به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نخستین چاپ کتاب «جنبه‌‌های بهداشتی و زیست‌محیطی منابع روشنایی» نوشته مشترک حمید‌رضا خادم بروجردی، تیکا سهراب، کیان نجف‌زاده، رضا صمدی و غلامرضا کبریایی طبری در چهار فصل با عنوان‌های «اثرات بهداشتی و درمانی منابع نور»، «آلودگی‌های زیست‌محیطی و منابع روشنایی»، «جیوه و اثرات و کاربردهای آن» و «بازیافت لامپ» از سوی انتشارات سازمان بهرهوری انرژی ایران (سابا) منتشر شده است.
آشنایی با اثرات بهداشتی و درمانی منابع نور
نویسندگان در نخستین فصل کتاب «اثرات بهداشتی و درمانی منابع نور» به موضوعاتی مانند اثرات بهداشتی منابع نور، اثرات نور طبیعی، اثر بر جذب کلسیم و درمان زردی نوزادان پرداخته‌اند.
در این فصل درباره «تاثیر نور لامپ بر درمان زردی نوزادان» می‌خوانیم: «دانشمندان، مطالعات متعددی در ارتباط با استفاده از نوردرمانی جهت درمان هایپر بیلی‌روبین، انجام داده‌اند، تا جایی که اثرات پرتو‌دهی با نور (به‌ویژه نورآبی در محدوده 440 تا 470 نانومتر) به‌عنوان یک روش جایگزین برای درمان‌های متداول، ثابت‌شده و در برخی بیمارستان‌ها به‌عنوان درمان استاندارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. نوردرمانی از طریق تبدیل به ایزومر بیلی‌روبین در بدن نوزاد و سپس ترکیباتی که از طریق ادرار و مدفوع دفع می‌شود، بر درمان مواردی از زردی نوزادان تاثیر دارد.»
در ادامه این مبحث اشاره شده که ورتمن (در سال 1975) پیشنهاد کرد که از نور با طیف کامل به‌جای نور آبی استفاده شود، زیرا منابع نور با طیف کامل، دارای انرژی متمرکز قابل‌توجهی در ناحیه آبی بوده و تاثیر بیشتری دارند. همچنین لامپهای دارای طیف نور کامل، دارای وضوح رنگ آبی بهتری نسبت به لامپهای تکفام آبی متداول هستند که امکان تشخیص راحت تغییر رنگ پوست نوزادان را فراهم میکند.
راهکار‌های حفظ محیط زیست در برابر خطرات لامپ‌ها
مصرف انرژی در بخش روشنایی، حفاظت از محیط زیست با استفاده از لامپهای با بهرهوری بالا و کاهش گازهای گلخانه‌ای با تغییر منابع روشنایی، از مهمترین مباحث مطرح شده در دومین فصل کتاب هستند. نویسندگان درباره «راهکار‌های حفظ محیط زیست در برابر خطرات لامپ‌ها» در این فصل آورده‌‌اند: «آنالیز چرخه حیات، روشی برای ارزیابی اثرات زیست‌محیطی یک محصول در زمان استفاده از منابع برای تولید آن تا پایان عمر محصول است.»
در فصل دوم کتاب و در صفحه 36 در ادامه این بحث آمده که بیشترین میزان مصرف انرژی در مرحله ساخت لامپهای رشته‌ای، مربوط به تولید آلومینیوم برای پایه لامپ است، در صورتی‌که بیشترین میزان مصرف انرژی در لامپهای کممصرف، هنگام چاپ برد مدار و در مرحله ساخت لاست اتفاق می‌افتد. نتایج مطالعات فوق برای لامپهای LED نشان می‌دهد که بیشترین پتانسیل گرمایش جهانی به‌دلیل مصرف بالای برق، جهت تولید آلومینیوم مصرفی مورد استفاده در هیت‌سینک و همچنین تولید بالاست.
نکاتی درباره اثرات و کاربردهای جیوه
سومین فصل کتاب با عنوان «جیوه و اثرات و کاربردهای آن» به موضوعاتی مانند جیوه و اثرات آن، انواع لامپهای جیوه‌ای، لامپ فلورسنت، کل جیوه مصرفی در لامپ و ایمنی در برابر خطرات جیوه اختصاص دارد.
در این فصل درباره لامپ فلورسنت به‌عنوان یکی از انواع لامپهای جیوه‌ای آمده است: «این نوع لامپ‌ها، تحت‌فشار گاز بسیار کم، کار می‌کنند. دو الکترود در لوله‌ای که با بخار جیوه کم‌فشار و گازهای بی‌اثر مانند آرگون و کریپتون پرشده است، وجود دارد که با عبور جریان الکتریسیته از میان آن‌ها نور تولید می‌شود. جریان الکتریسیته، بخار جیوه درون لوله را برانگیخته میکند، انرژی ساطع شده اصولا در محدوده ماوراء بنفش است و این انرژی سبب شفاف شدن فسفر موجود بر روی جداره داخلی لوله گشته که نور ماوراء بنفش به نور مرئی تغییر میکند.»
شرایط بازیافت لامپ در کشورهای مختلف
«بازیافت لامپ» آخرین فصل کتاب حاضر است که در آن به فرایند بازیافت لامپ، مراحل کلی عملیات بازیافت، انواع روش‌های جمع‌آوری لامپهای CFL سوخته، شرایط بازیافت در برخی کشور‌ها، شرایط بازیافت در کشور بلژیک، بالتیک، بلغارستان، فرانسه، آلمان و رومانی اشاره شده است.
در بخشی از این فصل آمده که در کشور فرانسه 36 درصد از لامپهای CFL و فلورسنت جمع‌آوری شده است. این جمع‌آوری 55 درصد توسط جمع‌کنندگان زباله، 23 درصد از سوی توزیع‌کنندگان لامپ، 15 درصد از سوی شرکت‌های نصب و بقیه از سوی شهر‌داری‌ها و به‌طور مستقیم از سوی مصرف‌کنندگان صورت گرفته است. سال 2005 در این کشور، برای جمع‌آوری و بازیافت انواع لامپهای کممصرف، توسط حکم صادره از طرف دولت مالیات وضع شد.
نخستین چاپ کتاب «جنبه‌‌های بهداشتی و زیست‌محیطی منابع روشنایی» با شمارگان دو هزار نسخه در 104 صفحه، از سوی انتشارات سازمان بهرهوری انرژی ایران (سابا) منتشر شده است.
سه‌شنبه ۲۷ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۱:۰۰
نظر شما