گزارش صوتی این نشست را اینجا بشنوید.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نکوداشت پروفسور اولريش مارزلف، شرق‌شناس و پژوهشگر ادبيات فولكلور ایران به مناسبت سی و پنج سال ایران‌شناسی او به همراه رونمایی از کتاب 20 مقاله در باب چاپ سنگی شنبه هشتم اسفندماه با حضور چهره‌های فرهنگ و هنر در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار شد.

در این نشست مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب، علی بوذری، سردبیر فصلنامه نقد کتاب‌ هنر، رکسانا زنهاری، پژوهشگر و محمدجواد احمدی‌نیا، پژوهشگر و مترجم درباره این شرق‌شناس و پژوهشگر ادبيات فولكلور ایران سخن گفتند.
 
خشوع و تواضع ویژگی بارز مارزلف است

غلامی‌جلیسه گفت: خوشحالم از اینکه در روزهای پایانی سال در برنامه‌ای متفاوت افتخار این را دارم که در خدمت پروفسور مارزلف باشیم و چه افتخاری بالاتر از اینکه قدردان زحمات گرانقدر دوست و استاد ارجمندی باشیم که عمر خود را در راه اعتلای ایران گذاشت و اتفاقات خوبی را برای معرفی فرهنگ، زبان و ادبیات ایران در اقصی نقاط جهان رقم زد.
 
وی عنوان کرد: مارزلف از نظر اخلاقی از خشوع و تواضعی برخوردار است که این نکته در برخوردش با دیگران چه یک فرد معمولی، چه استاد دانشگاه یا یک انسان خاص کاملا مشهود است. این ویژگی باعث شده تا با هیچ‌کس از موضع بالا رفتار نکند. صمیمیت رفتار وی را کمتر می‌توان در اشخاص همتراز او دید؛ کسانی که با کمی دانش و مدرک جمع کردن احساس می‌کنند متفاوت‌تر از دیگران هستند.
 
مدیرعامل موسسه خانه کتاب بیان کرد: نکته بارز مارزلف این است که تلاش کرده با آثارش پرچم ایران‌شناسی را در کشورها و حوزه‌های مختلف برافراشته نگه دارد. آن‌قدر که وی در سخنرانی‌ها، سمپوزیوم‌ها و کنفرانس‌ها از ایران سخن گفته، امروزه کمتر دیده‌ام که یک ایرانی درباره ایران چنین کند.
 
انتشار «آلبوم شاهنامه» و علاقه‌ مارزلف به داستان‌های مردمی

غلامی‌جلیسه افزود: آثار و تلاشی که مارزلف در حوزه ایران‌شناسی انجام داده، گویای این است که با عشق و علاقه این پژوهش‌های علمی را انجام می‌دهد و این تلاش عاشقانه ارزشمند است و همین باعث شده شاهد آثار ارزشمند و پرمغزی از وی باشیم.
 
وی ادامه داد: درباره چاپ سنگی که به نوعی حوزه تخصصی بنده به شمار می‌آید، باید این نکته را عرض کنم که قبل از ورود مارزلف به این حیطه، تنها کاری که انجام شده، مقاله‌ای از رابینسون بود که تنها مقاله آکادمیک هنر تصویرسازی در کتاب‌های چاپ سنگی به شمار می‌آمد اما افراد دیگری مانند فلور، براون و خانم شکلوا در این حوزه ورود کردند که عمدتا محدوده پژوهش‌های آنها مباحث تاریخ چاپ یا فهرست‌نگاری کتاب‌های چاپ سنگی بود.

غلامی‌جلیسه ادامه داد: مارزلف به دلیل علاقه‌ای که به حوزه مردم‌شناسی و داستان‌های مردمی داشت به نحوی وارد این حوزه شد که بیشتر با نگاه مردم‌شناسی این کتاب‌ها برایش اهمیت پیدا کرد و از این‌رو پژوهش خود را درباره این موضوع آغاز و نخستین اثری که در این زمینه در ایران منتشر کرد کتاب «آلبوم شاهنامه» بود که انصافا اثر فاخر و ارزشمندی است و دستمایه تحقیقات و پژوهش‌های مفیدی درباره چاپ سنگی آن هم از نوع شاهنامه شد.
 
تحقق شکل آکادمیک هنر چاپ سنگی با آثار مارزلف

این پژوهشگر حوزه کتاب‌های چاپ سنگی اظهار کرد: اثر دیگر وی «تصویرسازی داستانی» با نگاهی به کتاب‌های چاپ سنگی بود که از سوی انتشارات بریل منتشر شد و در همان سال در جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی به عنوان اثر برگزیده قدردانی شد. این کتاب از سوی شهروز مهاجر  متاسفانه با تاخیر در ایران ترجمه شد اما پس از ترجمه نیز مورد استفاده و سوءاستفاده بسیاری قرار گرفت؛ اثری که بعد از ترجمه تجدیدچاپ شد و تجدید چاپ آن حاکی از خلاء اساسی و جدی در این حوزه بود.
 
غلامی‌جلیسه بیان کرد: بنده به جرات پژوهش در حوزه هنر چاپ سنگی در ایران را به قبل و بعد از مارزلف تقسیم‌بندی می‌کنم زیرا به نظر بنده عمده تحقیقات و مقاله‌هایی که درباره هنر کتاب‌های چاپ سنگی در ایران انجام شد بعد از چاپ اثر وی، شکل جدی و آکادمیک به خود گرفت. تا قبل از مارزلف در این رابطه در ایران تنها یک مقاله از سعید نفیسی در زمینه کتاب‌های مصور چاپ سنگی در سال 1325 منتشر شده بود که آن هم کار عمیقی نبود. در اصل انتشار کتاب مارزلف این امکان را به ما داد تا نگاهی دقیق‌تر، ظریف‌تر و آکادمیک‌تر به کتاب‌های چاپ سنگی داشته باشیم.

وی افزود: انتشار کتاب «تصویرسازی داستانی» که نخستین بار در سال 2001 از سوی انتشارات بریل به چاپ رسید، کار ارزشمندی بود زیرا انتشار آن از سوی یک ناشر خارجی باعث شد تا این وجه از هنر ایران نمود بین‌المللی پیدا کند و معرفی شود که این کار به نوبه خود اتفاق بسیار مبارک و خجسته‌ای است. بعد از چاپ این اثر و مقاله‌های متعددی که مارزلف به مناسبت‌های مختلف در حوزه هنر کتاب‌های چاپ سنگی در مجلات مختلف نوشت عملا نگاه جهانیان به این وجه از صنعت چاپ که وجه متمایز ما در جهان به شمار می‌آید بیشتر و ویژگی‌های بصری و هنری آن با کمک وی نمایانده شد و این‌گونه بسیاری ملتفت شدند که هنر چاپ در ایران مانند هنر کتاب‌آرایی و کتابسازی یک هنر کاملا بومی و خاص خود ایران است.

گزارش تکمیلی این نکوداشت به زودی منتشر می‌شود.