به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) همایش «حکیم هزاره‌ها» در راستای گرامی‌داشت فیلسوف و طبیب جهانی ایران و نیز تجلیل از مقام علمی استاد سید عبدالله انوار، فرهنگ‌پژوه، کتابشناس، مترجم، فرهنگ‌نویس و نسخه‌پرداز پیشکسوت شامگاه روز گذشته شنبه 30 مردادماه با سخنرانی دکتر غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، آیت‌الله غیاث‌الدین طه محمدی، دکتر انشاءالله رحمتی، دکتر غلامرضا دادخواه در فرهنگسرای ابن سینا برگزار شد.
انشاءالله رحمتی، استاد فلسفه در این مراسم سخنرانی خود را با موضوع «دین‌شناسی ابن‌سینا» ارایه کرد و گفت: ما در فرهنگ‌مان یک ابن‌سینا داریم و یک سنت سینایی؛ به این معنی که فقط اندیشه ابن‌سینا روی ما تاثیرگذار نبوده بلکه ستارگان و عالمان بسیاری متأثر از افکار او ظهور پیدا کرده‌اند.
وی با اشاره به صائن‌الدین علی‌بن ترکه اصفهانی در سده نهم هجری گفت: او کتاب «تنبیة القواعد» را نگاشته و در عین حال رساله کوچکی به نام «ساعت و شق‌القمر» دارد و در آن عالمان مسلمان را به هفت بخش تقسیم می‌کند و جایگاه ابن‌سینا را در آن مشخص می‌کند.
این استاد فلسفه به سخنی از نویسنده کتاب «دبستان‌المذاهب» اشاره کرد و گفت: مولف این کتاب می‌نویسد اگر صدهزار تن خود را به عقل فعال متصل کنند حافظ نبوت هستند! البته این به معنای یکی دانستن تجربه نبوی با تجربه دینی نیست.
رحمتی با اشاره به نظر ابن‌سینا درباره تجربه دینی عنوان کرد: ابن‌سینا معتقد است تجربه دینی به تجربه نبوی نمی‌رسد چرا که او نبی را از فیلسوف متمایز می‌کند و معتقد است تجربه دینی حکیم یا فیلسوف از جنس تجربه نبوی نیست بر همین اساس برای نبی سه مولفه برمی‌شمرد.
به گفته رحمتی، ابن سینا معتقد است پیامبر عقل قدسی دارد و در مرتبه بالاتری از حکیم قرار دارد. پیامبر از جودت خیال برخوردار است و برخلاف فیلسوف که کلیات را درک می‌کند جزئیات را می‌فهمد و می‌تواند آن را برای بشر با زبان قابل فهم بیان کند البته خیال نبی با خیال مرسوم ما متفاوت است بدین معنی که خیال او از جنس شجره یافته است و خیال قدسی است چون پیامبر می‌تواند با این خیال با عقول مردم حرف بزند پس می‌تواند بشریت را هدایت کند از سوی دیگر پیامبر قدرت تصرف در عالم را دارد و به همین دلیل معجزه دارد و این در حالی است که فیلسوف از چنین ویژگی مبراست.
ابن سیناها عقل را حاکم کردند
آیت‌الله طه محمدی، رئیس بنیاد علمی فرهنگی ابن‌سینا نیز در ادامه این مراسم طی سخنانی گفت: هنوز در گوشه و کنار جهان کسانی هستند که روی عرفان، طب، پژوهش، فلسفه و ... حساب باز کردند و از روی عشق و علاقه در این انجمن حضور یافتند.
وی با اشاره به سالروز ابن‌سینا به تعبیر امام خمینی(ره) اشاره کرد و گفت: امام خمینی (ره) ابن‌سینا را انسانی بی‌نظیر می‌دانستند و تقدیر و سپاس از زحمات عبدالله انوار به عنوان یک ابن‌سینا پژوه که در هدف مقدس خودش فانی شده، قابل ستایش است.
رئیس بنیاد علمی فرهنگی ابن‌سینا با بیان اینکه بوعلی‌سیناها در طول تاریخ خورشید درخشان برای ساختن افکار بشر شدند، یادآور شد: آنها عقل را حاکم کردند و بشریت را به عقلانیت رساندند. امروز سنت علم منهای عقل اگرچه کیلومترها از زمین را کنده و دفینه‌های آن را استخراج کرده و کیلومترها در فضا پیش رفته اما هنوز بشر دفینه‌های عقل خود را استخراج نکرده و امروز جنگ‌های منطقه‌ای، خشونت، ترور و ناامنی به دلیل همین موضوع است.
آیت‌الله محمدی ضمن انتقاد از اینکه متاسفانه ابن‌سینا را در دنیا تنها به عنوان طبیب می‌شناسند، افزود: این در حالی است که هنرهای دیگر ابن‌سینا مهمتر از طب اوست و ایشان در عمر کوتاه خودش که زیر 50 سال بوده 150 کتاب و رساله نوشته است و همانگونه که گفتم امام خمینی (ره) با آن عظمت می‌گوید ابن‌سینا نظیر ندارد اما ما آن را دست کم گرفتیم و به آن کمتر پرداخته‌ایم.
