گفتوگو با برگزیده هجدهمین جشنواره جوان خوارزمی
اعظمفر: «نمایشگر لمسی متون بریل» مطالعه نابینایان را سرعت میبخشد
مسلم اعظمفر، دارنده رتبه نخست بخش نوآوری هجدهمین جشنواره جوان خوارزمی ضمن معرفی «نمایشگر لمسی متون بریل» و اشاره به مشکلات تولید، توزیع و ویرایش کتابهای بریل درباره کارکرد این دستگاه گفت: «نمایشگر لمسی متون بریل» با حذف سیستم گسسته سرعت مطالعه نابینایان را افزایش میدهد.
وی افزود: اشتغال و تحصیل افراد نابینا بهطور مستقیم و غیرمستقیم به کامپیوتر وابسته است و بهعبارت دیگر بهطور تقریبی این وسیله، ابزار ثابت هر اشتغالی است. افراد نابینا، حتی نابینایان تحصیلکرده در مقاطع مختلف دانشگاهی بدون فراگیری مهارتهای استفاده از رایانه برای اشتغال دچار مشکل هستند. استفاده از کامپیوتر برای نابینایان از دو کانال از جمله نرمافزارهای تبدیل متن فارسی به صوت میسر است. دست کاربر در استفاده از «نمایشگر لمسی متون بریل» ثابت است و کاراکترها زیر دست حرکت میکنند؛ بنابراین سیستم خط به خط و به اصطلاح گسسته حذف میشود.
قابلیت نرمافزارهای تبدیل متن به صوت محدود است
اعظمفر درباره محدودیتهای نرمافزارهای تبدیل متن فارسی به صوت برای نابینایان ادامه داد: علاوه بر وجود مشکلات متعدد در جریان تبدیل متن فارسی به صوت، موضوع قابلیتها مطرح است؛ بهعبارت دیگر به احتمال زیاد هر نوع متن فارسی مانند متون تخصصی قابلیت تبدیل به صوت را ندارد. محدودیتهایی مانند تایپ نیز از دیگر محدودیتهای این نوع نرمافزارهاست بنابراین خروجی بریل همیشه بهعنوان یک مکمل در کنار نرمافزارهای تبدیل متن به صوت کاربرد دارد و بهعبارت دیگر نمیتوان بریل را از دنیای نابینایان حذف کرد.
این برگزیده هجدهمین جشنواره جوان خوارزمی با اشاره به خدمات دستگاههای برجستهنگار در مقایسه با «نمایشگر لمسی متون بریل» به نابینایان گفت: دستگاه برجستهنگار به وسیله رایانه اطلاعات دیجیتال را به بریل تبدیل میکند. قیمت این دستگاه با توجه به سلولها یا تعداد کاراکترهایی که در یک زمان نشان میدهد تعیین میشود؛ بهعنوان مثال برجستهنگار با 20 سلول هفت میلیون تومان برای کاربر تمام میشود؛ علاوه بر این فرآیند مطالعه یک کتاب با برجستهنگار بسیار زمانبر است و کاربر باید 300 تا 400 بار کلیدهای این دستگاه را فشار دهد. افراد نابینا نهتنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا برای خرید چنین دستگاههایی که قیمت آن با افزایش کاراکترها افزایش مییابد توانایی ندارد.
قیمت اندک مزیت «نمایشگر لمسی متون بریل» است
اعظمفر ضمن تاکید بر قیمت گران دستگاههای برجستهنگار افزود: سازمانها در بیشتر مواقع متولی اصلی خرید دستگاههای گرانقیمت ویژه افراد نابیناست که البته در اختیار مراکز و کتابخانهها قرار میگیرد؛ بنابراین مشکل اصلی محدودیت دسترسی افراد به این دستگاهاست. وجود همه این مشکلات انگیزه اصلی من در طراحی و ساخت این دستگاه شد.
وی با اشاره به مشکلات تحصیل نابینایان اظهار کرد: کتابهای چاپی بریل مهمترین ابزار تحصیل نابینایان است. سنگینی، حجم و ویرایش پرهزینه نیز از معایب استفاده از کتابهای بریل به حساب میآید. برای حذف این مشکلات این کتابها در شمارگان محدود منتشر و به اصطلاح بین دانشآموزان نابینا دستبهدست میشود. عنوانهای این کتابها نیز محدود و در چند مرکز پایتخت مانند مرکز رودکی موجود است بهعبارت دیگر دانشآموز نابینای استانهای دوردست شاید هیچگاه فرصت لمس این کتابها را به دست نیاورد.
