کتاب «مارکسیسم و فلسفه» میکوشد شرحی فشرده از فلسفه مارکسیستی به دست دهد. برای این کار، سلسلهای از تأملات را در باب مسایل فلسفی پی میگیرد که مارکسیسم طرح میکند.
کتاب حاضر، گرچه حکم درآمدی بر فلسفه مارکسیستی را دارد، به کاوش درباره نگرش دوگانه مارکسیسم به فلسفه میپردازد و با وارسی دیدگاه مارکسیسم در باب هگل آغاز میشود.
مارکس مینویسد که هگل «واپسین کلام در تمامی فلسفه است» و در واقع نیز فیلسوفان و انقلابیون برجسته مارکسیستی چون انگلس، لوکاچ، آلتوسر، آدورنو، دونایفسکایا، لنین، کولتی، دلاولپه و بسیاری دیگر کوشیدهاند پیوندهای اندیشه این دو متفکر را روشن سازند، خواه مانند آلتوسر و کولتی از بیخ منکر پیوند بنیادی میان این دو تن باشند و خواه مانند لوکاچ، لنین، دونایفسکایا این دو را به تقریب یک روح در دو قالب بدانند.
سعی نویسنده بر اینکه ایدئالیسم کلاسیک آلمان را، که فلسفه مارکسیستی از آن سرچشمه گرفته است، در برابر سنت متفاوت «فلسفه تحلیلی» قرار دهد که بیشتر در میان فیلسوفان انگلیسیزبان رواج دارد و در بسیاری موارد رویکردی منفی و بنیادبرانداز نسبت به فلسفه قارهای و به ویژه فلسفه هگل دارد. نویسنده ارتباط میان مارکسیسم و فلسفه تحلیلی را با وارسی بحثهای دهههای اخیر درباره شرحهای رئالیستی از شناخت و معنا پی میگیرد و بابی را در پیوند میان فلسفه تحلیلی و فلسفه زبان با مارکسیسم میگشاید که حتی در جهان مارکسیسم غربی کمسابقه و بلکه بیسابقه است. همه پانوشتها از مترجم است و یادداشتهای نویسنده به سیاق متن اصلی در پایان کتاب آمده است.
این کتاب میکوشد شرحی فشرده از فلسفه مارکسیستی به دست دهد. برای این کار، سلسلهای از تأملات را در باب مسایل فلسفی پی میگیرد که مارکسیسم طرح میکند و بحث آن در نخستین کتاب نویسنده، «مارکسیسم آلتوسر»، آغاز شد و در پایاننامه دکتری وی «منطق سرمایه» و کتاب دیگر، «آیا آیندهای برای مارکسیسم وجود دارد؟» دنبال شد.
هرگونه تازگی که ممکن است کتاب حاضر دربرداشته باشد در کاوشی است که در بخش دوم کتاب در باب پارهای پیوند میان این مسایل و تحولات اخیر در فلسفه تحلیلی انجام گرفته است. در کتابی با این حجم، نویسنده اغلب ناگزیر بوده به جای پروراندن مفصل استدلالها، فقط به خلاصهای از آن بسنده کند، با این همه نتیجه ممکن است هنوز چیزهای درخور توجهی دربرداشته باشد.
کتاب «مارکسیسم و فلسفه» با شمارگان 500 نسخه در 354 صفحه به بهای 26 هزار تومان از سوی موسسه انتشارات بوتیمار منتشر شده است.
نظر شما