به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم رونمایی از مجموعه 22 جلدی شعر نوجوان با حضور علی خاکبازان، حمیدرضا شکارسری، نورا حق‌پرست، جواد محقق، کمال شفیعی و جمعی از شاعران این مجموعه صبح امروز دوشنبه (25 آبان 94) در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
 
بابک نیک‌طلب دبیر این مجموعه در این مراسم به چگونگی آغاز این پروژه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: این پروژه از هفته کتاب سال 1391 با حضور شاعران به دعوت مدیرعامل وقت کانون پرورش فکری و همت شورای شعر کانون آغاز شد. بعد از این جلسه، دبیرخانه پروژه تشکیل و در مجموع 110 عنوان کتاب از شاعران مختلف در سطح کشور جمع‌آوری و بررسی شد.
 
این شاعر نوجوان درباره این پروژه توضیح داد: تعداد 22 عنوان کتابی که امروز در قالب مجموعه تولید و رونمایی می‌شود در دو مرحله ابتدا 14 جلد و در مرحله بعد 8 جلد انتخاب شده است. همچنین 80 درصد این مجموعه از چهره‌های جدید شعر نوجوان جمع‌آوری شده است.
 
نیک طلب، استفاده از قالب‌های مختلف، وجود نگاه جدید و همچنین جدی گرفتن این گروه سنی به طور خاص را از ویژگی‌های این مجموعه عنوان کرد.
 
توجه به بداعت‌های مختلف در شعر نوجوان محسوس است
حمیدرضا شکارسری، مسئول نقد و بررسی این پروژه نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: نخستین تلاش این مجموعه این بوده که حرکتی در فرم و قالب شعر نوجوان ایجاد کند. وجود رباعی و سپیدسرایی همراه با کوتاه سرایی در این مجموعه نشان می‌دهد که شعر نوجوان ما در حال تاثیرپذیری از شعر بزرگسال است زیرا کوتاه‌سرایی از جمله ویژگی‌های شعر بزرگسال است که در این مجموعه دیده می‌شود.
 
وی در ادامه به بداعت‌های موجود در اشعار این مجموعه اشاره کرد و گفت: از جمله نقاط قوت این مجموعه بداعت در محتوا است. پیش از این مجموعه به دلیل شکنندگی روح نوجوانان، با جریانی از واقع‌نمایی در شعر نوجوان مواجه نبودیم، در حالی که امروز در این مجموعه با یک واقع‌گرایی مواجهیم. به عنوان مثال توجه به مفهوم مرگ و همچنین مفاهیم تلخ اجتماعی در اشعار این کتاب بسیار قابل توجه است. همچنین شاعر در اکثر موارد رنگ و لعاب قابل ملاحظه‌ای به شعرش نداده است. همچنین مفهوم عشق مفهومی فراگیر در اشعار است که با رویکردی نرم و مخملی مخاطب را با این مفهوم روبه‌رو می‌کند. از ویژگی‌های دیگر این مجموعه می‌توان به فراقه‌نویسی اشاره کرد، این بداعه‌سرایی‌ها به نوجوانان کمک می‌کند که آمادگی روبه‌رویی با مفاهیم کلان را در زمان ورود به جامعه پیدا کنند.
 
شکارسری اضافه کرد: همچنین بیان کردن مفهوم خود شعر از جمله مفاهیمی است که به وضوح در این اشعار دیده می‌شود. در تعداد کثیری از شعرهای این کتاب درباره مفهوم شعر صحبت می‌شود و مخاطب خارج از موضوع جذابیت روبه‌رو شدن با زبان را احساس می‌کند و توجه به نوعی زیبایی‌شناسی خاص به محتواها و قواعد گذشته دیده می‌شود. در واقع این اشعار به نوعی حرکت زیبایی‌شناسانه را نشان می‌دهند و امیدواریم از اشعار این مجموعه در کتاب‌های درسی استفاده شود.
 
