به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) انتشارات «الف» که در سال گذشته اقدام به عقد قرارداد با حدود 120 شاعر برای انتشار آثارشان کرده، با اخذ مبالغی متعهد شده بود که آثار این شاعران که غالبا شاعران کتاب اولی بودند را چاپ و با استفاده از سیستم توزیع منتشر کند. اما برخی از این شاعران جوان طی تماس با «ایبنا» از خلف وعده این ناشر در انتشار کتاب‌ها خبر دادند و خواستار پاسخگویی مسئولان انتشارات «الف» در این‌باره شدند.

طی قرارداد موجود میان دوطرف، انتشارات «الف» متعهد شده بود که در ازای اخذ مبالغی مشخص از شاعران که گاه تا 2 میلیون و 700 هزار تومان می‌رسد، کتاب‌ها را پس از ویراستاری در تیراژ یک‌هزار نسخه‌ای منتشر و با تبلیغ در رسانه‌های مختلف در سراسر کشور توزیع کند. این در حالی است که پس از گذشت حدود 10 ماه از قرارداد، بسیاری از این کتاب‌ها اصلا به چاپ نرسیده‌اند و یا تعداد عناوین معدودی که چاپ شده‌اند به 100 نسخه هم نمی‌رسد.

علی شرافت، مدیر داخلی انتشارات «الف» در این‌باره به خبرنگار «ایبنا» توضیح داد: از میان 127 شاعری که ما در سال گذشته متعهد به انتشار کتاب‌ آن‌ها شدیم، 90 درصد شاعران کتاب اولی هستند که براساس قرارداد ما باید در اولین چاپ تعداد یک‌هزار نسخه از هر یک از این آثار را منتشر می‌کردیم. اما از آنجا که معمولا این شاعران مخاطب ندارند، ما نمی‌توانیم سیستم توزیع را مجبور کنیم که همه این کتاب‌ها را در تیراژ بالا از ما بپذیرند. بر این اساس و با توجه به هزینه‌هایی که انبارکردن این کتاب‌ها برای ما دارد، مجبور به استفاده از این سیستم شدیم که کتاب‌ها را ابتدا در تیراژ‌های پایین‌تر مانند 300 نسخه منتشر کنیم و با فروش این نسخه‌ها، 300 نسخه بعدی را منتشر کنیم. بر این اساس ما به تعهدات خود پایبندیم و تأکید داریم که این کتاب‌ها در تیراژ یک‌هزار نسخه‌ای منتشر شود.

وی درباره چاپ 20 نسخه‌ای و با کیفیت پایین برخی از این کتاب‌ها که مورد اعتراض صاحبان اثر واقع شده بود نیز گفت: ما از ابتدا به این شاعران گفته بودیم که اگر می‌خواهید کتاب با کیفیت و با استانداردهای لازم منتشر شود، کار انتشار آن‌ها به نمایشگاه کتاب نخواهد رسید، اما با اصرار برخی از این شاعران به دلیل ذوق و شوقی که برای چاپ اولین کتاب خود داشتند، اصرار کردند تا تعدادی از آن‌ها را برای نمایشگاه کتاب چاپ کنیم. اما با این‌که هزینه چاپ دیجیتالی برای ما به صرفه نبود، برای جلب رضایت آن‌ها برخی کتاب‌ها را با 20 یا 50 نسخه در نمایشگاه کتاب عرضه کردیم.

مدیر داخلی انتشارات «الف» درباره عدم چاپ کتاب برخی از این شاعران نیز عنوان کرد: مسائلی در نشر «الف» به‌وجود آمده که منجر به منع قانونی بنده از سمت خود در این انتشارات شد و به همین دلیل موانعی در ارتباط ما با وزارت ارشاد برای دریافت مجوزها ایجاد شد، به‌طور کلی از میان 127 شاعری که با آن‌ها قرارداد داریم، حدود 20 نفر ناراضی هستند که بنده براساس تعهدات اخلاقی که به این دوستان شاعر داریم، کماکان پاسخگوی آن‌ها هستیم. به همه این دوستان پیشنهاد کردم که کمی صبر کنند تا با تزریق پول به انتشارات، مشکلات موجود برطرف شود.