اعظمفر در مقایسه بین میزان اشتغال نابینایان و افراد بینا در کشور آمریکا ادامه داد: طبق آمار در ایالات متحده آمریکا فقط سه درصد از نابینایان مسلط به خواندن بریل بیکارند این در حالی است که 70 درصد افراد ناآشنا با خط بریل شاغل نیستند.
این دانشآموخته دانشگاه علم و صنعت درباره ویژگیهای دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» گفت: دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» دارای دو ویژگی اساسی است. نخست باید به قیمت این دستگاه اشاره کرد. تلاش کردم نابینایان با صرف هزینهای بین دو تا سه میلیون صاحب این دستگاه شوند؛ حمایت سازمانهایی از جمله سازمان بهزیستی کشور با تخصیص بودجه در تسهیل دسترسی افراد نیازمند به این دستگاه موثر است.
«نمایشگر لمسی متون بریل» 20 سال همراه نابیناست
اعظمفر با تاکید بر صرفهجویی در هزینههای سازمان بهزیستی با حمایت از تولید دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» افزود: سازمان بهزیستی، سالانه مبالغ بالایی برای تولید کتابهای بریل هزینه میکند برای تولید کتابهای بریل از دوران دانشآموزی تا دانشگاه بودجه تخصیص میدهد؛ این در حالی است که با تهیه یک دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» صرفهجویی قابل توجهی در هزینههای این سازمان صورت میگیرد؛ بهعبارت دیگر دو میلیون تومان برای نزدیک به دو دهه تحصیل ناچیز است.
این برگزیده هجدهمین جشنواره جوان خوارزمی ادامه داد: اگر سازمان بهزیستی، هزینه پنچ سال تولید کتاب بریل را برای تولید انبوه دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» تخصیص بدهد همه کودکان نابینا صاحب این دستگاه میشوند.
وی درباره طول عمر دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» اظهار کرد: عمر این دستگاه به عملگرهای آن بستگی دارد برای قیمت دو تا سه میلیون بهترین عملگرها استفاده شده که برابر با دو سال کارکرد مداوم است. بخش عملگرها در صورت نیاز با صرف هزینه 100 تا 150 هزار تومان بعد از دو سال قابلیت تعویض دارد. طراحی و ساخت این دستگاه دو سال با صرف هزینه شخصی همچنین حمایتهای پارک علم و فناوری یزد صورت گرفته است.
«نمایشگر لمسی متون بریل» در حال ثبت جهانی است
اعظمفر با اشاره به برنامه ثبت دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» در کشور آمریکا گفت: مخترعان برای ثبت جهانی باید در تک تک کشورها فرآیند ثبت را انجام دهند و براساس معاهده پاریس در صورت ثبت اختراع، در کشور عضو این معاهده، کشورها ملزم به رعایت قواعد ثبت اختراع به مدت تقریبی 12 تا 18 ماه هستند؛ در حالیکه ثبت بینالمللی اختراع در کشور آمریکا از اعتبار بالایی برخوردار است. ثبت اختراع در این کشور و تبدیل آن به «پتنت» فرصتی را برای تلاش مخترع در عرصه تجاریسازی فراهم میکند.
وی افزود: هزینههای مالی، بزرگترین مشکل مخترع است. طی دو سال گذشته برای طراحی و ساخت دستگاه «نمایشگر لمسی متون بریل» هیچگونه پشتیبانی مادی و معنوی در امر پژوهش شامل من نشد. بهنظر میرسد که پژوهش در کشور چندان مورد توجه نیست درحالیکه سرمایه شرکت ایجادکننده نرمافزار WhatsApp بهعنوان مثال از شرکت بوئینگ با بیش از 30 سال سابقه بیشتر است. هنوز فرهنگ کارکرد و تاثیر استارتاپها و شرکتهای دانشبنیان در کشور فراگیر نشده است.
این پژوهشگر پارک علم و فناوری اقبال یزد ادامه داد: جامعه نابینایان محدود است و افراد چندان قدرت خرید ندارند؛ بهعبارت دیگر اگر محصول من، هدف خود را جامعه بزرگتری قرار میداد به احتمال زیاد، مشکلات کمتری را متحمل میشدم. بنابراین انتظار دارم برای ادامه چنین فعالیتهایی از سوی ارگانهای مربوط حمایتهای حداقلی در حوزه پژوهش صورت بگیرد.
نظر شما