شعرهای این مجموعه به شدت جزء‌نگر و عینی‌گرا هستند
این مقام مسئول درباره سایر ویژگی‌های این مجموعه نیز بیان کرد: گاهی سپیدنویسی‌ها و پیچیده‌نویسی‌هایی که در این متن‌ها ملاحظه می‌شود در شعر نوجوان بی‌سابقه است و از مخاطب نوجوان انتظار ارتقا دارد و نوجوانان را به دیدن ترغیب می‌کند. وجود شعر سپید در این مجموعه سبب می‌شود مخاطب با خواندن این اشعار حرکتی ذهنی داشته باشد. علاوه براین شعرها به شدت جزء‌نگر و عینی‌گرا هستند. البته عینی‌گرایی در شعر نوجوان کاملاً محسوس است و قبلا هم وجود داشته اما دایره واژگانی که در این مجموعه به این عینی‌گرایی وسعت می‌بخشد قابل توجه است.
 
شکارسری اظهار کرد: سرایش با موضوع و کاراکترهای واحد نخستین باری است که در قالب این مجموعه در شعر نوجوان رخ می‌دهد و با این حرکت و ارایه اشعار با یک کاراکتر یا کارکترهای واحد در یک مجموعه در واقع به سمت کتاب‌نویسی می‌رویم تا مجموعه‌نویسی. همچنین وجود بداعت در طراحی‌ها و نام‌ها سبب شده با شیوه‌ای جدید از دریچه‌ای جدید با شعر نوجوان روبه‌رو شویم. همچنین در طراحی‌ها به نوعی نشانه‌شناسانه برخورد شده است. اگر به سوی نوشتنی نشانه‌شناسانه به جای محتواگرایانه در شعر نوجوان پیش رویم حرکتی بسیار ارزشمند است و من امیدوارم که به این‌گونه مجموعه‌ها توجه بیشتری شود.
 
باید اتمسفر مشترکی بین تصویرگری کتاب‌های یک مجموعه وجود داشته باشد
کوروش پارسانژاد مدیر هنری واحد گرافیک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نیز در این مراسم گفت: بداعت موضوعی است که باید در هنر چه در حوزه تصویری چه در حوزه ادبی وجود داشته باشد زیرا اگر نباشد هنر به تکرار می‌انجامد و چیزی به آن اضافه نمی‌شود. وقتی بداعت به وجود می‌آید معمولا در دوران اول تجربه و تولدش معمولا با نقد شدیدی مخصوصا از طرف خود اهالی فن مواجه می‌شود اما به تدریج که تبدیل به یک قاعده می‌شود نه تنها مورد نقد قرار نمی‌گیرد بلکه از آن پیروی هم می‌شود.
 
وی در ادامه سخنانش به تصویرگری کتاب‌های شعر اشاره کرد و توضیح داد: در زمینه تصویرگری برای شعر باید از مرحوم مرتضی ممیز یاد کنیم که معتقد بود سخت‌ترین کار و بیهوده‌ترین کار برای یک تصویرگر تصویرسازی برای شعر نوجوان است و کتاب شعر لزوما نیازی به تصویرسازی ندارد. ای کاش جلساتی با حضور شاعران و کارشناسان این حوزه تشکیل شود و در آن در زمینه تصویرگری کتاب شعر نوجوان بحث شود و بررسی شود که آیا کتاب شعر نوجوان اصلاً نیازی به تصویرسازی دارد و اگر نیاز دارد به چه نوع تصویری نیاز دارد و بررسی شود که تا چه اندازه موضوع تالیف تصویری در شعر نوجوان مطرح است.
 
