به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومین دوره جایزه تهران با حضور احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران، مهندس حسین هاشمی، استاندار تهران، برزین ضرغامی، مدیرکل اداره ارشاد تهران، مهندس عباس سحاب، محمدحسن سمسار، عیسی علیزاده، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران، رجبعلی خسروآبادی، رئیس اداره کل میراث و گردشگری تهران دوشنبه 29 آذرماه در اداره کل ارشاد تهران برگزار شد.

اختصاص خانه‌ای برای تهران‌پژوهی

دکتر ناصر تکمیل‌همایون گفت: زمانی که دانشجو بودم، تنها یکی دو کتاب درباره تهران وجود داشت و برخی هم سراغ «مرات‌البلدان» می‌رفتند. کتاب «تهران در گذشته و حال» اثر حسین کریمان، مطلعی برای تهران‌پژوهی شد به طوری که امروزه تعداد کتاب‌هایی که به تهران پرداختند، بسیار زیاد است و می‌توان گفت درباره تهران بیش از سایر شهرهای ایران کتاب نوشته شده است.
 
وی افزود: رساله‌ها و پایان‌نامه‌ها نیز نباید فراموش شود، اکنون می‌توان برای کتاب‌های تهران کتابخانه‌ای تشکیل داد و در میان انبوه خانه‌های مختلف خانه‌ای نیز به تهران‌پژوهی اختصاص دارد تا پژوهشگران به این منابع دسترسی آسان داشته باشند. اگرچه هنوز در مقدمه تهران‌پژوهی هستیم و موضوعات بسیاری درباره تهران مانده که باید به تحقیق و پژوهش درباره آن بپردازیم.
 
این تاریخ‌نگار ادامه داد: ابن‌بطوطه شهر ما هر جمعه سری به محله‌های قدیمی تهران می‌زند و به بررسی هویت محله‌های پایتخت می‌پردازد. حاصل سفرهای عضو کوشای شورای شهر باعث شده از برخی خرابی‌ها، نابسامانی‌ها و حال و روز بزرگان، پژوهشگران و هنرمندان و محققان تهران باخبر شویم. مسجدجامعی ابن‌بطوطه‌وار و به سبک ناصرخسرو کوچه به کوچه تهران را می‌گردد و پایتخت را نه از بالای شهر بلکه از دروازه‌غار که شاید دولتمردان چندان با آن آشنا نیستند، می‌پیماید و به انعکاس حال خوب و بد آن می‌پردازد.
 
هدف جایزه تهران؛ ایجاد نشاط علمی و روحیه پژوهشی

مهرشاد کاظمی، دبیر جایزه تهران‌پژوهی در بخش دیگری از آیین گفت: سومین جایزه تهران در حالی برگزار می‌شود که با اندوخته‌ای از دو جایزه پیشین همراه بود. هدف جشنواره همچون دوره‌های قبل ایجاد نشاط علمی، پژوهشی با موضوعات تاریخی، فرهنگی، هنری، اجتماعی و میراث در میان دانشجویان، استادان و پژوهشگران در راستای گسترش دانش و ایجاد بستری برای رهروان این راه است.

وی افزود: با توجه به وسعت و فراگیر بودن تهران‌پژوهی و همچنین اهمیت یافتن بحث‌های مطالعات پایتخت از سال‌های گذشته تلاشی مضاعف نیاز بود تا عرصه جدید در کشور گشوده شود و از تجربیات پژوهشگران در این زمینه بهره‌مند شویم. بنابراین در سال 1392 با بررسی فراوان و مشورت با اهل فن اقدام به برگزاری این رویداد کردیم.
 
مناسبات مدنی باعث شکوفایی شهر تهران شد

احمد مسجدجامعی در ادامه آیین سومین جایزه تهران عنوان کرد: باید در تهران‌پژوهی دنبال این باشیم که دریابیم چگونه تهران در تبار خودش با تاریخ و رجال، آئین، مذاهب، ادیان، طبیعت، مدرنیته، ساختارهای جدید پیوند خورده است.
 
وی افزود: در تهران با تنوع و گوناگونی فضاها مواجه بودید، از این رو می‌گویم پایه تهران بر اساس تنوع و تکثر شکل گرفته و در کنار هم زیستن با وجود این تنوع و تکثر اساس و مبنای مدنیت است. بنابراین در تهران مناسبات مدنی از همان زمان که پایه شهر پی‌ریزی شده، برقرار بوده است و این مناسبات مدنی باعث شکوفایی شهر و زندگی و افزایش کیفیت آن شده است.

راهکاری برای بهتر شدن پایتخت

هاشمی با اشاره به تغییرات بی‌رویه در شهر تهران گفت: زمانی تهران پر از باغ‌های زیبا بود و این باغ‌ها در تصفیه و تعادل هوای تهران نقش به سزایی داشتند. یادم هست وقتی نوجوان بودم در محله پاچنار زندگی می‌کردیم، تهران بسیار متفاوت‌ از امروز بود. هنوز قنات‌های پایتخت جان داشت و زندگی در آن ساده بود و مردم با مشکلات کمتری دست و پنجه نرم می‌کردند. غذاهایی که در معدود رستوران‌های آن سِرو می‌شد، بسیار سالم و مقوی بود، نه مثل امروز که حتی نمی‌توان به سالم بودن غذا در گران‌ترین رستوران‌ها اعتماد کرد.
 
وی افزود: زمانی که برج‌سازی بی‌رویه در تهران متداول شد، هشدار دادم که این برج‌ها کریدور هوای تهران را بسته است. هر روز به پرچم‌های روبه‌روی استانداری نگاه می‌کنم، هر وقت پرچم‌ها تکان می‌خورند، متوجه می‌شوم باد توانسته از لابه‌لای برج‌ها بگذرد و قدری هوای تازه به شهر بدمد. با این حال تهران شهر دلتنگی است که زندگی مانند گذشته در آن بانشاط نیست. من از تهران خاطرات عجیب و غریبی دارم، شهری که با گذشته تفاوت بسیاری دارد و مدرانیزسیون آن را به شهری با معظلات کوچک و بزرگ مواجه کرده است.
 
استاندار تهران ادامه داد: باید در همایش‌ها و سمینارها، پژوهشگران و محققان به دنبال این باشند که راهکاری برای بهتر شدن پایتخت ارائه دهند. محققانی که سال‌هاست به پژوهش و تحقیق در رابطه با تهران مشغول هستند بهتر می‌توانند برای برخی مشکلات راهکار ارائه دهند. بهتر است به مسائل تهران فارغ از نگاه سیاسی بنگریم و معضل آلودگی را تنها پدیده مختص تهران ندانیم، در حال حاضر شهرهای اروپایی از جمله پاریس نیز با این مشکل مواجه است.
 
محمداسماعیل اسماعیلی جلودار، باستان‌شناس در پایان این آیین به ارائه گزارش از چگونگی تحقیقات باستان‌شناسی در مولوی پرداخت.