به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب «بنیادهای اندیشه سیاسی مدرن» با نقادی دکتر احمد نقیب‌زاده (استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران)، دکتر مهدی فدایی مهربانی (مترجم و پژوهشگر)، کاظم فیروزمند (مترجم) و مرتضی هاشمی‌پور (دبیر نشست) چهارشنبه 6 آبان ماه در سرای اهل قلم برگزار شد.

نقیب‌زاده با اشاره به مقدمات رنسانس گفت: در برخی کتاب‌ها زمانی که سخن از رنسانس می‌شود، گویی اروپایی‌ها به خواب رفته بودند و به یک مرتبه از این خواب بیدار می‌شوند و رنسانس را پدید می‌آورند و چیزی قبل از این پدیده وجود نداشت. اما در این کتاب، اسکینر به قرون 11 و 12 می‌پردازد و به بررسی جنبش‌های آزادیخواهانه‌ای که در شهرهای شمال ایتالیا شکل می‌گیرد. جنبش‌هایی که البته سرکوب و دچار بحران می‌شود، اما بالاخره خود این آزادیخواهی به عنوان یک عنصر مستقل، اهالی فلورانس و سایر شهرهای اروپا را به دنبال خود می‌کشاند.

وی ادامه داد: به دنبال جنبش‌های آزدایخواهی، فکر تولید و کتاب‌هایی نیز تالیف شد و در پی آن بحث‌های نظری پدید آمد و بعدها این عوامل زمینه‌ساز رنسانس شد. بنابراین رنسانس در خلا به وجود نیامد. زمینه‌سازی‌هایی که اسکینر به شرح آن در شکل‌گیری رنسانس پرداخته، ویژگی‌های بسیاری به کتاب «بنیادهای اندیشه سیاسی مدرن» می‌دهد.

این استاد گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار کرد: اسکینر در اثر خویش دنبال جمع‌آوری ریشه‌های رنسانس رفته و این ریشه‌ها و زمینه‌ها را از گوشه و کنار گردآوری کرده و با این جستجوی مقدماتی این پدیده، تلاش کرده که نشان دهد اندیشه‌ جنبش‌های آزادیخواهی چگونه در یک مقطع زمانی خاصی شکل گرفته و تبدیل به نوعی انقلاب فکری شده و رنسانس را به وجود آورده است. این ویژگی است که کمتر در سایر کتاب‌ها قابل مشاهده است، اما در کتاب اسکینر وجود دارد.

نقیب‌زاده درباره روش اسکینر در تالیف مجلد دوم کتاب «بنیادهای اندیشه سیاسی مدرن» بیان کرد: مولف در جلد دوم کتاب به جنبش اصلاح دینی می‌پردازد و در آن درنگ جدی بر مارتین لوتر (کشیش متجدد) و ژان کالون (مصلح معروف مذهبي در ژنو) دارد و بحث خود را در این حیطه در شرایط اجتماعی خاص آن پیگیری می‌کند. در اینجا روش نوعی فاصله‌ گرفتن از علت‌گرایی را در نوشته‌های وی می‌بینیم. همچنان‌که افرادی مانند ماکس وبر (استاد اقتصاد سیاسی و جامعه‌شناس) زمانی که در آثار لوتر درنگ کردند، گویی علت را یافته‌اند. اما اسکینر به عنوان علت به قضیه نگاه نمی‌کند، بلکه پدیده‌های دیگر را که شکل می‌گیرد، مدنظر قرار می‌دهد. از همه مهم‌تر اینکه در بخش پایانی کتاب از نظر مولف، پدیده‌های مخالف و متضاد همه دست به دست هم دادند و به شکل‌گیری دولت کمک کردند.

گزارش تکمیلی این نشست به زودی منتشر خواهد شد.