تصحیح انتقادی و منقحی از الهیات شفا انجام نشده است
غلامرضا دادخواه نیز در ادامه این مراسم توضیحاتی را درباره پروژه‌ای که با موضوع «تصحیح الهیات شفا» ابن‌سینا در «اسکوالا نرماله سوپریوره» در شهر پیزای ایتالیا دنبال می‌شود ارایه کرد و گفت: در اجرای این پروژه که به سرپرستی پروفسور آموس برتولاچی انجام می گیرد محققانی از کشورهای
مختلف از جمله ایران، آلمان، آمریکا، و بلژیک مشارکت دارند و بودجه‌ای یک میلیون و دویست هزار یورویی از سوی دو موسسۀ اروپایی یعنی «شورای تحقیقات اروپا» و «برنامۀ هفت» برای آن در نظر گرفته شده است.
وی درباره اهمیت الهیات شفا در غرب گفت: در نیمۀ دوم سده دوازدهم میلادی کتاب «شفا» ابن‌سینا به لاتین ترجمه شد و دو بخش از آن بیش از بخش‌های دیگر در غرب اهمیت یافت که یکی از آنها کتاب نفس و دیگری کتاب الهیات بود. علی‌رغم اهمیت کتاب الهیات در سده‌های میانی تاکنون تصحیح انتقادی و منقحی از کتاب انجام نگرفته و تلاش ما در این پروژه این است که تصحیح
انتقادی خوبی از آن صورت گیرد.
این پژوهشگر با اشاره به برخی از تصحیح‌هایی که از الهیات شفا تاکنون صورت گرفته گفت: در قاهره در سال 1960 تصحیحی از این کتاب انجام گرفت اما این تصحیح نسخه‌های کهن قبل از سده هفتم را در نظر نگرفته بود. تصحیح علامه جوادی آملی نیز که براساس 5 نسخه موجود در کتابخانه شخصی ایشان بود انتقادی
نبود. دکتر حامد ناجی اصفهانی نیز براساس 7 نسخه که 4 نسخه آن از سده هفتم و پیش از آن بوده تصحیح دیگری از این کتاب ارایه کرد که اتفاقاً تصحیح انتقادی خوبی است، اما فعلاً ایشان دو مقاله از کتاب را تصحیح و منتشر کرده اند.
دادخواه با بیان اینکه دو چاپ دیگر نیز در سال‌های اخیر در مصر و
استانبول از الهیات شفا ارایه شده گفت: ما در این پروژه 200 نسخه از الهیات شفا را شناسایی کرده‌ایم که 20 نسخه آن متعلق به سده هفتم و پیش از آن است و کوشش کرده‌ایم که تمام نسخه های شروح و حواشی الهیات و ترجمه‌های کهن و نوی این کتاب را، اعم از چاپ شده و چاپ نشده، جمع‌آوری
کنیم. همچنین کنفرانسی در شهر پیزای ایتالیا در جولای سال 2015 با موضوع ترجمه لاتین کتاب شفا برگزار شد و کنفرانس‌های دیگری نیز در آینده باموضوع هایی مرتبط با شفا برگزار می‌شود.
وی در بخش پایانی سخنانش اظهار امیدواری کرد که با همکاری مراکز و نهادهای علمی ایرانی و نیز کمک‌های دولتی این پروژه بتواند با تصحیح دیگر بخش‌های شفا به کار خود ادامه دهد.
کارهای انوار در ابن‌سینا پژوهی مایه مباهات است
علی‌اصغر خسروی، رئیس فرهنگسرای ابن‌سینا در ابتدای این مراسم با بیان اینکه این فرهنگسرا بنا به رسالت خویش آیین نکوداشت بزرگان و فرهیختگان را برگزار کرده است، گفت: اگرچه در ستایش ابن‌سینا اندیشمندان هزاران سخن و صفحه نگاشته‌اند اما جرج سارتن در کتاب تاریخ علم بوعلی سینا را بزرگترین اندیشمندان برای همه زمان‌ها می‌داند.
وی در ادامه ضمن تجلیل از زحمات استاد سید عبدالله انوار، ابن‌سیناشناس افزود: وی فرهنگ‌پژوه، کتابشناس، مترجم، فرهنگ‌نویس و نسخه‌پژوهی است و از معدود ابن‌سیناشناسان کشور است که شرح و ترجمه او بر کتاب 22 جلدی ابوعلی سینا بخش کوچکی از زحمات وی در این عرصه را نشان می‌دهد. نام استاد فهرستی از پژوهش‌ها و کتاب‌های این حوزه را در ذهن متبادر می‌کند که هر کدام از آنها تلاش یک استاد تمام عیار را می‌طلبد.
رئیس فرهنگسرای ابن‌سینا تاکید کرد: انوار بیش از بیست سال ریاست بخش نسخ خطی کتابخانه ملی را برعهده داشته و تنوع مطالعات و پژوهش‌های گسترده است و کارهای ایشان درباره ابن‌سینا مایه مباهات است.
یکشنبه ۳۱ مرداد ۱۳۹۵ - ۱۰:۳۰
نظر شما