دكتر احسان مقدس، مترجم و مدیرمسئول انتشارات «نیلوبرگ» در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) درباره انتشار کتاب «سر الأسرار» اظهار کرد: «سر الأسرار» از كتاب‌های محمدبن زكريای رازی در زمینه كيمياست. رازی اين كتاب و كتاب «الأسرار» را برای يكی از شاگردانش «محمدبن يونس بخاری» به رشته تحرير درآورد. «الأسرار» و «سر الأسرار» هرچند كه دو كتاب منفصل هستند، اما در حقيقت مكمل هم بوده و رازی در لابه‌لای صفحات كتاب «سر الأسرار» بارها به مندرجات كتاب «الأسرار» اشاره می‌كند.
وی افزود: «سرالأسرار» كتابی به نسبت مختصر است كه رازی آن را پيش از مرگ خود تأليف كرد. اين كتاب به همراه «الأسرار» از نوشته‌های مسلَّم، حكيم محمد بن‌زكريای رازی است و تاكنون كسی درباره صحت انتساب اين دو كتاب به رازی شک و ترديدی به خود راه نداده است. رازی كتاب «سرالأسرار» را پس از كتاب «الأسرار» به رشته تحرير درآورده و در كتاب «سرالأسرار» به وفور با جمله «فی كتابنا الاول» به «الأسرار» ارجاع می‌دهد.
مقدس ادامه داد: اين دو كتاب هميشه باهم اشتباه گرفته می‌شدند و اين امر حتی موجب شد كه يكی از مستشرقان به نام «يوليوس روسكا» كتاب «الأسرار» را به نام كتاب «سر الأسرار» به آلمانی ترجمه و منتشر کند. اين اشتباه همچنين در بين كتابشناسان و محققان نسخ خطی نيز پديد آمده و در بسياری از فهرست نسخ خطی در ايران و در ساير كشورهای جهان اين موضوع ديده می‌شود.
مدیرمسئول انتشارات «نیلوبرگ» گفت: كتاب «الأسرار» پنجاه سال قبل به قلم استاد محمد‌تقی دانش‌پژوه، تصحيح و مقابله شده و از سوی انتشارات دانشگاه تهران منتشر شد. در همين كتاب، استاد دانش‌پژوه چاپ تصويری نسخه خطی «سر الأسرار» را كه متعلق به كتابخانه دانشگاه و تصويری از نسخه خطی گوهرشاد بود نيز منتشر كرد. این کتاب با استفاده از دو نسخه خطی متعلق به كتابخانه دانشگاه تهران و كتابخانه مجلس شورای اسلامی تصحيح و مقابله با متن شده است.
وی با اشاره به نقل قول‌هایی درباره این کتاب اظهار کرد: فؤاد سزگين در اين‌باره می‌گويد: «اثر اصلی رازی در كيميا‌گری «الأسرار» است كه در دست‌‌نويس‌ها و ترجمه‌های لاتينی با كتاب «سر الأسرار» اشتباه گرفته می‌شود و در حقيقت «سر الأسرار» تصحيح و تنقيحی از كتاب «الأسرار» خود مؤلف است.»
مقدس افزود: كتاب شامل باب‌های منفصلی است كه رازی در هر باب مطالبی را درباره يكی از اصول عملی «كيميا» مطرح کرده است؛ البته باب‌ها ترتيب و نظم خاصی ندارند و رازی بنا به اولویت مطالب را تقدم و تأخر داده است. علاقه‌مندان به تاريخ علوم و كيميا همچنین علاقه‌مندان به ميراث فرهنگی مخاطبان اصلی این کتاب هستند.
نخستین چاپ متن تصحيح شده کتاب «سرالأسرار» با شمارگان 200 نسخه در 42 صفحه به‌بهای پنج هزار تومان هفته آینده از سوی انتشارات نیلوبرگ راهی بازار نشر می‌شود.
دوشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۴ - ۱۳:۵۹
نظر شما