به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، مسجد گوهرشاد یکی از زیباترین و ماندگارترین آثار معماری در ایران و یادگاری گران‌بها از دوره تیموری است كه در مجموعه معماري حرم مطهر امام رضا(ع) واقع شده است.
اين مسجد يكي از مشهورترين و پررفت و آمدترين مساجد ايران به‌شمار مي‌آيد و سالانه ميليون‌ها زائر امام رضا(ع) در اين مسجد تاريخي نماز مي‌گذارند.
مسجد گوهرشاد به همت گوهرشاد آغا، دختر امير غياث‌الدين ترخان در دوران حكمراني همسرش شاهرخ بن تيمور گوركاني و فرمانروايي بايسنقر در خراسان -در سال 818 هجري قمري -توسط معمار چيره دست عصر تيموري «قوام‌الدين بن زيدالدين بن طيان شيرازي» با استفاده از آجر و گچ پي‌ريزي شد و بعد از سه سال ساختمان آن به اتمام رسيد.
اين مسجد داراي گنبد فیروزه‌ای بزرگ، يك صحن، چهار ايوان و هفت شبستان بزرگ است و كتابخانه‌اي عمومي دارد كه در آن از كتاب‌هاي نفيس خطي و چاپي نگهداري مي‌شود. همچنين ميكروفيلم‌هايي از نسخه‌هاي خطي نفيس در اين كتابخانه وجود دارد كه منبع عظيمي براي پژوهشگران و محققان به‌شمار مي‌آيد.
نگاهي به تاريخچه كتابخانه مسجد گوهرشاد
مرحوم سيد سعيد طباطبايي ناييني از نيكوكاران و شيفتگان كتاب و كتابخانه نسبت به تأسيس كتابخانه جامع گوهرشاد همت گماشت و در سال 1332 شمسي، 5000 جلد كتاب چاپي و خطي خود را به انضمام املاك براي اداره كتابخانه وقف كرد. با عنايت به سنت حسنه وقف، روز به روز بر رونق اين كتابخانه افزوده شد و مورد استقبال و توجه خاص مدرسان و طلاب حوزه علميه قرار گرفت و در سال 1345 كتابخانه جامع گوهرشاد به اداره اوقاف واگذار شد.
در سال 1368 به دليل كمبود فضا و نياز به مكاني وسيع‌تر با تلاش آستان قدس رضوي، ساختمان فعلي كتابخانه با مساحت 1200 مترمربع زيربنا احداث و در سال 1369 اداره مسجد و كتابخانه جامع گوهرشاد پيرو موافقت مقام معظم رهبري به آستان قدس محول شد و از آن پس رشد فزاينده‌اي را طي كرد.
زندگي‌نامه مرحوم سيد سعيد طباطبايي ناييني
حاج سيدسعيد طباطبايي ناييني بنيانگذار 10 مدرسه، يك كتابخانه و چاپخانه گلها در اصفهان، در سال 1255 هجري شمسي در نايين به دنيا آمد. وي دوران كودكي را در همان شهر گذراند و پس از تحصيل تا سن 53 سالگي در اصفهان بود و سپس به مشهد مقدس رفت و تا پايان عمر مقيم مشهد شد.
وي در 12 دي 1337 هجري شمسي در سن 82 سالگي به رحمت ايزدي پيوست و در حرم مطهر رضوي به خاك سپرده شد.
حاج سيد سعيد طباطبايي ناييني 18 عنوان كتاب درسي تأليف و 27 عنوان كتاب را تصحيح كرد و چاپ و نشر اين كتاب‌ها نيز توسط وي انجام شد.
تجهيزات كتابخانه مسجد گوهرشاد
تالارهاي مطالعه: اين تالارها به صورت قفسه باز و با بيش از 65000 نسخه كتاب فارسي، عربي و لاتين و همچنين ظرفيت 200 نفر، پذيراي مراجعان و دانش‌پژوهان است.
مخزن خطي: اين قسمت براي حفظ و صيانت صحيح كتاب‌هاي خطي از تجهيزات ويژه‌اي برخوردار است و داراي 3882 نسخه كتاب و جزوه خطي است كه چند جلد فهرست نسخه‌هاي خطي در اين كتابخانه منتشر شده و در اختيار محققان قرار گرفته و باقي‌مانده آنها نيز در دست اقدام است.
