به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «سعدی» به قلم محمدعلی همایون کاتوزیان با برگردان کاظم فیروزمند از مجموعه سازندگان جهان ایرانی - اسلامی از سوی نشر نامک منتشر شد.
پشت جلد کتاب آمده است: «سعدی یکی از بزرگترین شاعران و نثرنویسان در زبان فارسی است در عصر خود به معرفت و حکمت شهره بود و گاهی گفته می‌شود که صد سال عمر کرده است او فرزانه‌ای بسیار سفر، پندآموز و آزاداندیش و حکیمی به معنای عام م خاص آن بود.»
همایون کاتوزیان درباره علاقه خود به مولف بوستان و گلستان می‌نویسد: «من با ادبیات کهن و نوین فارسی بزرگ شدم و نخستین سخن‌پرداز کلاسیک که شناختم سعدی بود و از آن پس مطالعه آثار را از دست ننهادم. مدتی طولانی کارها و علائق دیگری مرا از نوشتن درباره سعدی بازداشت (جز مقاله‌ای که در 1990 برای کنفرانسی نوشتم) تا آنکه تصمیم گرفتم به این مهم بپردازم و درباره او و آثارش سلسله مقالاتی به هم پیوسته بنگارم. حاصل کار، هفده مقاله‌ای است که انتشار یافته و سه مقاله دیگر که در ایران‌شناسی در می‌آید و در «کتابنامه برگزیده» این کتاب ذکر شده است. سلسله مقالات تکمیل شده، در یک جلد، به دست ناشر ایرانی‌ام، نشر مرکز، انتشار یافت.»
این مولف، منتقد ادبی و پژوهشگر حوزه تاریخ و سیاست با اشاره به محتوای کتاب سعدی آورده است: «محتوای کتاب حاضر نشان خواهد داد که این اثر صرفا متکی بر مطالعه عمیق و نیز انتقادی آثار سعدی نیست، بلکه بر آشنایی نزدیک با کل پیکره ادبیات کلاسیک فارسی، با تاریخچه آن، قالب‌ها و محتواها، ژانرها و سبک‌ها، عروض، صنایع بدیعی و صناعات ادبی آن نیز تکیه دارد. فرصت نگارش کتاب از مجموعه انتشارات oneworld به سرویراستاری پاتریشیا کرون، برایم فراهم ساخت و کتاب جزو آن مجموعه انتشار می‌یابد. این ادای دینی است و امید که خوانندگان را، از عام و خاص، مقبول افتد.»
کاتوزیان می‌افزاید:«یک پژوهش اخیر غربی سعدی را اومانیستی ایرانی توصیف کرده است. به خصوص نمونه‌های رواداری دینی سعدی را شاهدی بر اومانیسم او ذکر می‌کند. گرچه لازمه‌های انواع دینی و غیر دینیِ اومانیسمِ اروپایی بسی فراتر از آن است. مگر آنکه اومانیسم در معنای دقیق تاریخی‌اش به کار نرفته باشد. به علاوه، چنان‌که گفته شد، سعدی جاذبه زیادی هم برای متفکرانِ روشنگری (خردگرا) و هم ضد روشنگری (رمانتیک) قرن هجدهم داشته است.» (ص 21)
سروده‌های عشق و چکامه‌های زیبایی سعدی
در بخشی از کتاب با عنوان «سروده‌های عشق و چکامه‌های زیبایی سعدی» آمده است: «هیچ شاعر کهن فارسی، عاشقی بزرگتر و شیداتر از سعدی نیست. حتا می‌توان ادعای بزرگتری کرد و گفت او بزرگترین عاشق و به‌راستی بزرگترین غزلسرای عشق بشری در شعر کهن فارسی است. در عین حال تاثیر بوستان و گلستان چندان عظیم بوده است که بر کار او به عنوان شاعر غزلسرا سایه افکنده است. نه تنها در مقایسه با آن دو کتاب، به ویژه گلستان، غزلیات او به ندرت به زبان‌های غربی ترجمه شده، بلکه حتا در ایران غزل‌های سعدی هرگز چندان که شایستگی داشته است، مگر در آواز و موسیقی سنتی ایرانی، قدر ندیده و مورد توجه قرار نگرفته است. سعدی، در کنار حافظ و مولوی، یکی از غزلسرای بزرگ همه دوران‌هاست.
سعدی پیشگام عشق بشری و عشق زمینی است؛ مولوی پیشاهنگ عشق صوفیانه، پیشگام شوق صوفیانه بازگشت به اصل و منشا هستی و یکی شدن با آن است. حافظ این دو را درهم می‌آمیزد به گونه‌ای که بیشتر در اثری واحد با شور و شکوهی یکسان پدیدار می‌شوند، یا جلوه‌گری نوعی از عشق مستلزم وجود نوع دیگر است و بدین سان در شعر واحدی دو لایه معنایی وجود دارد. بسیاری از ناقدان و دانشوران قدیم، ایرانی و غربی، عاشقانه‌های سعدی را صوفیانه انگاشته‌اند. مثلا، پژوهشگر متاخر انگلیسی رینولد نیکلسون همین نظر را دارد و جای تعجبی نیست که می‌افزاید با وجود تغزل عالی سعدی، تصوفش بی‌مایه است. پژوهشگر و شاعر ایرانی، غلامرضا رشیدیاسمی نیز کل غزلیات سعدی را صوفیانه و رمزی دانسته اما برخلاف نیکلسون آن‌ها را عمیق و گیرا می‌داند.»
کتاب در 160 صفحه، شمارگان یکهزار نسخه و به بهای 12 هزار و 500 تومان از سوی نشر نامک منتشر شده است.
چهارشنبه ۱ اردیبهشت ۱۳۹۵ - ۱۱:۲۵
نظر شما