امروزه کسی بدون دریافت پول برای کسی قدم برنمی‌دارد

اما یکی از موارد اعتراض شاعران به دلیل مبالغی بود که برای چاپ آثارشان پرداخت کرده‌اند. برخی از این شاعران دریافت این مبالغ را خارج از عرف و یا حتی غیرقانونی عنوان کردند، اما شرافت در این‌باره گفت: طبیعتا این موضوع براساس توافقی دوطرفه برای تأمین هزینه‌های اخذ مجوز، صفحه‌بندی، طرح روی جلد و سایر هزینه‌های جاری انتشارات است که بخش عمده‌ای از این هزینه‌ها برای نوبت اول چاپ این کتاب‌ها هزینه می‌شود.

شرافت ادامه داد: امروزه کسی بدون دریافت پول برای کسی قدم برنمی‌دارد، اما توجه داشته باشید که مبلغ اخذ شده از سوی ما، تقریبا نصف مبلغی است که سایر ناشران برای چاپ کتاب از شاعران جوان دریافت می‌کنند؛ به‌طوری‌که با یک تماس و تحقیق ساده می‌بینید که برای چاپ یک کتاب شعر گاهی تا مبلغ سه میلیون ریال از شاعر دریافت می‌شود.

وی همچنین درباره ادعای برخی معترضان نسبت به انتشار برخی کتاب‌ها بدون ویرایش، اظهار کرد:‌ نه، این درست نیست؛ ابتدا باید بگویم که 100 تا 300 هزار تومان از مبالغ دریافتی، بابت ویراستاری هزینه شده و در تمام طول ویراستاری کتاب را در اختیار صاحب اثر قرار می‌دادیم تا تأییدیه نهایی آن‌ها را بگیریم. حتی پیش از چاپ کتاب ما تأیید نهایی را برای ویرایش، طراحی جلد، صفحه‌بندی و اعراب‌گذاری مطالب کتاب به‌صورت کتبی از همه شاعران دریافت کردیم که دستخط و امضای همه آن‌ها بر صفحه اول کتاب نهایی وجود دارد.

مدیر داخلی انتشارات «الف» در ادامه خواسته معترضان را به حق دانست و افزود: البته من به همه کسانی که امروز ناراضی هستند حق می‌دهم، چراکه از زمانی که ما برای انتشار کتاب‌های‌شان متعهد شده بودیم، گذشته است، اما در صنعت نشر با تمام سختی‌ها و ضعف‌هایش، واقعیت‌هایی وجود دارد که شاید کمتر به‌نظر این دوستان آمده باشد. کمبود مکان نگهداری کتاب‌های چاپ شده و هزینه انبارداری آن‌ها و این‌که آثار شاعران کتاب اولی آن‌گونه که باید مخاطب ندارند و موزعان حاضر به دریافت و توزیع آن‌ها نمی‌شوند، از جمله مشکلاتی است که دست به دست هم دادند تا کار چاپ و انتشار این آثار به تعویق بیفتد.

شرافت با بیان این‌که تا احقاق حق همه شاعران معترض پاسخگوی آن‌ها خواهد بود، گفت: برخی از این عزیزان به دلیل ناآشنایی با قوانین و شرایط حاکم بر صنعت نشر، تهدید به شکایت کردند که البته من هرجا که لازم باشد حاضر خواهم شد و توضیحات لازم را ارائه خواهم داد. اما تصور می‌کنم که با کمی صبر، همدلی و پشت‌سر گذاشتن مشکلات، همه تعهدات موجود در قراردادها انجام خواهد شد.