یکشنبه ۱ شهریور ۱۳۹۴ - ۱۴:۳۴
نقش حساس و بی‌بدیل کتاب در عرصه پزشکی/ یادداشت فرهاد تیمورزاده

فرهاد تیمورزاده، مدیرمسئول انتشارات تیمورزاده در یادداشتی که به مناسبت روز پزشک در اختیار ایبنا قرار داده، برای کتاب نقشی مهم و بی‌بدیل در عرصه علم پزشکی متصور شده است.

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- دکتر فرهاد تیمورزاده، مدیرمسئول انتشارات تیمورزاده: «به نام او كه اول است پيش ازهرچيز، بی هيچ آغازی» دانش پزشکی از دیرباز با تحریر و نقش بر کاغذ و کتاب به مشتاقان و جویندگانش تعلیم داده می­‌شد. در سال­‌های اخیر با وجود گسترش E- book، هنوز کتاب در انتقال این علم و سایر علوم جایگاه ویژه‌­ای دارد.
 
امروز «روز پزشک» است؛ حرفه­‌ای که هم مقدس می­‌نامندش و هم دانش‌بنیان، تا آنجا که امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) در یک تقسیم‌­بندی می­‌فرمایند: «العلم علمان، علم الادیان و علم الابدان(1)- دانش دو گونه است: علم دین و علم بدن (طب)» و این آمیختگی و نزدیکی تا بدانجا پیش می­‌رود که طبیبانی داریم حکیم. در گذشته‌­ای نه­‌چندان­ دور مطب، مکانی روحانی و آرامش‌‌بخش به‌نظر می­‌رسید و طبیب را محرم اسراری می­‌دانستند که نزدیک­ترین نزدیکان خود را نمی­‌دانستند كه اكنون نيز مطب طبيبان بسياری واجد این خصوصیت ممتاز است که در هیچ رشته دانشگاهی نمی‌­توان یافت.
 
جالب­‌تر آن‌که آمیختگی مهارت و دانش در این سطح وسیع نیز در هیچ علمی به چشم نمی­‌خورد. آیا می‌دانستید طبیبان تا دریافت درجه دکترای عمومی باید بیش از 22 هزار صفحه کتاب بخوانند؟ آیا می‌دانستید برای طی دوران تخصص باید حدود چهار تا پنج­ هزار صفحه کتاب بخوانند؟ آیا می‌‌دانستید برای طی دوران فوق‌تخصص باید حدود چهار تا پنج­ هزار صفحه کتاب بخوانند؟ و به این حجم مطالعه باید بسیاری از مقالات مجلات علمی پزشکی معتبر دنیا را نیز افزود.
 
داستان مطالعه و آموزش با دریافت مدرک تحصیلی در این سطوح پایان نمی­‌یابد و پس از فراغت از تحصیل در طول دوران طبابت نیز نیازمند آموزش مداوم و شرکت در کارگاه­‌های مختلف و به­‌عبارتی «بازآموزی» هستند. کدام رشته دانشگاهی نیازمند چنین حجمی از مطالعه کتاب است؟
 
اینجاست که نقش حساس و بی­‌بدیل کتاب در این رشته خود را می­‌نمایاند و این در حالی است که تطبیق این دانسته­‌ها و علوم با مصادیق آن (بیمار- انسان) برای تشخیص و درمان و حتی پیشگیری، خود مقوله‌­ای وسیع‌­تر از دانش صرف است و طبیب حاذق در اینجا به نقطه‌­ای به نام «بینش» می­‌رسد که وجه تمایز وی با رایانه و محفوظات است.
 
