کتاب «مطالعات شهروندی: رویکرد شهروندمدار به مدیریت دولتی» نوشته عباس نرگسیان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران به ترسیم دقیق رابطه دولت و شهروندان از جنبههای گوناگون میپردازد.
نرگسیان در مقدمه کتاب درباره رشته مطالعات شهروندی مینویسد: «مطالعات شهروندی، رشته زنده و پویایی است که گزارههای اصلی علوم انسانی و اجتماعی را با شیوههای مهمی مورد بحث و تردید قرار میدهد؛ به این معنا که این رشته قصد دارد در سالهای آینده، شاهد برنامهها و تخصصهای جدید و در نهایت پدیدآمدن یک حوزه مطالعات میان رشتهای در دانشگاههای مختلف جهان خواهیم بود.
بیتردید، رشد کمی یک رشته نمیتواند به عنوان معیاری از کیفیت دانشگاهی یا تأثیر علمی و نظری آن در نظر گرفته شود. به هر حال، براساس شواهد و مدارک فزاینده، مطالعات شهروندی به عنوان یک رشته نوپا، اثری مهم در تفکر ما درباره اقدامات شهروندی دارد. اهمیت تطبیق برخی اشکال متمایز شهروندی در عدم کفایت شهروندی مدرن لیبرال در حال حاضر تا حد زیادی مورد قبول همگان است. در نتیجه، مطالعات شهروندی برای گروههای متعدد در بخشهای مختلف جهان برای تصویب دعاویشان برای به رسمیت شناخته شدن و شهروندی این امکان را فراهم آورده است.»
مولف معتقد است، مطالعات شهروندی نهایتاً افرادی را که از نابرابریهای بسیاری در جهان رنج میبرند، مورد خطاب قرار میدهد و به نظر میرسد که عرصه ایجاد این نابرابریها در حوزه عمومی است. لذا، نقش دولت در کاهش این نابرابریها بسیار حیاتی است. نقش دولت و رابطه آن با شهروندان نه تنها در ذهن مردم، بلکه در تفکر علمی نیز دستخوش تغییر و تحولات اساسی شده است.
در یک محیط به سرعت در حال تغییر، مدیریت دولتی یک وظیفه عمده و یک هدفی جدید دارد که باید به طور واضح شناخته شود که میتواند برای ایجاد روابط متقابل بین دولت و شهروندان به عنوان بهترین وسیله دموکراسی و شهروندی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین این کتاب قصد دارد مطالعات شهروندی را با رویکرد شهروندمدار به مدیریت دولتی رصد کند و از این رهگذر به ترسیم دقیق رابطه دولت و شهروندان از جنبههای گوناگون بپردازد.
کتاب شامل سه بخش است، بخش اول به کلیات اختصاص دارد و شامل سه فصل میشود. در فصل اول کتاب تعاریف، مفاهیم و رویکردهای شهروندی بحث شده است. فصل دوم کتاب به مبانی سیاسی، قانونی و اجتماعی شهروندی اختصاص دارد و در فصل سوم نیز مفاهیم نزدیک و تا حدودی همپوشان دموکراسی، شهروندی و مشارکت از نظر خواهد گذشت.
بخش دوم کتاب دربرگیرنده اشکال گوناگون شهروندی بهویژه در ارتباط با اشکال گوناگون اداره دولت و حکومت است و شامل چهار فصل میشود. این اشکال شامل شهروندی بازار (فصل چهارم)، شهروندی دیجیتال (فصل پنجم)، شهروندی جنسیتی (فصل ششم) و شهروندی جهانی (فصل هفتم) است.
در نهایت، بخش سوم کتاب نیز به رابطه شهروندی و مدیریت دولتی میپردازد که شامل دو فصل است، فصل هشتم، روابط شهروندان ـ اداره رصدیابی میشود. در فصل نهم، درباره نظریهها و سازوکارهای تقویت شهروندی بحث میشود و در نهایت در فصل پایانی (فصل دهم) کتاب، مباحث مطروحه در فصول نهگانه تحت عنوان چهار مقوله نوع شناسی نظریههای شهروندی، بازآفرینی دولت یا بازآفرینی خودمان، کیفیت خدمات برای شهروندان و نقش شهروندان در اداره مورد بررسی قرار میگیرد و نتیجهگیری به عمل میآید.
کتاب «مطالعات شهروندی: رویکرد شهروندمدار به مدیریت دولتی» با شمارگان هزار نسخه در 260 صفحه به بهای 12 هزار تومان از سوی انتشارات دانشگاه تهران در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است.
نظر شما