گزارش ایبنا از آیین رونمایی دو کتاب در حوزه تربیت دینی و نگاه تربیتی به توسعه
نظری: دستگاههای متولی تربیت دینی و اخلاقی دانشآموزان روی ظرفیتهای فرهنگ بومی کار کنند
مرتضی نظری در آیین رونمایی از دو کتاب «نقش شبکههای اجتماعی و مجازی در تربیت دینی فرزندان» و «نگاه تربیتی به توسعه» گفت: دستگاههای متولی تربیت دینی و اخلاقی دانشآموزان بهویژه آموزش و پرورش، بهجای فیلترینگ و محدود کردن دسترسی نسل جدید به شبکههای اجتماعی، روی توانمندیها و ظرفیتهای فرهنگ درونی و بومی خودمان کار کنند.
نظری، نویسنده کتاب «نقش شبکههای اجتماعی و مجازی در تربیت دینی فرزندان» در این آیین گفت: کتاب حاضر در 260 صفحه و 7 فصل تدوین و از سوی انتشارات «مشق شب» منتشر شده است. «کلیات»، «تربیت دینی؛ رویکردها و عوامل موثر بر آن»، «آسیبشناسی تربیت دینی»، «رسانههای اجتماعی»، «شبکههای اجتماعی»، «شبکههای اجتماعی و تربیت دانشآموزان در آیینه پژوهش» و «بحث و نتیجهگیری» فصلهای کتاب را تشکیل میدهند. این اثر عنوان پایاننامه کارشناسی ارشد من در رشته فلسفه تعلیم و تربیت است که نگارش آن یک سال به طول انجامید.
وی افزود: شبکههای اجتماعی تغییرات بسیار گستردهای را در سپهر فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران و بهویژه بین نسل جدید ایجاد کرده که در این کتاب تاثیرات استفاده دانشآموزان از شبکههای اجتماعی بر تربیت دینی و اخلاقی آنها بررسی شده است.
نظری درباره برخی نتایج حاصل از این پژوهش اظهار کرد: از جمله نتایج قابل تأمل در این تحقیق که در سطح دانشآموزان مقطع متوسطه شهر تهران انجام شده این است، خانوادههایی که فضای آگاهانهای برای دانشآموزان خود فراهم کردهاند و همچنین خانوادههایی که بین پدر و مادر و فرزندان فضای گفتوگویی وجود داشته، بسیار راحتتر و کمآسیبتر با شبکههای اجتماعی برخورد میکنند.
این پژوهشگر ادامه داد: دیگر نتیجهای که از این تحقیق حاصل شده این است که فرصتها و مزیتهای استفاده نسل نوجوان و جوان از شبکههای اجتماعی برای تربیت دینی و اخلاقی آنها خیلی بیشتر از ضعفها و تهدیدهای آنهاست. برخلاف عقیده بسیاری مبنی بر اینکه این شبکهها باعث سست شدن اعتقاد بچهها میشوند، اگر همراه با آگاهی خانوادهها باشد، مزیتهای بسیاری هم برای سلامت اخلاقی آنها دارد.
وی در این باره پیشنهادی ارائه داد و گفت: هرگونه برخورد قهری، محدودکننده و منعکننده با دانشآموزان و نسل جدید در ارتباط با استفاده آنها از شبکههای اجتماعی مجازی، نه تنها مسیر رشد اخلاقی و سلامت روان دانشآموزان را دچار انحراف میکند، بلکه آنها را نسبت به استفاده از شبکههای اجتماعی حریصتر خواهد کرد. لذا پیشنهاد میشود دستگاههای متولی تربیت دینی و اخلاقی دانشآموزان بهویژه آموزش و پرورش، بهجای فیلترینگ و محدود کردن دسترسی نسل جدید به شبکههای اجتماعی، روی توانمندیها و ظرفیتهای فرهنگ درونی و بومی خودمان کار کنند و جاذبههای تبلیغی و تربیتی را ارتقا دهند.
نظری تصریح کرد: نسل جوان امروز نسل بایدها نیست، بلکه نسل شایدهاست؛ درباره هر موضوعی پرسش کرده و از پذیرش محض و بدون چون و چرا پرهیز میکند. لذا هرگونه رفتار همراه با زور، اجبار و فشار و همچنین تهدید قطعا بینتیجه است.
غربت گفتمانی در آموزش و پرورش ایران
این نویسنده در ادامه درباره کتاب «نگاه تربیتی به توسعه» نیز افزود: این کتاب شامل 26 مقاله بوده که در پنج گفتار تنظیم و از سوی انتشارات «قطران» راهی بازار نشر شده و به ارتباط میان آموزش و پرورش و توسعه انسانی میپردازد. «آموزش و پرورش و توسعه انسانی»، «آموزش و پرورش و موانع توسعهیافتگی»، «آموزش و پرورش و سرمایه انسانی»، «آموزش و پرورش و هویت ملی» و «آموزش و پرورش و رسانه» عناوین پنج گفتار کتاب هستند.
وی گفت: آموزش و پرورش قبل از آنکه یک دستگاه اجرایی باشد، یک نهاد گسترده اجتماعی است که زیرساخت تربیتی توسعه را فراهم میآورد، اما به باور من آموزش و پرورش در ایران دچار غربت گفتمانی شده است. نمیتوانیم از توسعه حرف بزنیم، اما حاضر به پذیرش الزامات توسعه نباشیم.
نظری ادامه داد: سیاسیون، احزاب و حوزه عمومی هنوز آموزش و پرورش را در عمل جدی نمیپندارند تا در فضای فکری و گفتمانی جامعه ایران درباره نقش آموزش و پرورش در توسعهیافتگی، تحرک فکری و گفتمانی بهوجود نیاید، سخن از هر نوع تحول در آموزش و پرورش راه به جایی نمیبرد.
این نویسنده اظهار کرد: مسالهای که در 15 سال گذشته به واکاوی آن پرداختهام این بوده که آموزش و پرورش متمرکز ایران، برای همراهی با توسعه باید تن به چه تغییراتی دهد. مقالات بیست و ششگانه این کتاب از زوایای مختلف به این پرسش پاسخ میدهد.
وی افزود: مخاطبان اصلی این کتاب دانشجویان دورههای تحصیلات تکمیلی جامعهشناسی توسعه و علوم تربیتی و همچنین فرهنگیان و عموم علاقهمندان به مسایل آموزش و پرورش و توسعه هستند.
اقبال قاسمیپور، پژوهشگر برتر کشور نیز در این آیین درباره کتاب «نگاه تربیتی به توسعه» گفت: تاکنون در کشور ما به وزارت آموزش و پرورش از منظر توسعه نگریسته نشده بود و این کتاب به این امر مهم پرداخته است. در بین 30 هزار پژوهشی که مطالعه کردهام، کمترین سهم پژوهش مربوط به ارتباط آموزش و پرورش با توسعه بوده که تولید این کتاب در این زمینه غنیمتی است.
نظر شما