پارسانژاد درباره تصویرگری و گرافیک پروژه شعر نوجوان نیز گفت: مجموعه‌ای که از چند کتاب تشکیل می‌شود فرایند تولیدش با تولید کتاب‌های معمولی متفاوت است و باید اتمسفر مشترکی بین کتاب‌ها وجود داشته باشد که مشخص شود مربوط به یک مجموعه و یک ناشر است. همچنین باید اتمسفر مشترکی هم بین روحیه تصویرگران کتاب‌ها وجود داشته باشد که بسیار مشکل است، چون هر تصویرگری، روحیه خاص خودش را دارد از طرفی تصویرگری یک مجموعه پروسه زمانی مشخصی دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
 
مجموعه شعر نوجوان رنسانسی در ادبیات این حوزه است
کمال شفیعی از شاعران نوجوان نیز در این مراسم گفت: باید بپذیریم زبان در حال پوست‌اندازی است و باید هر انقلابی و پیدایش هر اندیشمندی زبان نیز رشد می‌کند و هر ابزاری که وارد جامعه می‌شود به طور طبیعی دایره واژگانی خاصی را با خود به همراه می‌آورد.
 
وی در ادامه به پروژه شعر نوجوان کانون اشاره کرد و گفت: این اتفاق بسیار مبارک است اگر کانون را به عنوان مادر ادبیات کودک بپذیریم وقتی پروژه‌ای در این زمینه اگرچه دیر در کانون رخ می‌دهد مبارک است و یک رنسانس در ادبیات کودک نوجوان محسوب می‌شود.
 
این شاعر نوجوان توضیح داد: بچه‌ها خزانه لغات بالایی دارند و ما آنها را دست کم گرفته‌ایم. از این‌رو باید بررسی کنیم که ما به عنوان دست‌اندرکاران ادبیات کودک چه میزان کلمه برای آنها خلق کرده‌ایم و همچنین در تولید آثارمان تا چه اندازه به روانشناسی کودک توجه کرده‌ایم.
 
وی ادامه داد: به نظر می‌رسد دست‌اندرکاران این حوزه تاحدودی با مخاطبانشان فاصله گرفته‌اند. ریسکی که کانون در زمینه تولید این مجموعه کرده است باید امتداد پیدا کند و تنوع قالب‌ها و انباشت خزانه لغات و بدعت‌هایی که در شعر نوجوان ایجاد شده ادامه یابد زیرا پنجره‌ای است که رو به ما و ادبیات نوجوان باز شده است و باید تلاش کنیم که از بچه‌ها عقب نمانیم.
 
شفیعی در ادامه بر به روز شدن شاعران این حوزه تاکید کرد و گفت: ما خوراک فرهنگی برای جامعه مخاطبانمان آماده می‌کنیم و باید تلاش کنیم به روز شویم و از مخاطبانمان عقب نمانیم. شایسته است کانون در ادامه این پروژه امکان نقد و بررسی تک تک این آثار را فراهم کند. همچنین امکان گفت‌وگو و رویارویی شاعران این مجموعه با مخاطبانشان را فراهم کند زیرا علاوه بر اینکه سبب بازآموزی و به روز رسانی شاعران و نویسندگان کودک و نوجوان می‌شود سبب بازبینی در سطح شعر نوجوان نیز می‌شود.
 
کانون به نقد و بررسی روزبه‌روز کارش نیاز دارد
نورا حق‌پرست، مدیر انتشارات کانون نیز در این مراسم گفت: کانون خانه کودکان و نوجوانان و شاعران و نویسندگان ایرانی و متعلق به همه است و ما به مشورت و همفکری تک‌تک دست‌اندرکاران این حوزه نیاز داریم زیرا هدف همه ما عشق به بچه‌ها و خدمت‌رسانی به آنهاست و می‌خواهیم با صحبت کردن و با باهم بودن به فکرهای مشترکی در این حوزه برسیم.
 
وی ادامه داد: یکی از برنامه‌های امسال کانون در هفته کتاب حضور نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان در مدارس است که این کار در سراسر کشور انجام می‌شود. همچنین ما تلاش می‌کنیم با برگزاری نشست‌هایی با شاعران و نویسندگان به تجربه‌های مفیدی برای ادامه فعالیت‌هایمان دست یابیم.
 
