خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- فرانتس کافکا یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان آلمانی‌زبان است و نام او برای بسیاری از ایرانی‌ها آشناست. انتشار آثار او در دنیا چنان سروصدا کرد که افراد سرشناس زیادی در ایران مانند صادق هدایت، فرزانه طاهری و امیرجلال‌الدین اعلم را به چالش ترجمه آثارش کشاند و به همین دلیل است که ترجمه‌های متنوعی از آثار او منتشر شده است. بعد از ترجمه‌های پراکنده آثار این نویسنده در سال‌های گذشته، سرانجام تمامی آثار کافکا توسط علی‌اصغر حداد و از سوی انتشارات ماهی راهی بازار نشر ایران شد. سوم ژوئیه، زادروز این نویسنده سرشناس بهانه‌ای شد تا گفت‌وگوی کوتاهی را با علی‌اصغر حداد، داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.

حداد در معرفی کافکا به ایبنا گفت: فرانتس کافکا، نویسنده سرشناس آلمانی در شهر پراگ متولد شد. در آن زمان (قبل و کمی بعد از جنگ جهانی اول) این شهر جزو خاک امپراتوری اتریش محسوب می‌شد، به همین دلیل او را جزو نویسندگان اتریشی نیز می‌توان لحاظ کرد. او در یک خانواده مذهبی زندگی می‌کرد و شاید برخی رفتارهای پدرش باعث شد که او به مذهب و دین پناه ببرد.

وی ادامه داد: دلایل بسیاری زیادی وجود دارد که باعث ماندگاری نام کافکا شده است، اما شاید مهم‌ترین دلیل آن صاحب سبک بودن او باشد چراکه او شبیه به هیچ‌کسی نمی‌نوشت و اگر بخواهیم تعریف درستی از او داشته باشیم باید بگوییم که نوشته‌های کافکا بیش از هر شخص یا سبکی شبیه به خودش است.

این مترجم زبان آلمانی، با اشاره به دیدگاه کافکا و نوشته‌هایش گفت: همان‌طور که توضیح دادم او شبیه خودش است و نگاه خودش را دارد. بنابراین برخلاف سایر نویسندگان نمی‌توان مکتب یا دیدگاهی را به او نسبت داد؛ برای مثال کسی نمی‌تواند ادعا کند که او رئالیست یا سوررئالیست است و به عبارتی، اندیشه‌های کافکا در دیدهای محدود نمی‌گنجد.

حداد با اشاره به آثار این نویسنده آلمانی عنوان کرد: ۵۰، ۶۰ داستان کوتاه و ۳ رمان از این نویسنده باقی‌مانده است که هر ۳ رمان ناتمام مانده‌اند، اما جالب است بدانید که این ناتمام ماندن نه تنها مانع از چاپ نشدن این آثار نشده، بلکه این رمان‌ها را جذاب‌تر کرده و باعث شده که مخاطبان زیادی شیفته آثارش باشند.

وی ادامه داد: یکی از دلایل جذابیت دیوان حافظ این است که این اثر را هرکس با هر دیدی می‌تواند تفسیر کند و آثار کافکا نیز دقیقاً همین ویژگی را دارند. شاید از نظر عده‌ای این کتاب‌ها مذهبی، از دید گروهی ادبی و از نگاه دسته‌ای دیگر فلسفی باشند. در واقع این برداشت‌های متنوع ویژگی منحصر به فرد آثار کافکاست و شاید به همین دلیل است که تفسیرهای بسیار زیادی از آثار او منتشر شده و به نظرم هنوز هم جا برای اظهار نظرهای جدید وجود دارد.

این مترجم آثار کافکا در توضیح تفسیر ثابت نداشتن آثار این نویسنده گفت: برای فهم بهتر این موضوع، به بیتی از حافظ اشاره می‌کنم. اگر به بیت «دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند/ گل آدم بسرشتند و به پیمانه زدند» دقت کنید، متوجه می‌شوید که این بیت را می‌توان به شکل‌های مختلف تفسیر کرد. آثار کافکا نیز مانند این آثار هستند.