روش تنظيم كتاب‌ها: كتاب‌هاي اين كتابخانه با روش ديوئي كه امروزه در اكثر كتابخانه‌هاي عمومي دنيا متداول است، رده‌بندي و مرتب شده كه به طور متوسط بيش از 170 نفر از منابع آن استفاده مي‌كنند.
گردش و امانت كتاب: اين كتابخانه با دارا بودن بيش از65000 جلد كتاب در خدمت مراجعاني است كه مي‌توانند منابع مورد نياز خود را با مراجعه مستقيم به قفسه‌هاي كتاب به مدت 15 روز امانت ببرند و در صورت نياز مجدد براي يك نوبت ديگر، مدت امانت را به صورت تلفني يا حضوري تمديد كنند.
كتابخانه گوهرشاد مجهز به سيستم رايانه‌اي و در خدمت دانش‌پژوهان حوزه و دانشگاه است.
بخش انتشارات كتابخانه مسجد گوهر شاد
كتابخانه مسجد گوهرشاد داراي بخش انتشارات است كه كتاب‌هايي را در زمينه تخصصي خود منتشر مي‌كند. چند جلد فهرست نسخه‌هاي خطي تأليف دكتر محمود فاضل يزدي، فهرست مقالات مربوط به خراسان به كوشش نقيب نقوي، روش تحقيق و تصحيح كتاب‌هاي خطي تأليف صلاح‌الدين منجد ترجمه دكتر محمود فاضل يزدي و... از جمله كتاب‌هاي منتشر شده توسط انتشارات كتابخانه مسجد گوهرشاد است.
كتابخانه تخصصي حضرت رضا(ع)
كتابخانه تخصصي حضرت رضا(ع) نيز در طبقه فوقاني كتابخانه مسجد گوهرشاد براي گسترش امكانات كتابخانه‌هاي تخصصي رشته‌هاي گوناگون و همچنين ايجاد مكاني وسيع كه قابل استفاده عده بيشتري از محققان باشد، بهمن سال 1379 افتتاح شد. اين مجموعه با بيش از8000 نسخه كتاب چاپي، يكي از كتابخانه‌هاي تخصصي وابسته به كتابخانه آستان قدس رضوي است.
اين كتابخانه منابع جامع و كاملي در زمينه تاريخ، زندگي‌نامه و احاديث امام رضا(ع) داراست كه مي‌توان به تهيه عكس و ميكروفيلم از 67 نسخه كتاب خطي در مورد تاريخ، زندگي‌نامه و احاديث حضرت رضا (ع)، گردآوري كتاب و اسناد مرتبط با موضوع حضرت رضا (ع) كه در ساير كشورهاي اسلامي وجود دارد، رونوشت از مقالاتي كه در نشريات مختلف براي معرفي آن حضرت منتشر شده، گردآوري فيلم، عكس و منابع نرم‌افزاري در ارتباط با آن امام هُمام (ع) و... اشاره كرد.
شرايط استفاده از كتابخانه مسجدگوهرشاد
از سالن كتابخانه مسجد گوهر شاد تنها آقايان مي‌توانند با در دست داشتن گواهي اشتغال به تحصيل يا معرفي‌نامه از محل كار، يك برگ تصوير صفحه اول شناسنامه و دو قطعه عكس استفاده كنند.
كتابخانه همه روزه به جز ايام تعطيل از ساعت 30/7 تا 19 پذيراي مخاطبان و علاقه‌مندان است.
نشاني كتابخانه مسجد گوهرشاد: مشهد، حرم مطهر، بست شيخ بهايي
تلفن: 2223276 - 0511
قیام مسجد گوهر شاد روز 21 تيرماه سال 1314 هجري شمسي، یکی از مقاومت‌ها و به تعبیر دیگر، گسترده‌ترین مقاومت علیه اقدامات ضد مذهبی رضاشاه بود. اين قيام زماني شكل گرفت كه رضاخان دين‌ستيزي را به اوج خود رساند و درصدد بود تا سنت‌هاي مذهبي و قوانين اسلامي را محو و نابود كند و فرهنگ غربي را به جاي آن بنشاند.
چهارشنبه ۱۹ تیر ۱۳۸۷ - ۱۵:۵۷
نظر شما