این مقام مسئول در ادامه به پنجاهمین سالگرد تاسیس کانون پرورش فکری اشاره کرد و گفت: مصادف با پنجاهمین سالگرد تاسیس کانون بنا داریم کتاب‌های کانون را که طی سال‌های گذشته منتشر شده است بازنگری کنیم. احساس کردیم جای کتاب‌هایی که در سال‌های گذشته از زمان تاسیس کانون از سال 1344 برای مخاطبان دیروز منتشر می‌شده در بین کودکان و نوجوانان امروز خالی است و باید تجدید چاپ شود. همچنین در بررسی کتاب‌های شعر قدیمی هم به بحث مخاطب‌شناسی برخوردیم و گاهی به شعرهایی رسیدیم که برای بزرگسالان بود ولی برای نوجوانان دیروز هم جالب و جذاب بوده است. سعی کردیم این راه را با شعر نوجوان امروز نیز پیوند بزنیم و پلی برقرار کنیم بین مخاطب گذشته که نسل ما بود و مخاطب امروز.
 
وی در ادامه به ویژگی‌های مجموعه شعر نوجوان اشاره کرد و گفت: از ویژگی‌های این مجموعه نگاه تازه شاعران و همچنین برگزیدن موضوعات مورد علاقه مخاطبان امروز است که موجب شده نوجوانان احساس کنند مورد توجه قرار گرفته‌اند و به نیازهایشان پاسخ داده شده است.
 
حق پرست در مورد فعالیت کانون نیز گفت: ما تلاش می‌کنیم شرایطی را فراهم کنیم تا شاعران این مجموعه بتوانند در مراکز کانون حضور داشته باشند و با مخاطبانشان ارتباط بیشتری برقرار کنند. همچنین کانون نیاز به نقد و بررسی روز به روز کارش چه به لحاظ محتوای شعر و داستان‌های تولیدی چه به لحاظ نقد کارشناسی‌هایی انجام شده در این حوزه دارد و من از برگزاری جلسات نقد شعر و جمع شدن و پیوند زدن نقد شعر با شب‌های شعر بسیار موافقم.
 
در پایان این مراسم از مجموعه‌ «شعر نوجوان امروز» کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با عنوان‌های زیر رونمایی شد:
1. آوازهای سیب‌زمینی/ مهدی مرادی
2. تولد سفید/ مینو کریم‌زاده
3. زندگی با دور تند/ زیتا ملکی
4. هم‌نوازی نسیم و برگ/ رودابه حمزه‌ای
5. پرنده خواهر من است/ جعفر ابراهیمی «شاهد»
6. یک شعر بی‌طاقت/ افسانه شعبان‌نژاد
7. از نوک خودکار من گل می‌چکد/ سید سعید هاشمی
8. خوش به حال من/ فاطمه سالاروند
9. با فرفره‌های به شادی باد بگرد/ بابک نیک‌طلب
10. شاعری در باغ‌وحش/ جمال الدین اکرمی
11. کنار ایستگاه دل/ داود لطف‌الله
12. وقتش رسیده کمی پسته بشکنیم/ فرهاد حسن‌زاده
13. چهارشنبه‌های بستنی/ انسیه موسویان
14. پرنده باران/ مهدیه نظری
15. قطار چهارشنبه/ منیره هاشمی
16. ستاره‌ها که بیفتند/ ملیحه مهرپرور
17. تلنگر باران/ حمیدرضا شکارسری
18. چتری از پرنده/ کمال شفیعی
19. سکوت خیس درختان/ محمود پوروهاب
20. از خودم سوال می‌کنم/ حامد محقق
21. هیچ عشق تازه‌ای جدید نیست/ فاضل ترکمن
22. درخت‌ها برای تو، پرنده‌ها برای من/ مهدیه نظری