خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین- سیاست و عکس به صورت خودکار وارد ذهن خواننده نمی‌شوند اما تصاویر سیاسی همیشه جای خود را بین مخاطب باز می‌کنند. کتاب‌ها تصویری روشی آسان برای بیان مفاهیم چالشی و پیچیده از موضوعات حقوق زنان گرفته تا تغییرات آب و هوا، جنگ، مهاجرت و قوانین مهاجرت فراهم می‌کنند.
سال گذشته ملک‌الشعرای کودکان «کریس ریدل» کتاب تصویری به نام «کتاب کوچک آزادی‌های بزرگ من» درباره قانون حقوق بشر را با همکاری سازمان حقوق بین‌الملل منتشر کرد. حق زندگی، آزادی، رهایی از شکنجه، دفاع در برابر بردگی به صورت طراحی‌های کودکانه و تأثیرگذار که البته گاهی به شکل حیوانات اسطوره‌ای و آزادی‌های انتزاعی درمی‌آید ارائه شده‌اند. کتاب زیبایی است که داستان ندارد و زمینه مناسبی برای گفت‌وگو با کودکانی فراهم می‌کند که درباره مسائل جهانی و قوانین دنیا کنجکاو یا از قساوت‌ها و اتفاقات گزارش شده در اخبار دچار شوک هستند.
کتاب ارزشمند دیگری که در حوزه کتاب کودک نگاه‌ها را به سمت سیاست سوق داده است لحنی نظامی دارد. کتاب «کتاب‌فروشی کوچک و ارتش اوریگامی» فشار زیادی به مجلس وارد نخواهد کرد.(اوریگامی تصاویر و اشکال مختلفی است که ژاپنی‌ها به وسیله کاغذ درست می‌کنند.) داستان از این قرار است که وقتی فروشگاه نویسنده پرفروش برای تخریب انتخاب می‌شود «جویی» دختری اهل اوریگامی را از یک روزنامه احضار می‌کند و او هم افراد زیادی مانند «پن»، «آلیس»، و «تاد» را برای نجات کتاب‌های موردعلاقه‌شان به کتاب‌فروشی می‌برد. آنها داخل مجلس نفوذ می‌کنند اما متوجه می‌شوند که سیاستمداران مانند خوک خوابیده و خر و پف می‌کنند. وقتی دختر اوریگامی تصمیم می‌گیرد آنها را بیدار کند جناب وزیر مخالفت می‌کند و از او می‌پرسد «چرا می‌خواهی این کار را بکنی؟ هنوز زمان تعطیلات ما فرا نرسیده است!» وی در پاسخ می‌گوید «این آدم‌ها بی‌مصرف‌اند!» و به دنبال نیروی تقویتی از کتابخانه عمومی شهر می‌رود و از سازندگان تقاضای همکاری می‌کند که یک کتاب‌فروشی بزرگ‌تر از قبل بسازند. این گروه معتقدند امکان اینکه خواستار چنین برنامه‌ای نباشیم وجود ندارد و این را مجلس باید بفهمد!
نویسنده دیگری که عموماً در دنیای کتاب معروف به نگارش کتاب درباره حیات وحش است «استیو آنتونی» نام دارد. اما وی در «مارمولک سبز مقابل مستطیل قرمز» که کتابی تصویری است درباره اتفاقات جنگ می‌نویسد. در خلاصه کتاب آمده است: «مارمولک‌های سبز و مستطیل‌های قرمز با هم در حال جنگ بودند» و سپس همه بار روایت داستان با نقل‌قول مستطیل‌های قرمز و مارمولک سبز انجام می‌شود تا اینکه یکی از مارمولک‌ها می‌پرسد: «ما برای چه می‌جنگیم؟!»
متاسفانه این مارمولک زیر دست و پا له می‌شود و مرگ او منجر به جنگی بزرگ می‌شود اما در نهایت این دو گروه معاهده‌ای امضا می‌کنند تا به صورت دوستانه و مسالمت‌آمیز در کنار هم زندگی کنند. این کتاب تصاویر جدیدی به کار می‌گیرد که برای خواننده ناآشناست اما ایده جنگ را با استفاده از این تصاویر به خوبی توصیف می‌کند و از تصاویر پر وحشت اخبار در دنیا اجتناب می‌کند.
کتاب دیگر داستان تصویری «رسیدن» است که امسال ده ساله شد اما کتاب شادی است و پس از تلاش هزاران پناهنده برای یافتن مکانی امن برای زیستن و درد و رنج بسیار در دنیا تأثیرگذاری خود را از دست داده است. کتاب شاد «شان تان»، نویسنده این کتاب در انجام جزئیات با استفاده از نقاشی و گرافیک، تصاویر پرلبخند، پرندگان شاد با قسمت دیگر ماجرا که خشونت بسیار با مردمی است که خانه و کاشانه خود را رها می‌کنند و به امید امنیت به کشوری دیگر می‌گریزند در تضاد است اما سبب تعادل دنیا می‌شود. حس امید در تمام ورق‌های این کتاب جریان دارد.
البته یک چیز مشترک در همه این کتاب‌ها وجود دارد. آزادی، تخیل قوی، استقبال از مصالحه و خوشامدگویی به انسان‌های رنج‌دیده از موضوعاتی است که این کتاب‌ها قصد دارند به خواننده منتقل کنند. البته چنین آثاری برای خواندن قبل از خواب کودک و والدین مناسب نیست و آنها را نگران می‌کند.
پنجشنبه ۸ بهمن ۱۳۹۴ - ۱۲:۳۲
نظر شما