«هزار و یک شب» در پیچ و خم اعصار/ 2
موسوی: در «شب قوزی» با استفاده از «هزار و یک شب» جامعه معاصر نقد شد
وحیداله موسوی، مدرس و منتقد سینما اعتقاد دارد که فیلم «شب قوزی» ساخته فرخ غفاری یکی از بهترین اقتباسها از «هزار و یک شب» است و کارگردان در این فیلم با استفاده از عناصر متن «هزار و یک شب» جامعه معاصر خود را نقد کرده است.
وی افزود: «شب قوزی» در دوران خود فیلم پیشرویی بود. زندهیاد غفاری روایت داستان «هزار و یک شب» را با هنرمندی هرچه تمامتر به دوران معاصر منتقل و به نقد جامعه معاصر خود نیز پرداخت. فیلم با وجودی که از یک متن قدیمی اقتباس شده، اما هماهنگی عجیبی با جامعه زمان ساختش دارد.
موسوی ادامه داد: در سینمای جهان نیز یکی از بهترین اقتباسها از «هزار و یک شب» را فریتز لانگ، فیلمساز آلمانی و یکی از مهمترین و اثرگذارترین سینماگران جنبش سینمای اکسپرسیونیست آلمان انجام داد. فیلم او با عنوان «مرگ خسته» یا «تقدیر» در سال 1921 ساخته شد. این فیلم با وجودی که از «هزار و یک شب» اقتباس شده اما سرشار از مولفههای اکسپرسیونیستی است.
فیلم «شب قوزی» با اقتباس از حکایت «خیاط، احدب، یهودی مباشر و نصرانی» روایت شده در شبهای بیست و چهارم و بیست و پنجم «هزار و یکشب» در سال 1343 توسط زندهیاد فرخ غفاری ساخته شد. فیلمنامه این اثر را غفاری با همکاری زندهیاد جلال مقدم نوشت.
در این فیلم زکریا هاشمی، پری صابری، محمدعلی کشاورز، رضا هوشمند، فرخلقا هوشمند، سلمان ونوس، فرخ غفاری، خسرو سهامی، فرهنگ امیری، کرم علی رضایی و حسن فراهانی به ایفای نقش پرداختند.
فیلم «مرگ خسته» نیز با نویسندگی تئا فن هاربو و کارگردانی فریتز لانگ در سال 1921 با بازی برنهارد گوتزکه، پل بینسفت و دیگران ساخته شد.
«هزار و یک شب» نام یک کتاب بلند داستانی است که با تکنیک داستان در داستان و حول محور یک داستان واحد نوشته شده است. راوی در این کتاب، «شهرزاد» دختر باهوش وزیر است که برای فرار از کشته شده شدن توسط پادشاه، ناچار است برای او قصه بگوید. داستانهای این کتاب مجموعهای از حکایتهای هندی، عربی و ایرانی در دوران باستان و خلفای اسلامی است. 170 سال قبل، عبدالطیف تسوجی تبریزی، مامور ترجمه این کتاب به زبان فارسی شد.
در صد و هفتادمین سالگرد ترجمه هزار و یک شب به زبان فارسی، خانه کتاب در نظر دارد در همایشی یک روزه با عنوان «170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب» به این کتاب و تأثیر آن در گسترش کتابخوانی بپردازد.
این همایش نیمه نخست اسفندماه برگزار میشود و علاقهمندان میتوانند مقالات خود را برای شرکت در آن، تا ابتدای بهمن ماه به دبیرخانه ارسال کنند. برای اطلاع از جزئیات فراخوان به اینجامراجعه کنید.
سایر گفتوگوهای این پرونده را اینجا بخوانید:
ابومحبوب: دانشگاههای ایران به «هزار و یک شب» نپرداختهاند
میرعباسی: «هزار و یک شب» برای شرقیها ضرورت است و برای غربیها سرگرمی
قنواتی: ریشه «هزار و یک شب» در ادبیات شفاهی است
اقلیدی: تسوجی صاحب درخشانترین ترجمه «هزار و یک شب» است
صباحی: روش روایت و کارگردانی پازولینی مشابه فضا و روش روایت «هزارویکشب» است
مخبر: «هزار و یک شب» بیشتر قصه اقوام است تا اسطوره
عباسی داکانی: «هفت پیکر» تحت تاثیر «هزار و یک شب» نوشته شده است
فتحعلی بیگی: «غلامِ سیاه» از شخصیتهای اصلی برخی قصههای «هزار و یک شب» است
نظر شما