به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست معرفی کتاب «رنگ جنگ ایران- عراق، نگاهی به نقاشی‌های ایرانی بعد از انقلاب ۱۹۷۹» نوشته مینو خانی سه‌شنبه 6 مرداد با حضور حجت‌الله ایوبی، معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رایزن فرهنگی ایران در پاریس در نیمه اول سال‌های دهه ۱۳۸۰، محسن مومنی، رییس حوزه هنری، حبیب‌الله صادقی، استاد دانشگاه و از نقاشان دفاع مقدس در سالن اجتماعات انتشارات سوره مهر برگزار شد.

ایوبی در این نشست ضمن تبریک به مینو خانی نویسنده کتاب گفت: من از دو سال پیش در جریان تدوین این کتاب بودم و پس از چاپ هم کتاب را تورق کردم. «رنگ جنگ ایران- عراق» ادبیات روانی دارد و زبان فرانسه خوبی هم در آن استفاده شده است. از نظر علمی و تحقیقاتی هم باید صاحب نظران در این باره نظر بدهند.

وی ادامه داد: به عنوان مخاطبی که هنرهای تجسمی مورد علاقه‌ام است باید بگویم از این کتاب لذت می‌برم. اینکه یک دانشجوی ایرانی در فرانسه تلاش می‌کند در حوزه‌ای کار کند که مورد علاقه مردم ایران است بسیار کار سختی است و کم نیستند کسانی که سعی می‌کنند موضوعاتی را انتخاب کنند که راحت‌تر باشد.

اروپایی‌ها دوست دارند جنگ را به روایت تصویر ببینند

وی افزود: جنگ موضوع بسیار مهمی برای ماست و البته پذیرفتن آن هم در کشورهای دیگر فرایند بسیار سختی است. این کتاب دو پیام دارد؛ نخست به دانشجویان که بروند و روی موضوعات مورد علاقه مردم خود کار کنند و پیام دوم به کشورهای خارجی است که دوست دارند جنگ را به روایت تصویر ببینند و مطلع شوند که تصویرپردازان و نقاشان چگونه به جنگ پرداخته‌اند.

ایوبی با بیان اینکه انقلاب اسلامی رنسانس فرهنگ و هنر و به ویژه هنرهایی مانند نقاشی و مینیاتور بود، گفت: این کتاب یقیناً مورد علاقه خارجی‌ها خواهد بود و به آن توجه می‌کنند چون علاقه دارند که واقعیات جنگ را به زبان تصویر ببینند.

وی یادآور شد: سال‌های پیش در خارج از کشور مردم را می‌دیدیم که در مترو کتاب می‌خوانند اما امروز همه با موبایل سر و کار دارند و خواندن و مطالعه کم شده است. اگر روزی فرهنگ شفاهی بود امروز فرهنگ بصری شده است.

به گفته وی، چاپ این کتاب به صورت رنگی می‌تواند به خوبی جنگ را با استفاده از تصویر نشان دهد. انقلاب و دفاع مقدس پیام‌هایی برای دنیا دارد و رساندن این پیام به هر شکل یک کار انسانی است و نویسنده این کتاب به خوبی در این کار موفق بوده است.

رنگ جنگ ایران-عراق به لحاظ مردم‌شناسی قابل توجه است

مومنی نیز با بیان اینکه دفاع مقدس هیچ گاه فراموش نشده است، گفت: اگرچه مسائل نوظهور موجب شده که گاهی از این موضوع فاصله بگیریم با وجود این باید بگویم که هنرهای تجسمی مانند هنر نقاشی جزو نخستین هنرهایی بودند که پا به پای مردم با انقلاب اسلامی جلو آمدند و در واقع با مردم و در میان مردم بودند و نسبت به اتفاقات آن دوران واکنش نشان دادند.

