه حضور داشته باشند. چنان‌که فرصت تحصیلات تکمیلی فرصت تامین معیشت قلمداد شود تغییری در این وضعیت ایجاد نخوهد شد. مبارزه با سرقت علمی سرمایه فرهنگی و هویت دانشگاه را تهدید می‌کند و مقابله با آن می‌تواند نقش بسیار موثری در ارتقاء جامعه دانشجویی داشته باشد.