آیا آنان که سال­‌های جوانی خود را با مرارت و عشق صرف دانش­‌اندوزی و مهارت­‌افزایی طب برای کاهش آلام مردم و درمان آنان می­‌کنند، قابل احترام نیستند؟ کشیک در شب­‌های متوالی که از اواخر سال پنجم طب عمومی آغاز می­‌شود و در سال­‌های اخذ تخصص گاهی به 15 تا 20 شب در ماه می­‌رسد؛ قابل احترام نیست؟ حضور در تعطیلات مختلف پایان هفته و رسمی کشور و حتی در روزهای عید نوروز، قابل احترام نیست؟
 
و در تمام این کشیک­‌ها باید بیماران را ویزیت کرد و کتاب­‌ها را نیز در این شرایط مطالعه کرد؟ آیا تا به حال توجه کرده­ بودید که ساعت‌­های زیادی از مطالعه کتاب طبیبان این مملکت در شرایط سخت کم‌خوابی و بی­‌خوابی و نگرانی از حال بیمار رخ می­‌دهد و نه در سالن مطالعه یک کتابخانه آرام و بی‌صدا؟
 
نتايج تحقيقی علمی در مجله پزشكی معروف «لنست» نشان می‌دهد احتمال بروز سكته مغزی در زمان كار بعد از ساعت‌های متعارف كاری، افزايش می‌يابد. براساس اين تحقيق علمی، معيار ساعت كاری در هفته بين 40 تا 35 ساعت درنظر گرفته می‌شود و كسانی كه ساعت كاری آنان به 47 ساعت در هفته افزايش می‌يابد، خطر دچار شدن به سكته مغزی، 10 درصد و در كسانی كه 54 ساعت در هفته كار می‌كنند 27 درصد و برای ساعت‌های كاری 55 ساعت در هفته 33 درصد افزايش می‌‌يابد.
 
آيا می‌دانيد پزشكان ما در دوران تحصيل و طبابت، فرصت كافی برای ورزش و استراحت ندارند. به‌نظر شما دستياران رشته‌های مختلف پزشكی كه در شرايط سخت و پراسترس و بی‌خوابی حتی تا هفته‌ای 100 ساعت در حال طبابت و فعاليت حرفه‌ای هستند، با چند درصد افزايش احتمال سكته مغزی و حتی بيماری‌های ديگر مواجه هستند؟
 
در پشت صحنه دانش‌­اندوزی و کتابخوانی دانشگاهی، گروهی بی­‌ادعا حضور دارند که نه به چشم می‌آیند و نه آن­گونه که باید حمایت می­‌شوند: مؤلفان، مترجمان، حروف­‌نگاران، ویراستاران، صفحه‌آرایان و ناشران که گروه تولید فرهنگی و چاپی کتاب را تشکیل می­‌دهند.
 
شايد به‌جا باشد در اينجا به دغدغه مشترک کتاب دانشگاهی، کتاب پزشکی و هر کتاب دیگری نيز اشاره كنيم و آن سختی برخوردها، قوانین و آیین­‌نامه‌­های پیچ در پیچ در این حوزه است؛ آنجا که سازمان امور مالیاتی، سازمان تأمین اجتماعی، شهرداری­‌ها، اداره برق، اداره گاز، سازمان آب و فاضلاب، سازمان تعزیرات حکومتی به ناشران می­‌رسند. اگر سیاست‌گذاران و بسترسازان فرهنگی کشور در هر مقوله‌­ای که به کتاب می­‌رسند، نگاه خود را تغییر ندهند، اتفاق ویژه‌­ای در حوزه كتاب و كتابخوانی نخواهد افتاد.
 
به کتاب و اهالی کتاب به مهر بنگریم؛ همان­گونه که به طب و اهالی طب نیز که عمر خود را در میان درد و بیماری مردم سپری می­‌کنند.
 
روز پزشک، بر پزشکان دردآشنا و بسیار کتابخوان این مرز و بوم که این روزها بسیار مورد بی­‌مهری دوست و غیردوست قرار می­‌گیرند، مبارک باد!
 
«به ياد او كه آخر است پس از هر چيز، بی هيچ پايانی»

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها