مهدی قربانی، محقق و مصصح آثار حوزه فلسفه اسلامی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ضمن اشاره به کم‌کاری مسلمانان در راستای احیای تراث اسلامی گفت: بسیاری از اسناد و نسخه‌های خطی در جهان اسلام وجود دارد، که بکر و دست‌نخورده باقی مانده و بسیاری دیگر به انحای مختلف از مرزهای جهان اسلام خارج شده است.
 
محققان جهان اسلام، احیای رساله‌ها را دریابند

وی با اشاره به فهرست‌نویسی 10 هزار رساله خطی فارسی و عربی در کتابخانه هلند اظهار کرد: کارکردن بر تراث و احیای آن از انگیزه و علاقه شخصی محققان نشات می‌گیرد. با وجود فعالیت‌ موسسه‌هایی نظیر، مرکز پژوهشی میراث مکتوب و بنیاد پژوهش‌های اسلامی و تلاش این دو مرکز برای احیای نسخه‌های خطی هنوز بسیاری از آثار مورد غفلت واقع شده‌اند.
 
قربانی با تاکید بر ادعای جهان اسلام در احیای تراث اسلامی، افزود: محققان جهان اسلام مدعی کار و تصحیح بر آثار خطی اسلامی، متعلق به حکما و علما هستند، اما کم‌کاری محققان جهان اسلام نیز در این میان قابل انکار نیست. بنابراین انتظار داریم، محققان بیش از این بر احیای میراث فکری و سنت فلسفی تمرکز داشته باشند.

چراغ خاموش دستگاه‌های فرهنگی در حمایت از آثار خطی اسلامی

مدیر انتشارات «قاف مشهد الرضا» ادامه داد: من به عنوان یکی از مصححان آثار خطی حوزه اسلام و فلسفه، جزو کوچکی هستم که به وسع خودم در این حوزه کار می‌کنم، اما تنگناهای مالی نیز در این میان قابل چشم‌پوشی نیست، زیرا این رساله‌ها و آثار مخاطبان خاص خود را دارد و متاسفانه برخی از دستگاه‌های فرهنگی نیز فتیله حمایت از این آثار را به کلی پایین کشیده‌اند.
 
وی با اشاره به اتمام تصحیح رساله 70 صفحه‌ای «جنات‌الخلود» علامه سید محمدرضا خاتون‌آبادی، گفت: این رساله را در 700 صفحه تصحیح و برای تصحیح آن مبلغ 10 میلیون تومان هزینه کردم و برای چاپ آن نیازمند حامی مالی هستم. این رساله، یکی از رساله‌های مهم و موثر در جهان اسلام است که مورد توجه علاقه‌مندن به فلسفه و محصلان دروس حوزه علمیه است.
 
قربانی ادامه داد: سید محمدرضا خاتون آبادی از علمای فاضل اهل اصفهان است که در سال 1135 هجری قمری از دنیا رفته است. این اثر علاوه بر نسخه خطی به‌صورت چاپ سنگی نیز منتشر شده است. شکل و نمای ظاهری اثر در چاپ سنگی در قطع کاغذهای «ب 4» است و شامل 28 جدول است.

مرحوم علامه خاتون‌آبادی نیز در پایان نسخه خطی این اثر نوشته است:‌ «راضی به چاپ مجدد این رساله نیستم مگر کاغذ و پرگار و خط‌کش مناسب فراهم بیاید.» مرحوم علامه تصور نمی‌کرد که زمانه با پیشرفت مواجه می‌شود، بنا به این وصیت از چند تن از مراجع استفتاء کرده و سپس کار تصحیح بر این نسخه را آغاز کردم.
 
وی با بیان این‌که، نسخه خطی اثر را از کتابخانه آستان قدس دریافت کرده و در هنگام تصحیح متن را با چاپ سنگی نیز مقابله کرده است، افزود: «اسما الحسنی»، «معرفی پیامبران» از جمله بخش‌های مختلف این رساله است. در نسخه تصحیح شده، اضافات و توضیحات با سایز متفاوت در نسخه نهایی گردآوری شده است. باید به این نکته نیز اشاره کنم که «شیخ عباس قمی» در کتاب «منتهی‌الامال » بارها به این اثر علامه خاتون‌آبادی اشاره کرده است.

مدیر انتشارات «قاف مشهد الرضا»، «خواص حیوانات» را دیگر رساله تصحیح شده از سوی خود معرفی کرد و گفت: این رساله به زبان عربی و از سوی «دومیری» یکی از حکمای مصری تالیف شده است. بخشی از این اثر که هم‌اینک تصحیح آن به اتمام رسیده از سوی یکی از منشی‌های شاه عباس به زبان فارسی ترجمه شده است. چاپ سنگی این اثر را برای تصحیح از دوستی در همدان امانت گرفتم.

بنا به گفته، مهدی قربانی، «جنات الخلود» و «خواص حیوانات» از سوی انتشارات «قاف مشهد‌الرضا» منتشر می‌شود.