وی اظهار کرد: آثار هنرهای تجسمی که در زمان انقلاب اسلامی خلق شده کارهای مردمی است. کتاب «رنگ جنگ ایران- عراق، نگاهی به نقاشی‌های ایران بعد از انقلاب ۱۹۷۹»  نیز مقدمه‌ای برای مخاطبان فارسی زبان است که به هنر در زمان جنگ بپردازند و ماخذی برای آنهاست. این گونه کتاب‌ها علاوه بر جنبه‌های هنری به لحاظ مردم شناسی نیز قابل توجه است.

کتاب سرآغازی برای نشانه‌شناسی دفاع مقدس است

حبیب‌الله صادقی، استاد دانشگاه و نقاش جنگ نیز در بخش دیگری از این نشست گفت: اگر قرار است آثار مربوط به هنر انقلاب اسلامی را تحلیل کنیم آثار هنرمندانی چون اسدی، اسکندری، چلیپا و ... را باید از نزدیک ببینیم و با نشانه‌‌شناسی آن‌هابا آثارشان آشنا شویم.

وی با بیان اینکه این کتاب سرآغازی برای نشانه‌شناسی دفاع مقدس است افزود: البته بهتر بود در عنوان کتاب از کلمه دفاع مقدس استفاده می‌شد تا واژه جنگ زیرا ما در برابر جنگ تحمیلی دفاع کردیم.

وی افزود: انقلاب اسلامی در آثار هنری نشانه‌های خود را دنبال کرد چون می‌شد با نشانه‌های سوسیالیستی انقلاب را نشان داد اما هنرمندان انقلاب با استفاده از نمادهای دینی و قرآنی نشانه‌های خاص این هنر را آفریدند.

صادقی در بخش دیگری از سخنانش به مولف کتاب پیشنهاد داد تا در صورت بازبینی مجدد کتاب به سراغ هنرمندانی برود که در بیرون از حوزه هنری کار می‌کنند اما همچنان در  آثارشان روح حوزوی وجود دارد و با همین نگاه آثاری از نسل سوم و چهارم انقلاب آفریده شدند.

وی گفت: کسانی که کتاب تاریخ فرهنگ بشر را می‌نویسند می‌بینند که ایران در این 40 سال بسیار فرهنگ‌آفرین بوده‌ است چون ایرانیان در آن کتاب نقش‌آفرینی کرده‌اند اما در ایران متاسفانه مسئولان نظام از هنرمندان جنگ فاصله گرفته‌اند و بسیاری از آثار جنگ دیده نشده است.

هنر دفاع مقدس از نبود منتقدان هنری رنج می‌برد

مینو خانی، مولف کتاب نیز در بخش پایانی این نشست طی سخنانی گفت: با توجه به کمبود آثار تحقیقی و پژوهشی در این حوزه باید تحقیق در این باره را جدی گرفت. من نیز در این کتاب جایگاه هنر نقاشی را در تاریخ هنر ایران و جهان بررسی کردم. برای تحقیق نیز به روش میدانی متوسل شدم و 200 اثر از 23 هنرمند را انتخاب کردم که در نهایت آثار 11 هنرمند مورد بررسی دقیق قرار گرفت.

وی افزود: متاسفانه منابع مکتوب در هیچ سازمان و نهادی در این باره وجود ندارد چون نقاشی‌ها در دوران جنگ سریع شکل  گرفت و از سوی دیگر در این باره آرشیو دقیقی هم وجود ندارد. هنر نقاشی مقاومت ادامه هنر انقلاب است و بسیاری از هنرمندان این حوزه همواره علاوه بر ظلم ستیزی مردم را به صلح دعوت کرده‌اند.

وی با بیان اینکه اغلب هنرمندان جنگ دوره‌های آکادمیک را طی کرده‌اند ادامه داد: هنر دفاع مقدس از نبود منتقدان هنری رنج می‌برد و در این باره کمتر می‌توان مطلب منتقدانه‌ای پیدا کرد. همچنین یکی دیگر از مسائل این حوزه، تعداد اندک زنان فعال است که باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.